Μετά από επτά μήνες άρνησης της πραγματικότητας, το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο άρχισε τις προσπάθειες συμβιβασμού, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα νούμερα της ύφεσης για τα έτη 2020 και το 2021.
Όχι ότι μεγάλο μέρος της χαρακτηριστικής «υπεραισιοδοξίας» της κυβέρνησης σε ότι αφορά π.χ. τις προβλέψεις για τους ρυθμούς αύξησης των επενδύσεων, των φόρων, τη μείωση της ανεργίας, κατά το 2021 δεν παραμένει και στο σχέδιο Προϋπολογισμού που κατατέθηκε την περασμένη Παρασκευή στη Βουλή. κλπ. Έχει γίνει όμως κι ένα άλμα ρεαλισμού σε σχέση με τα νούμερα συρρίκνωσης και μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας συγκριτικά με το Προσχέδιο του Οκτωβρίου και πολύ περισσότερο, σε σχέση με παλαιότερες εκτιμήσεις και τη γενικότερη κυβερνητική ρητορική.
Ύφεση το 2020 άνω του 10,5%
Καταρχήν, η ύφεση που θα καταγραφεί κατά τη φετινή χρονιά τοποθετείται σε διψήφιο ποσοστό, της τάξης του 10.5%. Μέχρι το Προσχέδιο του Οκτωβρίου ακόμη, η εκτίμηση για την ύφεση ήταν στο -8.4% ενώ την περασμένη άνοιξη, ο Υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας διατύπωνε εκτιμήσεις για ύφεση -1% ως -3%. Η πραγματική ύφεση της ελληνικής οικονομίας μπορεί, βέβαια, να είναι ακόμη βαθύτερη, όπως εκτιμούν ανεξάρτητοι αναλυτές, όπως τόλμησε να αναγνωρίσει το Σάββατο ως και ο Άδωνις Γεωργιάδης, κινούμενος σε εντελώς διαφορετική γραμμή από την επίσημη κυβερνητική γραμμή περί «διαχείρισιμης» ύφεσης: «Την φετινή ύφεση δεν την ξέρει κανείς, δεν μπορεί να προβλεφθεί. Θα είναι πολύ μεγάλη, δεν την ξέρουμε».
Τι ξέρουμε; Ότι το δεύτερο τρίμηνο είχαμε ύφεση 15.2%. Ότι τα τουριστικά έσοδα, από τα οποία η κυβέρνηση προσδοκούσε να βγάλει τις ζημιές του δευτέρου τριμήνου, περιορίστηκαν στο 78% των εσόδων του 2019. Ότι κατά το τρίτο τρίμηνο – το υποτιθέμενο «ελπιδοφόρο» – ο τζίρος του συνόλου των επιχειρήσεων και δραστηριοτήτων της οικονομίας παρουσίασε μείωση κατά 15.8% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019 και ότι ειδικώς καταλύματα και εστίαση είχαν σαρωτική πτώση τζίρου κατά 61.4% και 31.2% αντίστοιχα. Ότι και το τέταρτο τρίμηνο έχουμε lock down, το οποίο απειλεί με εξαφάνιση ακόμη και των εορταστικών τζίρων του Δεκεμβρίου.
Ανάπτυξη 3.3% το 2021 (αν…)
Δεύτερον, ο πήχης της ανάπτυξης για το 2021 τοποθετείται πλέον στο 4.8%, έναντι της πολύ αισιόδοξης πρόβλεψης για 7.5% που είχε αποτυπωθεί στο Προσχέδιο του Οκτωβρίου και έναντι της καθησυχαστικής κυβερνητικής ρητορικής που κυριάρχησε όλη τη χρονιά και υποστήριζε «ό,τι χαθεί σε ύφεση το 2020, θα ανακτηθεί άμεσα σε ισόποση ανάκαμψη το 2021».
Για την ακρίβεια, στο σχέδιο Προϋπολογισμού έχει μετατραπεί σε βασικό σενάριο το δυσμενές σενάριο του Προσχεδίου που προέβλεπε ανάπτυξη 4.8%, σε περίπτωση δεύτερου κύματος της πανδημίας. Αλλά ακόμη κι αυτός, ο μετριοπαθής στόχος του 4.8% τώρα αναγνωρίζεται ότι μπορεί να αποδειχτεί άπιαστος, καθώς κάπου στις τελευταίες σελίδες της εισηγητικής έκθεσης, υπάρχει ένα λίγο κρυμμένο νέο δυσμενές σενάριο. Το σενάριο αυτό που αναφέρεται ως «σενάριο ευαισθησίας» προβλέπει ότι αναλόγως των υγειονομικών εξελίξεων, το 2021 η ανάπτυξη μπορεί να πάει έως και 1.5% πιο κάτω, δηλαδή να «πιάσει ταβάνι» στο 3.3%.
Από τι εξαρτάται το αν η ανάπτυξη του 2021 θα φτάσει ως το 3.3%; Από την πρόοδο του εμβολιασμού όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη που θα κρίνει η οποία θα κρίνει τι θα σωθεί από τη φετινή τουριστική σεζόν και αν θα αποφύγουμε ένα νέο κύμα πανδημίας το φθινόπωρο του 2021. Αν κάτι σωθεί, θα έχουμε ανάπτυξη. Αν όχι, θα δούμε τα χειρότερα, ίσως την επαλήθευση της πρόβλεψης του ΙΟΒΕ για μια δεύτερη χρονιά ύφεσης, σε επίπεδα -2.5% ως -4%.
