Περισσεύει η υποκρισία… Ο λόγος για τον προϋπολογισμό του 2022 ο οποίος δεικνύει ότι η κοινωνία εισέρχεται εκ νέου σε μνημονιακή εποχή με τα μέτρα λιτότητας να κυριαρχούν, αλλά να αποκρύβονται υποκριτικά μες στο «πετσωμένο» επικοινωνιακό περιτύλιγμα της ανάπτυξης! Οπως αναφέρουν οι θεματοφύλακες της «αριστείας», η ανάπτυξη της τάξης του 11,7% σωρευτικά για το 2021 και το 2022 σημαίνει καθαρή αύξηση του ΑΕΠ στο τέλος του 2022, ίση με 1,7% σε σχέση με το 2019!
Αυτό το κυβερνητικό αφήγημα «αναμασιέται» εδώ και μία εβδομάδα. Με πηχυαίους τίτλους και βαρύγδουπες εκφράσεις όπως «ανάπτυξη-ρεκόρ 50ετίας», «ισχυρή ανάκαμψη το 2021 και υψηλή και διατηρήσιμη ανάπτυξη και το 2022» κ.λπ. Εκεί βέβαια που ξεπερνιούνται τα όρια της υποκρισίας είναι στην καταμέτρηση των φοροελαφρύνσεων που ξεπερνούν, σύμφωνα με το κυβερνητικό αφήγημα, τις 850 μες στο 2022!
Αν κάποιος διαβάσει τα «πετσωμένα» ρεπορτάζ και τις αναλύσεις, θα διαπιστώσει ότι στα ψιλά γράμματα κρύβεται το πρωτογενές έλλειμμα για το 2021 που υπολογίζεται, στο 7,3% του ΑΕΠ. Πρόκειται για έλλειμμα-μαμούθ το οποίο θα πρέπει να κατέλθει στο 1,5% στο τέλος του 2022.
Το δυσβάσταχτο έλλειμμα
Ποιος θα κληθεί να πληρώσει αυτό το γιγαντιαίο κόστος; «Δεν υπάρχουν μέτρα λιτότητας στον προϋπολογισμό» δήλωσε, χωρίς να ντραπεί για το τεράστιο ψέμα του, ο αρμόδιος υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Το αληθές είναι ότι υπάρχουν μέτρα λιτότητας που θα κληθεί να τα πληρώσει η κοινωνία!
Για να καταλάβουμε τη λιτότητα που έρχεται αρκεί να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με το βασικό σενάριο σε απόλυτους αριθμούς αυτό το σφίξιμο ζωναριού αναμένεται να ανέλθει στα 10.586 δισ. ευρώ (ή πάνω από 11 δισ. ευρώ στο δυσμενές σενάριο). Το βασικό σενάριο προβλέπει μείωσή του στο τέλος του 2022 στο 1,2% του ΑΕΠ, ενώ το δυσμενές το ανεβάζει στο 1,7% του ΑΕΠ. Αυτή η μείωση του ελλείμματος από το 7,3% (όπως υπολογίζεται καθώς ακόμη δεν έχει κλείσει το 2021) είναι τεράστιων διαστάσεων και βέβαια στηρίζεται και σε παραδοχές ολωσδιόλου εφικτές (για παράδειγμα δεν έχουν μετρηθεί η πανδημία που επελαύνει, η ακρίβεια που σκοτώνει τις καταναλωτικές συνήθειες, οι αυξήσεις στην ενέργεια που στερεί αγοραστική δύναμη από τους καταναλωτές).
