Συνεχιζόμενο φιάσκο από πέρσι, καθώς οι φλόγες εξαπλώθηκαν στην Αττική χωρίς αντίσταση
Ελλείψεις σε προσωπικό στην πυροσβεστική και στις δασικές υπηρεσίες. Εκατοντάδες πυροσβεστικά οχήματα παροπλισμένα. Δασοκομάντος που προσλήφθηκαν και ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η εκπαίδευσή τους παρά το γεγονός ότι έχει ανοίξει η αντιπυρική περίοδος και ήδη είχαμε τις πρώτες πυρκαγιές, και μάλιστα στην καρδιά της Αττικής. Αυτά είναι μόνο μερικά από όσα συμβαίνουν στο περιβόητο «επιτελικό κράτος» του Κυριάκου Μητσοτάκη, το οποίο αποδεικνύεται ξεκάθαρα επικοινωνιακό πυροτέχνημα άνευ ουσίας. Ολα αυτά ενώ έχουν περάσει δυόμισι χρόνια από την ψήφιση του νόμου 4662/2020 για την αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας και αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού Σώματος και ακόμη δεν έχουν εκδοθεί οι απαραίτητες κανονιστικές πράξεις. Με απλά λόγια, αν και ο νόμος ψηφίστηκε, εντούτοις στην πράξη παραμένει ανεφάρμοστος. Στο μεταξύ σε ό,τι αφορά την πυρκαγιά στον Υμηττό, όπως αποκαλύπτεται από έγγραφο του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού, από τον Φεβρουάριο του 2022 είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου στον ίδιο τον πρωθυπουργό και στους αρμόδιους υπουργούς. Χαρακτήριζαν μάλιστα το βουνό «μπαρουταποθήκη» και ζητούσαν να θωρακιστεί.
Το αναποτελεσματικό ν/σ που χαρακτήρισαν «τομή»
Ηταν Φεβρουάριος του 2020 όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη έφερε προς ψήφιση στη Βουλή τον νόμο 4662/2020 αναφορικά με τον «Εθνικό Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, αναδιάρθρωση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση συστήματος εθελοντισμού πολιτικής προστασίας, αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού Σώματος και άλλες διατάξεις». Επρόκειτο για ένα σχέδιο νόμου το οποίο διαφημίστηκε από την κυβέρνηση Μητσοτάκη ως «τομή», η οποία υποτίθεται ότι «αναδιαμόρφωνε τον μηχανισμό της Πολιτικής Προστασίας» και βελτίωνε την αποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Κάτι που άλλωστε είχε υποσχεθεί προεκλογικά ο Κυρ. Μητσοτάκης ουκ ολίγες φορές. Το νομοσχέδιο είχε χαιρετίσει μάλιστα ο ίδιος ο Χρήστος Στυλιανίδης με ανάρτησή του στο Twitter. Πολύ προτού αναλάβει υπουργός Κλιματικής Προστασίας στην κυβέρνηση Μητσοτάκη.
«Συγχαίρω την ελληνική κυβέρνηση για το νομοσχέδιο για δημιουργία σύγχρονου και αποτελεσματικού “Εθνικού Μηχανισμού Διαχείρισης Κρίσεων & Αντιμετώπισης Κινδύνων”. Είναι τομή για την πολιτική προστασία στην Ελλάδα. Πρόληψη και ετοιμότητα βασικός πυλώνας του» ανέφερε ο νυν υπουργός και πρώην επίτροπος Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Διαχείρισης Κρίσεων στην Κομισιόν.
Το νομοσχέδιο περιείχε μια σειρά από διατάξεις ούτως ώστε να ξεπεραστούν οι «χρόνιες αγκυλώσεις και αδυναμίες» τού μέχρι τότε «ισχύοντος νομικού πλαισίου», όπως αναφερόταν στην αιτιολογική έκθεση. Από την πρώτη στιγμή και ενώ το νομοσχέδιο είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση ο αντιστράτηγος εν αποστρατεία, πρώην υπαρχηγός της πυροσβεστικής και την περίοδο εκείνη μέλος της ΝΔ (παραιτήθηκε στη συνέχεια) Ανδριανός Γκουρμπάτσης είχε ασκήσει σφοδρή κριτική με επιστολή που είχε στείλει προσωπικά στον πρωθυπουργό. Σε αυτήν προειδοποιούσε ότι με το νομοσχέδιο «οικοδομείται ένας γιγαντιαίος, δυσκίνητος, γραφειοκρατικός, αναποτελεσματικός και πολυδαίδαλος (με πληθώρα οργάνων) μηχανισμός πολιτικής προστασίας σε επίπεδο Γενικής Γραμματείας», καθώς επίσης προωθούνταν η δημιουργία «κομματικού στρατού με τον διορισμό αρεστών και όχι αρίστων οργάνων».
