Ξανά στο στόχαστρο της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης οι συνταξιούχοι
Η παταγώδης κυβερνητική αποτυχία σε υγειονομικό και οικονομικό επίπεδο έχει και παράπλευρες απώλειες. Προς το παρόν κρύβονται κάτω από το χαλί και την… ανεμελιά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Ωστόσο δειλά δειλά έρχονται στο προσκήνιο και αρχίζουν να «κελαηδούν» για το τι μέλλει γενέσθαι.
Ηδη στον χώρο της κοινωνικής ασφάλισης και στη λογική του κοινωνικού αυτοματισμού έχουν αρχίσει να ξεφεύγουν από το υπουργείο Εργασίας δηλώσεις κορυφαίων κυβερνητικών παραγόντων για την περιβόητη επιδείνωση της αναλογίας εργαζομένων/συνταξιούχων…
Πρόκριμα αλλαγών
Είναι το πρόκριμα για τις αλλαγές στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα προς το δυσμενέστερο. Αλλωστε ο ΕΦΚΑ (και λόγω της κρίσης από την πανδημία) έχει επιστρέψει στα ελλείμματα και για να μην καταρρεύσει στηρίζεται σε «ενέσεις» από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τα πράγματα επιδεινώνονται έτι περαιτέρω από το γεγονός ότι υφίσταται τεράστια αβεβαιότητα σε σχέση με τις πληρωμές εντός του 2021 (οι αναστολές για πληρωμές ασφαλιστικών εισφορών ξεπερνούν τα 700 εκατ. ευρώ).
Αν σε αυτό το εκρηκτικό μείγμα προσθέσουμε:
• Την αδηφάγα ως προς τα αποθεματικά της κοινωνικής ασφάλισης λογική του υφυπουργού και συντάκτη των όσων αναγράφονται στο πόρισμα Πισσαρίδη για την κοινωνική ασφάλιση Π. Τσακλόγλου,
• το όνομα «Μητσοτάκης» (ας μη λησμονούμε ότι ο πατήρ Μητσοτάκης το 1992 μείωσε τις συντάξεις και άνοιξε τον κύκλο για επίλυση των παθογενειών του ασφαλιστικού συστήματος μειώνοντάς τες και αυξάνοντας τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης) και
• τι συνέβη κατά τη μνημονιακή εποχή εις βάρος των συνταξιούχων με τις αντισυνταγματικές διατάξεις των Κουτρουμάνη, Λοβέρδου, Κατρούγκαλου, τότε έχουμε μπροστά μας όλο το κάδρο που οδηγεί σε μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης μέσω της μείωσης των συντάξεων. Ωστόσο, όπως σε όλα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη πορεύεται ρίχνοντας την ευθύνη στους άλλους. Στην περίπτωση των συνταξιούχων ευθύνεται η αναλογία εργαζομένων/ συνταξιούχων που, κατά το κυβερνητικό αφήγημα, δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε συρρίκνωση των συντάξεων.
Βασικό «επιχείρημα» που επικαλούνται ήδη από την εποχή πρωθυπουργίας του Κωνσταντίνου Μητσο-τάκη είναι ο κανόνας «3 εργαζόμενοι – 1 συνταξιούχος» για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος! Αυτήν τη στιγμή λένε ότι ο κανόνας είναι «1,3 εργαζόμενος – 1 συνταξιούχος». Ομως ας μείνουμε στον κανόνα της αναλογίας 1:3. Πόσο ακριβής είναι αυτός ο κανόνας; Οπως πάντα, για να καταλάβουμε τι έρχεται πρέπει να πάμε στην αρχή…
Αποσύνδεση από την ΕΓΣΣΕ
Το 1990 με τον νόμο 1902/90 αποσυνδέονται οι συντάξεις από τις αυξήσεις της ΕΓΣΣΕ και ακολουθούν χαμηλότερες αυξήσεις, ενώ με τον νόμο 2084/92 μειώνεται και το ποσοστό αναπλήρωσης (από 80%) στο 70%! Ετσι έλεγαν τότε ότι θα σωθεί το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης που κατέρρεε λόγω της αναλογίας εργαζομένων και συνταξιούχων. Ετσι έως το 2011 οι συντάξεις είχαν ποσοστιαία μείωση 35,4%! Τα κατώτατα όρια έπεσαν (από 671) στα 487 ευρώ, το πλαφόν ασφαλιστέων αποδοχών (από 3.357) στις 2.432 ευρώ, ενώ οι ανώτερες συντάξεις (με 35 έτη) (από 2.686) μειώθηκαν (2.432 Χ 70%) στα 1.702 ευρώ! Αυτά θεσμοθετήθηκαν το 1990 και το 1992 επί πρωθυπουργίας Κων. Μητσοτάκη δήθεν για να σωθεί το ασφαλιστικό. Ακριβώς όμως επειδή το πρόβλημα βρισκόταν στην εισφοροδιαφυγή (μαύρη εργασία) και την εισφοροαποφυγή (υποδηλωμένη εργασία) ή, όπως το περιγράφουν οι οικονομολόγοι, το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης έχει πρόβλημα εισροών (έσοδα) και όχι εκροών (έξοδα), όλα αυτά απέτυχαν παταγωδώς.
Λάθρα αναλογία
Ας έρθουμε τώρα σ’ αυτήν καθαυτή την αναλογία. Για να επιτευχθεί η τρομολαγνεία της εφιαλτικής αναλογίας επεμβαίνουν σε δύο επίπεδα: Στο επίπεδο της εργασίας. Αφαιρούν από τους εργαζόμενους σκόπιμα 745.699 άτομα που δεν συμπληρώνουν 50 ημέρες ασφάλισης. Επίσης, θα πρέπει να προστεθούν περί τους 800.000 εργαζόμενους οι οποίοι είτε εργάζονται «μαύρα» (αδήλωτη – ανασφάλιστη εργασία) είτε για να συμπληρώσουν τις αποδοχές τους αναγκάζονται να εργαστούν σε δύο ή και παραπάνω εργοδότες (πολλαπλή ασφάλιση) είτε είναι συνταξιούχοι που εργάζονται. Αν όλοι αυτοί προστεθούν στον κόσμο της εργασίας, ο πραγματικός αριθμός των εργαζομένων ξεπερνά τα 5.500.000! Αντί λοιπόν ο Γιάννης Βρούτσης και η κυβέρνηση Μητσοτάκη να ενισχύσουν το έργο του ΣΕΠΕ ώστε να καταστεί δυνατή η συρρίκνωση του φαινομένου της ανασφάλιστης αλλά και της υποδηλωμένης εργασίας, καταργούν το ΣΕΠΕ…
Στο επίπεδο των συντάξεων. Προσθέτουν στους συνταξιούχους τους ανασφάλιστους υπερήλικες (300.000), οι οποίοι θα πρέπει να εξαιρεθούν, αλλά και 580.000 συντάξεις χηρείας – αναπηρίας που εξαρτώνται περισσότερο από το κράτος και ελάχιστα από τα ταμεία. Αν υιοθετηθούν οι συγκεκριμένοι αριθμοί, τότε οι συνταξιούχοι ανέρχονται στο 1,6 εκατ., κάτι που αλλάζει δραματικά την αναλογία εργαζομένων/συνταξιούχων.
Αλλωστε οι αναλογιστικές μελέτες δεικνύουν ότι το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα όχι μόνο διατηρείται αλλά έχει και σημαντικά περιθώρια βελτίωσης.
