Πριν από δέκα χρόνια ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ), ως αντιμνημονιακή Αριστερά του… εφικτού, διεκδίκησε να γίνει κυβερνώσα δύναμη και κατάφερε να καταγραφεί τον Ιανουάριο του 2015 ως κόμμα-φαινόμενο την εποχή της συνεχιζόμενης καπιταλιστικής κρίσης που είχε απλωθεί παντού. Η «Πρώτη φορά Αριστερά» στην κυβέρνηση είχε ανέβει στο κύμα της λαϊκής δυσαρέσκειας την εποχή των μνημονίων, με την κοινωνική πλειοψηφία να φτωχοποιείται. Τα λαϊκά στρώματα, χωρίς προσδοκία, ένιωθαν στο πετσί τους αυτό που οι μαρξιστές πολιτικοί επιστήμονες λένε πιο περίπλοκα: η λιτότητα για δημοσιονομική «ανάταξη» ως επιβολή των κυρίαρχων τάξεων είχε πάρει μορφή μιας συνειδητής αναδιανομής πλούτου υπέρ των οικονομικά ισχυρών, για τους οποίους αστικά κόμματα έκαναν το σέρβις στην καπιταλιστική κρίση.
Είχε εγκολπωθεί πολιτικά τη δυναμική του «οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη» από το κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης, Γένοβα 2001, είχε εντάξει από αντικαπιταλιστικές συνιστώσες μέχρι και ελευθεριακά σχήματα. Τομή ήταν το 2008, με την εκλογή του Αλέξη Τσίπρα στην προεδρία και τη νεολαιίστικη εξέγερση για τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Με την επίθεση των μνημονίων ο ΣΥΡΙΖΑ προσέλκυσε ψηφοφόρους με αντισυστημική ρητορική αλλά με στρατηγική πρόταση κυβερνητικής διαχείρισης. Από πέμπτο κόμμα με 4,60% και 13 βουλευτές το 2009 κατάφερε να γίνει πρώτο κόμμα, φτάνοντας στο 36,34% και στους 149 βουλευτές στις 25 Ιανουαρίου 2015, συγκροτώντας κυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ. Ο ΣΥΡΙΖΑ κρατήθηκε στην κυβέρνηση (35,46% και 145 βουλευτές) και μετά το δημοψήφισμα του 2015. Η «συνθηκολόγηση», η ήττα, ο συμβιβασμός, ανάλογα με την πολιτική ανάλυση που ο καθένας έχει, οι συνταγές του μνημονιακού νεοφιλελευθερισμού και των προγραμμάτων λιτότητας που επέβαλαν η τρόικα, οι «θεσμοί» κ.ά. στοίχισαν στον αριστερό κόσμο.
Και τώρα το «κόμμα-φαινόμενο» και η «πτώση» αναλύονται είτε με πρόταγμα κοινωνικοπολιτικούς αγώνες με σοσιαλιστικό/κομμουνιστικό όραμα απέναντι στη μοιρολατρία και στις «αυταπάτες» της όποιας συστημικής αριστεράς είτε σαν μάθημα «διαχειριστικών» λαθών των κομμάτων της κεντροαριστεράς που αναζητούν πεδίο εναλλακτικής κυβερνητικής πρότασης, την ώρα που ακροκεντρώοι, δεξιοί και ακροδεξιοί λένε ότι δεν υπάρχει εναλλακτική στον καπιταλισμό.
Με παρεμβάσεις τους στο Documento πολιτικοί, πανεπιστημιακοί και αναλυτές ανασυνθέτουν το παζλ της «Πρώτης φοράς Αριστερά».
Γράφει ο Άδωνης Γεωργιάδης
Kαταρχάς, ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση να απευθυνθώ στο αναγνωστικό κοινό του Documento, μιας εφημερίδας που μου έχει ασκήσει και εξακολουθεί να μου ασκεί σκληρή κριτική. Εγώ, στα πλαίσια της δημοκρατικής μου ευαισθησίας, δεν αποκλείω κανέναν από την ενημέρωση και δεν υποτιμώ κανέναν αναγνώστη καμίας εφημερίδας.
