Η επικράτηση του στρατού του Πακιστάν αναγκάζει φανατικούς ισλαμιστές να επιλέξουν είτε να ενταχθούν με υγιείς όρους στην κοινωνία είτε να μπουν στη φυλακή
Οι περισσότεροι ήταν μικρά παιδιά ή έφηβοι όταν τους πήραν οι Ταλιμπάν. Μέλη φτωχών οικογενειών που ζούσαν στα βουνά και δεν είχαν να καταβάλουν τη συμβολή στον αγώνα που τους επέβαλλαν οι Ταλιμπάν ή άποροι και χωρίς μέλλον νέοι που πίστεψαν σε έναν ψεύτικο Θεό. Σήμερα, μετά την επικράτηση του στρατού του Πακιστάν στις περισσότερες περιοχές, κυρίως κοντά στα σύνορα με το Αφγανιστάν, χιλιάδες άντρες που για οποιονδήποτε λόγο είχαν ενταχθεί στις γραμμές των φανατικών μουσουλμανικών ομάδων και έσπειραν τον θάνατο και τον τρόμο έχουν δύο επιλογές: είτε να ενταχθούν με υγιείς όρους στην κοινωνία μαθαίνοντας ένα επάγγελμα για να μπορούν να ζήσουν και να συντηρήσουν την οικογένειά τους είτε να μπουν στη φυλακή.
Αυτοψία στα κέντρα
Για τον λόγο αυτό η κυβέρνηση του Πακιστάν, σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και υπό τη διεύθυνση του στρατού, έχει δημιουργήσει δέκα κέντρα επανένταξης. Ξένοι δημοσιογράφοι επισκέφθηκαν το κέντρο αποκατάστασης και επανένταξης στο Σαμπόουν. «Επί πολλά χρόνια ήταν στοιβαγμένοι σε φυλακές, με αποτέλεσμα να γίνονται πιο επιθετικοί. Από τότε που άρχισε να λειτουργεί αυτό το κέντρο, έχουν αποφοιτήσει 1.200 άτομα. Κανένας απ’ αυτούς δεν έχει επανενταχθεί σε τρομοκρατική ομάδα» δηλώνει υψηλός αξιωματούχος του στρατού.
Στο Σαμπόουν εργάζονται 30 γιατροί, δάσκαλοι και ψυχολόγοι με κύριο μέλημά τους να βοηθήσουν τους 200 πρώην φανατικούς πολεμιστές, που μπορούσαν να φτάσουν να γίνουν και βομβιστές αυτοκτονίας να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης τους για τους ίδιους, τους συνανθρώπους τους αλλά και την ίδια τη ζωή. «Αυτό που με έκανε να αλλάξω γνώμη και να ζητήσω να παρακολουθήσω τα μαθήματα είναι όταν είδα να τινάζονται και να σκοτώνονται δεκάδες άνθρωποι. Αυτό δεν το ήθελε ο δικός μου Θεός» είπε ο 25άχρονος σήμερα Αχμέτ, κρύβοντας όμως το πρόσωπο του επειδή φοβάται ότι θα τον αναγνωρίσουν οι πρώην σύντροφοί του και θα τον εκδικηθούν. Ο Αχμέτ θα γίνει ράφτης. Φεύγοντας από το κέντρο θα πάρει μαζί του μια ραπτομηχανή. Ο φίλος που έκανε μέσα στο κέντρο θέλει να γίνει μελισσοκόμος. Δεν είναι σίγουρος ότι θα τα καταφέρει, όμως δηλώνει περήφανα ότι θα προσπαθήσει.
Τα στάδια αποκατάστασης
01 Αξιωματικοί του στρατού εγκρίνουν την πρόταση ψυχολόγων ότι το άτομο επιδέχεται θεραπεία, οπότε διακόπτονται οι διαδικασίες δίωξής του. Ομάδα στρατιωτικών και ψυχολόγων συντάσσει έκθεση στην οποία αναφέρεται ότι με την ένταξη του προτεινόμενου ατόμου στην κοινωνία που ζει η οικογένειά του μπορεί να συμβάλει στον προβληματισμό των ηττημένων Ταλιμπάν, ώστε να ζητήσουν και άλλοι να ενταχθούν σε σχολές επανένταξης.