Χωρίς κανονιστικές πράξεις δυόμισι χρόνια μετά
Τον Μάρτιο του 2020 ο Ανδρ. Γκουρμπάτσης απέστειλε και δεύτερη επιστολή προς τον πρωθυπουργό. Σε αυτήν προειδοποιούσε ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν θα μπορούσε να τεθεί σε εφαρμογή μέχρι την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου. Ο λόγος είχε να κάνει με το ότι δεν είχαν εκδοθεί οι αναγκαίες κανονιστικές πράξεις ώστε να εφαρμοστούν οι διατάξεις του νόμου. Με απλά λόγια, ο νόμος ήταν στην ουσία κενός περιεχoμένου. Για τον λόγο αυτό ο αντιστράτηγος ε.α. Γκουρμπάτσης ζητούσε από τον πρωθυπουργό «να ανασταλεί η ισχύς των διατάξεων του νόμου 4662/2020 που αφορούσαν την Πολιτική Προστασία» μέχρι τη λήξη της αντιπυρικής περιόδου, «έτσι ώστε να προετοιμαστεί και να οργανωθεί επαρκώς ο Εθνικός Μηχανισμός». Οι εκκλήσεις Γκουρμπάτση δεν εισακούστηκαν.
Ακόμη και σήμερα, δυόμισι χρόνια μετά την ψήφιση του ν. 4662/2020, οι απαραίτητες κανονιστικές πράξεις δεν έχουν εκδοθεί. Κι ας βίωσε το περασμένο καλοκαίρι η χώρα μια από τις μεγαλύτερες καταστροφές των τελευταίων δεκαετιών από πυρκαγιές. Τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές (European Forest Fire Information System – EFFIS) έχουν αποτυπώσει την καταστροφή. Η συνολική καμένη έκταση στη χώρα το 2021 ήταν αυξημένη κατά 500% σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2008-20, ενώ ο αριθμός των πυρκαγιών παρουσίασε αύξηση 43% σε σχέση με τον μέσο όρο της ίδιας περιόδου. Το «επιτελικό κράτος» αποδείχτηκε ανίκανο.
«Εχουμε μπει στην αντιπυρική περίοδο και για τρίτη χρονιά δεν εφαρμόζεται το νέο θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο για την Πολιτική Προστασία (ν. 4662/2020, “νόμος Χαρδαλιά”). Κι αυτό είναι εμφανές και έχει επιπτώσεις στην προστασία του δασικού πλούτου της χώρας, παρόλο που η νυν (φυσική) ηγεσία του ΠΣ καταβάλλει σημαντικές επιχειρησιακές πρωτοβουλίες και επιδεικνύει έως σήμερα άριστο έργο. Δεν φτάνει όμως μόνο αυτό. Τα φαινόμενα δυσλειτουργίας προέρχονται και είναι ευθύνη της πολιτικής ηγεσίας της Πολιτικής Προστασίας» τονίζει στο Documento ο αντιστράτηγος ε.α. Γκουρμπάτσης.
Τα χιλιάδες κενά και ο γερασμένος στόλος
Το δυσλειτουργικό και ατελέσφορο νομοθετικό πλαίσιο είναι όμως μόνο η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη σχετίζεται με πιο πρακτικά ζητήματα, τα οποία εξακολουθούν να παραμένουν άλυτα με ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Οπως για παράδειγμα τα χιλιάδες κενά και οι ελλείψεις στην πυροσβεστική αλλά και ο γερασμένος στόλος οχημάτων.
Πριν από λίγες μέρες η Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση Πυροσβεστών εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με οργανικά κενά στο σώμα και τις ιδιαίτερα μεγάλες «ελλείψεις σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό».
«Το Πυροσβεστικό Σώμα βρίσκεται και φέτος αντιμέτωπο με 3.600 οργανικά κενά, με προσωπικό στο οποίο οφείλονται χιλιάδες μέρες άδειας και ρεπό, ελλείψεις σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό και οχήματα» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση, ενώ υπογραμμίζεται: «Οπως έχει αποδειχθεί πολλάκις, το προσωπικό δεν είναι αρκετό σε σχέση με τις ανάγκες του λαού, ενώ περίπου 1.700 είναι εκτός επιχειρησιακού σχεδιασμού, καθώς στελεχώνουν τις υπηρεσίες των ιδιωτικών αεροδρομίων της Fraport, του “Ελευθέριος Βενιζέλος”, των ιδιωτικών οδικών αξόνων κ.λπ.».