Είμαι από αυτούς που εορτάζουν την επέτειο των δέκα ετών από την άνοδο στην εξουσία της Πρώτης Φοράς Αριστεράς. Την εορτάζω γιατί τη θεωρώ μία από τις πιο σημαντικές μέρες στην ιστορία της μεταπολίτευσης. Κυρίως διότι η Πρώτη Φορά Αριστερά κατάφερε να επιτύχει σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αυτό για το οποίο εγώ μπήκα στην πολιτική και το οποίο πίστευα ότι θα το επιτυγχάναμε έπειτα από πολλές δεκαετίες. Ποιο; Την ήττα της Αριστεράς και την παύση της ιδεολογικής ηγεμονίας της.
Από το 1974 και μετά λόγω της χούντας στην Ελλάδα επικράτησε πλήρως η Αριστερά ως προς την ιδεολογική ηγεμονία. Ακόμη και υπουργοί ή στελέχη της Νέας Δημοκρατίας προσπαθούσαν πάντα να είναι αρεστοί στην Αριστερά, γιατί αλλιώς δεν μπορούσαν πολιτικά να επιβιώσουν.
Γιατί συνέβαινε αυτό; Γιατί στο συλλογικό υποσυνείδητο του ελληνικού έθνους ήδη από την εποχή του Εμφυλίου, την εποχή των εξοριών, των πολιτικών διώξεων και της χούντας γεννήθηκαν ένας ανικανοποίητος πόθος και μια ανικανοποίητη ιδέα ότι, αν κατάφερναν και κέρδιζαν ποτέ την εξουσία οι τίμιοι αριστεροί, όλα τα μεγάλα καθημερινά τους προβλήματα θα λύνονταν ως διά μαγείας.
Χρειάστηκε να κυβερνήσει η Αριστερά για να διαλυθούν όλες αυτές οι ψευδαισθήσεις και να τελειώνει η ιδέα ότι όλοι οι αριστεροί είναι αναγκαστικά ηθικοί ενώ οι δεξιοί ανήθικοι, ότι κάθε ιδιωτικοποίηση είναι κακή και καθετί κρατικό είναι καλό, ότι υπάρχουν μαγικές λύσεις που βρίσκουν στα προβλήματα και τα λύνουν όλα. Απ’ όσα υποσχέθηκε η Πρώτη Φορά Αριστερά για να κερδίσει τις εκλογές, όπως διαγραφή του εξωτερικού χρέους της Ελλάδας, διαγραφή χρέους προς τις τράπεζες, σεισάχθεια, μείωση του ΦΠΑ, διατήρηση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, διατήρηση των συντάξεων και ούτω καθ’ εξής δεν πέτυχε απολύτως τίποτα. Για το μόνο που είναι σήμερα περήφανη είναι η πιστή εφαρμογή του μνημονίου και το δημοσιονομικό μαξιλάρι. Δηλαδή, μέτρα κατά βάση δεξιά.
Οταν ο ελληνικός λαός αντιλήφθηκε ότι αυτά που νόμιζε ότι θα έκανε η Αριστερά δεν μπορούσαν να γίνουν πράξη, άλλαξε απόψεις και έκτοτε ζούμε στην περίοδο τουλάχιστον της ιδεολογικής ισορροπίας, για να μην πω της ιδεολογικής ηγεμονίας της Δεξιάς.
Για να το πω απλά για να το καταλάβουν και οι αναγνώστες σας, ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας, το 2014, με έβριζαν για την ιδιωτικοποίηση του Ελληνικού και ως υπουργό Ανάπτυξης στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, το 2019, με έβριζαν γιατί δεν το είχαμε πουλήσει γρηγορότερα.
Αυτό πρόσφερε στην Ελλάδα η Πρώτη Φορά Αριστερά και την ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό.
Διαβάστε επίσης
Νέο καμπανάκι για τη στρεβλή ανάπτυξη
Σφαγή πάνω από το «πτώμα» της Υγείας – Αυτή την Κυριακή στο Documento