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πληθωρισμός υπολογίζεται για φέτος ότι θα είναι αυξημένος κατά 0,5% και θα φτάσει το 1% το 2022, όταν η Εθνική Τράπεζα στις πρόσφατες προβλέψεις της μιλάει για αύξηση πληθωρισμού 4,5% για το τρέχον δ΄ τρίμηνο του 2021 και 5% για το α΄ τρίμηνο του 2022.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, φέτος το ΑΕΠ θα αυξηθεί 7% (από 6,1% που προέβλεπε το προσχέδιο) και το 2022 θα καταγραφεί ρυθμός ανάπτυξης στα επίπεδα του 4,5%. Για την κυβέρνηση η ανάπτυξη του 2022 στηρίζεται στις επενδύσεις, στην ιδιωτική κατανάλωση και την αύξηση των εξαγωγών. Η ιδιωτική κατανάλωση θα αυξηθεί κατά 3,3% φέτος και 3% το 2022 και οι επενδύσεις κατά 11,7% το 2021 και 21,9% το 2022. Οι εξαγωγές θα αυξηθούν κατά 14,1% φέτος και 11,1% το 2022. Η ανεργία αναμένεται να αποκλιμακωθεί και από το 15,9% (που αναμένεται να κλείσει φέτος) να φτάσει στο 14,2%.
Αναφορικά με τις επενδύσεις κυριαρχούν βέβαια τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και οι ιδιωτικοποιήσεις. Οπως προκύπτει από τις εκτιμήσεις στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις θα εκτιναχτούν το 2022 στα 2,2 δισ. ευρώ, από 624,6 εκατ. το 2021 και μόλις 41 εκατ. το 2020.
Βαριά φορολόγηση
Μπορεί να υπάρχουν 852 φοροελαφρύνσεις (αφορούν μόνο τα «παχιά» πορτοφόλια), ωστόσο είναι βέβαιο ότι η «ανάπτυξη» του 2022 στηρίζεται εν πολλοίς στη βαριά έμμεση και άμεση φορολόγηση. Ούτε λίγο ούτε πολύ ο προϋπολογισμός έχει εγγράψει επιπλέον εισπράξεις από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές συνολικού ύψους 4,5 δισ. ευρώ! Υπολογίζεται ότι οι εισπράξεις από φόρους θα αυξηθούν κατά 3,5 δισ. ευρώ, ενώ 1 δισ. ευρώ υπολογίζεται ότι θα μπει στο σακούλι του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.
Σε σχέση με τους φόρους το βαρύ φορτίο της αύξησης των εσόδων θα το επωμιστούν ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων και ο ΦΠΑ. Σύμφωνα με τους συντάκτες του προϋπολογισμού, οι επιχειρήσεις θα κληθούν να πληρώσουν, σε σχέση με το 2021, 614 εκατ. ευρώ περισσότερα και τα νοικοκυριά 656 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από ΦΠΑ (έμμεση φορολογία) θα εισφέρουν περισσότερα έσοδα κατά 1,65 δισ. ευρώ.
Αγνωστος Χ ο ΕΝΦΙΑ
Στον ΕΝΦΙΑ καταφαίνεται επακριβώς η επίθεση του «επιτελικού κράτους» στην κοινωνία. Στον προϋπολογισμό καταγράφεται οριακή μείωση των εισπράξεων από τον συγκεκριμένο φόρο στα 60 εκατ. ευρώ. Σε απόλυτους αριθμούς μειώνεται το 2022 στα 2,503 δισ. από 2,563 δισ. το 2021.
Αυτό που έχει συμβεί, και σε αναμονή των νέων κριτηρίων, είναι να υπάρχουν επιβαρύνσεις με αύξηση των αντικειμενικών αξιών στις περιοχές που ιδιοκτήτες είναι άνθρωποι από τα μικρά και μεσαία εισοδήματα και μείωση στις αντικειμενικές αξίες των περιοχών που μένουν τα μεγάλα εισοδήματα.
Ωστόσο, και παρά το γεγονός ότι από το 2022 θα ενταχτούν στο σύστημα αντικειμενικών αξιών και άλλες 3.500 περιοχές, δεν προκύπτει κάποια εγγραφή που να δίνει εξειδικευμένο στίγμα για το τι μέλλει γενέσθαι στο ζήτημα του ΕΝΦΙΑ.