Μια σοκαριστική υπόθεση, που αντικατοπτρίζει τα τρωτά σημεία και τις διαχρονικές παθογένειες των ελληνικών αρχών, ήρθε στο φως στις 3/10/2024 μετά τη χρηματική καταδίκη, που επιδικάστηκε στη χώρα μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ) για τη μεταχείριση και κράτηση δύο ανήλικων προσφυγισσών στην Ελλάδα το 2019. Συγκεκριμένα, το δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι ελληνικές αρχές δε μερίμνησαν άμεσα για να παράσχουν στέγη στα δύο κορίτσια και ταυτόχρονα τις άφησαν χωρίς συνοδό ούσες το 2019 ανήλικες. Η καταδίκη αυτή έρχεται να προστεθεί στις 1000 περίπου καταδίκες της Ελλάδας για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γεγονός καθόλου τιμητικό για το ήδη τραυματισμένο κύρος της Δικαιοσύνης επιβεβαιώνοντας την ίδια στιγμή το ψηφιδωτό ανεπαρκειών, που κυριαρχεί στην Ελλάδα.
Πώς ξεκίνησε η ιστορία
Ήταν τον Ιανουάριο του 2024, όταν δύο ανήλικα κορίτσια από το Αφγανιστάν ηλικίας 16 και 17 ετών αντίστοιχα έφτασαν στη Λέσβο. Ωστόσο, οι ίδιες μη γνωρίζοντας την διαδικασία, ακολούθησαν τους υπόλοιπους πρόσφυγες, με τους οποίους ταξίδεψαν. Έφτασαν στον Πειραιά και προσπάθησαν να προσέλθουν στην Περιφερειακή Υπηρεσία Ασύλου (ΠΥΑ) του Πειραιά, αλλά, δεν έγιναν δεκτές γιατί δεν είχαν κλείσει ραντεβού. Ναι, σωστά διαβάσατε. Το κράτος αντί να περιθάλψει δύο ανήλικα και απροστάτευτα κορίτσια, τους γύρισε επιδεικτικά την πλάτη. Έτσι, λίγες μέρες αργότερα έφυγαν από την Αθήνα και συνελήφθησαν στο λιμάνι της Πάτρας τη στιγμή, που επιχειρούσαν να φύγουν από τη χώρα.
Με τη σύλληψη τους ξεκίνησε ένας συνεχής γολγοθάς προσπάθειας να βρουν στέγη, γεγονός που αναδεικνύει μια εικόνα λειτουργίας της ελληνικής Δικαιοσύνης που σίγουρα δεν περιποιεί και ιδιαίτερη τιμή σε ό,τι αφορά την ταχύτητα και τα αντανακλαστικά της.
Αλλεπάλληλες προσπάθειες εύρεσης ασύλου
Ντροπιαστικά για τις αρμόδιες ελληνικές αρχές είναι όσα εκτυλίχθηκαν και στη συνέχεια. Οι ανήλικες αφού συνελήφθησαν μπήκαν σε έναν κυκεώνα ατέρμονων προσπαθειών για εύρεση ασύλου. Στις 23 Ιανουαρίου 2019, περίπου δύο εβδομάδες μετά τη σύλληψη τους, έκαναν αίτημα φιλοξενίας στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ). Μάλιστα, στις 19 Φεβρουαρίου υπέβαλαν αίτηση διεθνούς προστασίας. Έναν μήνα μετά, στις 13 Μαρτίου 2019, οι ανήλικες προσφύγισσες τέθηκαν υπό προστασία σε χώρους κράτησης έως και τις 23 Μαρτίου 2019, όπου μεταφέρθηκαν σε κέντρο φιλοξενίας ανηλίκων. Ταυτόχρονα, κατέθεσαν αίτημα ασφαλιστικών μέτρων, το οποίο και έγινε δεκτό.