«Οι ελλείψεις διατηρούνται και διευρύνονται. Είναι ακόμη μία δύσκολη χρονιά. Προσπαθούμε, αλλά με τις ελλείψεις που υπάρχουν δεν μπορούμε να κάνουμε το καθήκον μας» τονίζει στο Documento ο πρόεδρος της Ενωτικής Αγωνιστικής Κίνησης Χρήστος Βλάχος. Οπως υποστηρίζει, η κυβέρνηση όχι μόνο δεν κάλυψε τα κενά αλλά πήρε μόνο 500 δασοκομάντος, οι οποίοι όμως ακόμη… εκπαιδεύονται.
«Η κυβέρνηση είχε παραδεχτεί πέρυσι μετά τις μεγάλες πυρκαγιές ότι υπάρχουν 3.600 κενά. Δεν τα κάλυψε, πήρε μόνο δασοκομάντος που τώρα εκπαιδεύονται και δεν έχουν και εξοπλισμό» σημειώνει.
Εκτός από τις ελλείψεις σε προσωπικό, παροπλισμένα είναι και εκατοντάδες πυροσβεστικά οχήματα εξαιτίας προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Συγκεκριμένα, από το σύνολο των οχημάτων της πυροσβεστικής σχεδόν το 50% αυτήν τη στιγμή είναι παροπλισμένο (έλλειψη ανταλλακτικών, φθαρμένα λάστιχα κ.λπ.). Σε αυτό θα πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι το 40% των οχημάτων είναι γερασμένα. Μετρούν πάνω από 20 ή ακόμη και 30 χρόνια ζωής και έχουν συμμετάσχει σε εκατοντάδες κατασβέσεις.
Η «αποτυχία» σε Γλυφάδα – Βάρη – Βούλα
Εκτός από τις ελλείψεις σε προσωπικό στο Πυροσβεστικό Σώμα, μεγάλα είναι τα κενά που αντιμετωπίζουν και άλλα κομμάτια του κρατικού μηχανισμού με εμπλοκή στη δασοπυρόσβεση. Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα της Πανελλήνιας Ενωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ) Γεώργιο Παπαρουσόπουλο, αυτήν τη στιγμή υπηρετούν πανελλαδικά περί τους 600 δασολόγους. Κανονικά θα έπρεπε να υπηρετούν πάνω από 1.200.
Ο ίδιος υποστηρίζει με βάση την εμπειρία του ότι «είναι αναγκαίο να αλλάξει το υπάρχον δόγμα δασοπυρόσβεσης. Τόσο στην πρόληψη των πυρκαγιών όσο και στον τρόπο αντιμετώπισης».
Η ΠΕΔΔΥ εξέδωσε πριν από λίγες μέρες μια σκληρή ανακοίνωση σε σχέση με την πυρκαγιά στη Γλυφάδα, τη Βάρη και τη Βούλα. Οπως ανέφεραν, «η πρόωρη πυρκαγιά κατέδειξε τα σοβαρά προβλήματα αξιολόγησης του περιστατικού, άμεσης επέμβασης πριν η φωτιά πάρει διαστάσεις και αποτελεσματικότητας του κρατικού μηχανισμού», ενώ γινόταν λόγος για «αποτυχία». «…για την αντιμετώπιση ενός τέτοιου περιστατικού έπρεπε να υπάρχει άμεση επέμβαση πριν η φωτιά πάρει διαστάσεις και για τον λόγο αυτό να υπάρχει συνεχής παρουσία των πυροσβεστικών δυνάμεων στον Υμηττό προληπτικά (πριν ανάψει η πυρκαγιά)».
Στην ανακοίνωση παρατίθεντο αναλυτικά τα ποσά που είχαν διατεθεί από το υπουργείο Εσωτερικών σε δήμους της χώρας για την κάλυψη δράσεων πυροπροστασίας. Το συνολικό ποσό ανήλθε, σύμφωνα με τις αποφάσεις που έχουν αναρτηθεί στη Διαύγεια, σε 16,19 εκατ. ευρώ, ενώ ακόμη 1,49 εκατ. ευρώ δόθηκε σε συνδέσμους δήμων της χώρας. Από αυτά στον Δήμο Γλυφάδας διατέθηκε ποσό μόλις 22.000 ευρώ, στον Δήμο Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης 52.600 ευρώ, ενώ ακόμη 300.000 είχαν κατανεμηθεί στον Σύνδεσμο Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού (ΣΠΑΥ) τον οποίο έχουν συστήσει οι δήμοι που περιβάλλουν τον Υμηττό.