02 Κατά τη διάρκεια των πρώτων τριών ημερών εξετάζεται από έναν γιατρό και έναν ψυχολόγο. Του χορηγείται κρεβάτι σε θάλαμο. Σε συνεννόηση με το σχολείο αποφασίζεται σε ποιο επάγγελμα μπορεί να τα καταφέρει και πρέπει να εκπαιδευτεί.
03 Κατά τη διάρκεια των επόμενων έξι μηνών παραμένει εσώκλειστος στο σχολείο. Διδάσκεται σωστά το ισλάμ, μαθαίνει γραφή, ανάγνωση και ένα επάγγελμα. Πηγαίνει σε θεραπεία με ψυχολόγο και αν χρειαστεί ακολουθεί ιατρική αγωγή. Κοινωνικοί λειτουργοί επισκέπτονται την οικογένειά του για να παρέχουν οικονομική βοήθεια και υποστήριξη κατά τη διάρκεια του χρόνου που παραμένει στη σχολή.
04 Οι περισσότεροι αποφοιτούν έπειτα από έξι μήνες. Η αποφοίτηση πρέπει να εγκριθεί από τον στρατό, το τμήμα ασφάλειας της αστυνομίας και μια ομάδα δασκάλων και ψυχολόγων. Υπογράφει δήλωση ότι δεν θα αναζητήσει τους πρώην συντρόφους του Ταλιμπάν και δεν θα διαπράξει βίαιες ενέργειες. Του δίδεται διαβατήριο και πιστοποιητικό επαγγελματικών σπουδών. Επίσης ένα μικρό κεφάλαιο και εργαλεία για να αρχίσει τη δουλειά στην οποία εκπαιδεύτηκε.
05 Κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων μηνών πρέπει να παρουσιάζεται σε επιτροπή παρακολούθησης κάθε δύο εβδομάδες και τους επόμενους τρεις μήνες κάθε μήνα. Επειτα από έναν χρόνο η αστυνομία αποφασίζει εάν ο πρώην Ταλιμπάν χρειάζεται πλέον να παρουσιάζεται στην επιτροπή. Αν θέλει να μετακινηθεί σε άλλο μέρος της χώρας ή στο εξωτερικό, πρέπει να το αναφέρει στο εποπτικό συμβούλιο και να δεσμευτεί ότι δεν θα επιστρέψει στον πολιτικό εξτρεμισμό και στο βίαιο έγκλημα.
Ζία ουλ Χασάν – Διευθυντής του Κέντρου επανένταξης του Σαμπαούν
«Όταν με ρωτάνε ξένοι συνάδελφοι μου, ιδιαίτερα από την Ευρώπη, πώς θα χειριστούν άτομα που είναι πολίτες των χωρών τους, αλλά πολέμησαν στο πλευρό των Ταλιμπάν, τους λέω ότι ως ψυχολόγος θα μπορούσα να τους προτείνω να βάλουν αυτούς τους ανθρώπους να μιλήσουν πρώτα με ιδεολογικούς καθοδηγητές, ειδικούς για θέματα θρησκειών καθώς και με εγκληματολόγους και ψυχολόγους που ασχολούνται με ζητήματα τρομοκρατίας. Πρέπει πρώτα οι ίδιοι να καταλάβουν ότι όποια κι αν είναι η ιδεολογία τους, ακυρώνεται από τη στιγμή που σκοτώνουν ανθρώπους.»
Ανίλα Φάρμαν – Ψυχολόγος
«Στην ερώτηση γιατί κατατάχθηκαν στις ομάδες των Ταλιμπάν οι απαντήσεις που δίνουν οι περισσότεροι είναι ότι το έκαναν λόγω φτώχειας, λόγω ότι δεν καταλάβαιναν πού πηγαίνουν, λόγω έλλειψης μόρφωσης και ενημέρωσης. Διαπιστώνουμε ότι δεν τους έλλειπαν μόνο τα χρήματα για να κάνουν μία δική τους δουλειά αλλά και το σκεπτικό να κάνουν κάτι τέτοιο. Σκότωναν γυναίκες και παιδιά διότι θεωρούσαν ότι τα ρούχα που φορούσαν δεν ήταν αυτά που έπρεπε. Εμείς τους δίνουμε τη δυνατότητα να ζήσουν οι ίδιοι και να συντηρήσουν τις οικογένειες τους με δικά τους μέσα».