Δημοσιεύτηκαν τον περασμένο Νοέμβριο τα νέα Προγράμματα Σπουδών για το σύνολο της εκπαίδευσης, στην παρουσίαση των οποίων παρέστη και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός για να τονίσει τη μεγάλη σημασία τους στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης.
Η συστηματική αξιολόγηση των προγραμμάτων θα γίνει φυσικά από τους ερευνητές και τις ερευνήτριες. Μου προκαλεί όμως εντύπωση η αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών της προσχολικής εκπαίδευσης της οποίας είμαι απόφοιτος. Διαβάζοντάς τα εντόπισα ήδη την πρώτη μεγάλη αντίφαση: από τη μία υποτίθεται ότι εστιάζουν στα επιδιωκόμενα αποτελέσματα («τι δηλαδή θα πρέπει να γνωρίζουν οι μαθητές και οι μαθήτριες ανά γνωστικό αντικείμενο και βαθμίδα εκπαίδευσης»), από την άλλη είναι τόσο φορτωμένα εννοιολογικά, που πολύ φοβάμαι ότι θα δημιουργήσουν σημαντικά προβλήματα.
Ενδεικτικά, αναφορικά με τα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα της γλώσσας, χρησιμοποιούνται μαθησιακές συνιστώσες πέντε ειδών γραμματισμών για τα νήπια: (α) αναδυόμενος γραμματισμός (οι μαθητές/τριες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις και στάσεις της γλώσσας με τις οποίες είναι ήδη εξοικειωμένoι/-ες πριν την είσοδό τους στο σχολείο), (β) λειτουργικός γραμματισμός (οι μαθητές/τριες θα πρέπει να μάθουν τα «βασικά»), (γ) ψηφιακός γραμματισμός (οι μαθητές/τριες θα πρέπει να κατακτήσουν τις βασικές ψηφιακές δεξιότητες χρήσης της γλώσσας), (δ) οπτικός γραμματισμός (οι μαθητές/τριες θα πρέπει να μάθουν πώς να χρησιμοποιούν συνδυαστικά τη γλώσσα με τις εικόνες) και (ε) κριτικός γραμματισμός (οι μαθητές/τριες θα πρέπει να είναι κριτικοί χρήστες/τριες της γλώσσας).
Πίσω όμως από αυτά τα σύνθετα και δύσκολα -κατά τη γνώμη μου- μαθησιακά αποτελέσματα των πέντε αυτών γραμματισμών, βρίσκονται οι εκπαιδευτικοί για τους οποίους/ες προβλέπεται η «υιοθέτηση ενός ευέλικτου και υποστηρικτικού συστήματος διαρκούς επιμόρφωσης με κέντρο την ενδοσχολική επιμόρφωση». Αυτό μεταφράζεται ότι οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει από μόνοι/ες τους, εκτός διδακτικού ωραρίου, αλλά εντός εργασιακού (μεταξύ 13:00 και 14:00, αφού έχουν τελειώσει το μάθημά τους), να καλούν ειδικούς για την ατομική τους επιμόρφωση.
Αν σε όλα αυτά, προσθέσουμε και την πρόθεση του Υπουργείου και της Κυβέρνησης να αξιολογήσουν μέσω εξωτερικών αξιολογητών/τριών τους/τις εκπαιδευτικούς, τότε έχουμε την πλήρη εικόνα: Από τη μία τα προγράμματα σπουδών φορτώνουν τη μαθησιακή διαδικασία με πολλά και σύνθετα μαθησιακά αποτελέσματα, την ευθύνη των οποίων έχουν αποκλειστικά οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι θα πρέπει να οργανώσουν μόνοι/ες την επιμόρφωσή τους, για να δουν στο τέλος της ημέρας τους/τις αξιολογητές/τριες να τους/τις βαθμολογούν ως προς την ατομική τους «αποτελεσματικότητα».
Αν αυτό δεν είναι μια νεοφιλελεύθερη εκπαιδευτική πολιτική, σύμφωνα με την οποία ο καθένας και η καθεμιά είναι παρατημένοι στην «ατομική ευθύνη» χωρίς ουσιαστική επιστημονική και οικονομική αναβάθμιση, τότε τι είναι;
Ο Φώτης Μπίμπασης είναι Συντονιστής Θεματικής ΑΜΕΑ Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