Εκκλήσεις προς Μητσοτάκη από τον Φεβρουάριο
Σε ό,τι αφορά τον ΣΠΑΥ, από τον Φεβρουάριο του 2022 είχε αποστείλει επιστολή προς τον πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη, τον υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών Στέλιο Πέτσα και τον υπουργό Κλιματικής Προστασίας Χρ. Στυλιανίδη. Σε αυτήν ο ΣΠΑΥ περιέγραφε με μελανά χρώματα την κατάσταση που επικρατούσε στον Υμηττό μετά και την κακοκαιρία «Ελπίδα» που είχε πλήξει την Αττική. Οπως ανέφεραν, «ο Υμηττός εκπέμπει σήμα κινδύνου», ενώ ζητούσαν να εγκριθεί η χρηματοδότηση των προτάσεών τους για «τη θωράκιση του Υμηττού», τον οποίο χαρακτήριζαν «μπαρουταποθήκη».
«Με αίσθημα εκτίμησης και γνωρίζοντας την αγάπη σας για το περιβάλλον και την αποφασιστικότητά σας να μη ζήσουμε ξανά τον πύρινο εφιάλτη του προηγούμενου καλοκαιριού σας προσκαλώ άμεσα να διαβάσετε τα ακόλουθα στοιχεία για τον Υμηττό καθώς μετά τη θεομηνία ΕΛΠΙΔΑ θυμίζει μπαρουταποθήκη αφού έχουμε δεκάδες πτώσεις δέντρων που έχουν κλείσει τους δασικούς δρόμους καθώς και πολλά σημεία μέσα στον Υμηττό και στους άλλους έντεκα δήμους. Ολα αυτά πρέπει άμεσα να απομακρυνθούν ή να κοπούν. Την ευθύνη για όλες αυτές τις διαδικασίες δεν τις έχει ο ΣΠΑΥ αλλά το Δασαρχείο, τα αρμόδια υπουργεία… Για τον λόγο αυτό εκφράζω τη βαθύτατη ανησυχία μου και συνεπώς ο βεβαρημένος Υμηττός εκπέμπει μεγάλο σήμα κινδύνου» ανέφερε στην επιστολή του ΣΠΑΥ ο δήμαρχος Ελληνικού – Αργυρούπολης Ιωάννης Κωνσταντάτος.
Μάλιστα εντός της εβδομάδας ο σύνδεσμος αναμένεται να παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου για το ζήτημα, παρουσία και των έντεκα δημάρχων των δήμων που περιβάλλουν τον Υμηττό.
«Η καταστροφική πυρκαγιά του Σαββάτου, 4 Ιουνίου 2022, σε Γλυφάδα, Πανόραμα Βούλας και Βάρη είναι ακόμη ένα τραγικό αποτέλεσμα της πλήρους αδιαφορίας του επιτελικού κράτους Μητσοτάκη (και) στον τομέα της πυροπροστασίας» τόνισε σε ανακοίνωση που εξέδωσε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστος Σπίρτζης, ο οποίος έδωσε στη δημοσιότητα το έγγραφο του ΣΠΑΥ και κάλεσε την κυβέρνηση Μητσοτάκη να δώσει εξηγήσεις.
01, 02 Aπό τον Ιανουάριο του 2020 είχε προειδοποιήσει τον Μητσοτάκη ο αντιστράτηγος εν αποστρατεία και μέλος της ΝΔ εκείνη την περίοδο Ανδριανός Γκουρμπάτσης για το νομοσχέδιο Χαρδαλιά που βρισκόταν σε διαβούλευση. Τόνιζε μεταξύ άλλων ότι «οικοδομείται ένας γιγαντιαίος, δυσκίνητος, γραφειοκρατικός, αναποτελεσματικός και πολυδαίδαλος μηχανισμός» και έλεγε ότι το νομοσχέδιο δεν θα μπορούσε να τεθεί σε εφαρμογή αφού έλειπαν οι προβλεπόμενες κανονιστικές πράξεις 03 Ως τομή για την Πολιτική Προστασία εμφάνιζε το σχέδιο νόμου ο πρώην Ευρωπαίος επίτροπος Χρήστος Στυλιανίδης πολύ προτού αναλάβει το εν λόγω χαρτοφυλάκιο στην κυβέρνηση Μητσοτάκη
04 Ο ΣΠΑΥ είχε προειδοποιήσει από τον περασμένο Φεβρουάριο τον Μητσοτάκη και τους αρμόδιους υπουργούς για τους κινδύνους που απειλούσαν τον Υμηττό μετά την κακοκαιρία «Ελπίδα» που είχε πλήξει την Αττική και είχε ζητήσει χρηματοδότηση προς υλοποίηση
των προτάσεών του, χαρακτηρίζοντας το βουνό «μπαρουταποθήκη»