Επί της ουσίας, το δικαστήριο παρατήρησε, πως μετά τη σύλληψη τους ούσες ανήλικες έμειναν χωρίς στέγη και το κράτος περιορίστηκε στο να τους προσφέρει προσωρινή στέγη, και αυτό έπειτα από τα συνεχή αιτήματα των δύο κοριτσιών. Μάλιστα, καθόλη την περίοδο αυτή δεν είχε οριστεί για τα κορίτσια κηδεμόνας, όπως ορίζεται τόσο από το εθνικό όσο και το ευρωπαϊκό δίκαιο σε περιπτώσεις ασυνόδευτων προσφύγων. Αξίζει να επισημανθεί, πως το Δικαστήριο έκρινε ότι οι ελληνικές αρχές δεν είχαν θεσπίσει σαφείς κανόνες, καθώς μετά την τοποθέτησή τους υπό προσωρινή κράτηση στο κέντρο Ταύρου (PRDC), τα ανήλικα κορίτσια διέμεναν σε χώρο μαζί με ενήλικες.
Τα κραυγαλέα σφάλματα των ελληνικών αρχών συνιστούν παραβίαση του άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).
Στέρηση της ελευθερίας τους
Ωστόσο, τα όσα έζησαν τα δύο κορίτσια δε σταματούν εδώ. Η καταδίκη του Δικαστηρίου αφορά επίσης και την στέρηση της ελευθερίας τους κατά τη διάρκεια της κράτησης τους. Η απόφαση αυτή βασίζεται στο γεγονός, πως η στέρηση ελευθερίας μπορεί να υπάρξει μονάχα αν ένα πρόσωπο είναι επικίνδυνο για τον εαυτό του ή την δημόσια τάξη, όπως ορίζεται από το άρθρο 5 της ΕΣΔΑ. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο εντόπισε παραβίαση του εν λόγω άρθρου.
Μια ακόμη σημαντική πτυχή, που πρέπει να προσδιοριστεί είναι το γεγονός, πως κατά τη διάρκεια της δίκης υπήρξε κάποιο πρόσωπο, που μιλούσε τη μητρική τους γλώσσα χωρίς οι ίδιες να γνωρίζουν την ακριβή του ιδιότητα. Ακόμη, οι ίδιες δήλωσαν ότι η διοικητική διαδικασία ολοκληρώθηκε γρήγορα και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας παρέμειναν χωρίς νομική υποστήριξη ή διερμηνεία, καταβεβλημένες από φόβο.
Χρηματική καταδίκη της Ελλάδας
Το ΕΔΔΑ λαμβάνοντας υπόψη το κράμα λαθών της Ελλάδας και τα όσα σοκαριστικά έζησαν οι δύο ανήλικες κατά τη διαμονή τους στην Ελλάδα, έκρινε ότι συνιστούν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επιδίκασε σε βάρος της χώρας μας 7.400 ευρώ για ηθική βλάβη σε κάθε προσφύγουσα.
948 καταδικαστικές αποφάσεις για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα
Σε διάστημα μιας δεκαετίας, δηλαδή από το 2011 έως το 2021, έχουν επιβληθεί 948 καταδίκες στην Ελλάδα, καθώς παραβίασε ανθρώπινα δικαιώματα. Μάλιστα, το μεγαλύτερο μέρος αυτών αφορά τον τρόπο αντιμετώπισης των προσφύγων και τη μεταναστευτική πολιτική, που εφαρμόζεται από τη χώρα.
Βέβαια, πριν φτάσουμε στις συνέπειες που έχει η καταστρατήγηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην χώρα για την εικόνα της δικαιοσύνης, θα πρέπει να τονίσουμε, πως υπάρχουν σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες και κανονισμοί, που ορίζουν την αντιμετώπιση μεταναστευτικών ροών σε κάθε κράτος- μέλος της ευρωπαϊκής ένωσης. Εντούτοις, όπως φάνηκε, διαχρονικά δεν έχουμε συμμορφωθεί σε τίποτα από τα παραπάνω. Εξ ου και έχουμε απασχολήσει το European Court of Human Rights (ECHR) με 4.815 υποθέσεις έως και σήμερα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα συνιστά η ιστορία ενός Σύρου πρόσφυγα, ο οποίος επέβαινε σε σκάφος διακινητών, το οποίο πυροβολήθηκε πάνω από 12 φορές από την ακτοφυλακή. Μια σφαίρα κατέληξε στο κεφάλι του άτυχου Σύριου άνδρα , που πέθανε έπειτα από δύο μήνες νοσηλείας.
Έτσι, η χώρα γίνεται διεθνώς γνωστή για τις απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες ζωής που επιφυλάσσει διαχρονικά σε όσους καταφτάνουν με σκοπό να καταθέσουν αίτημα για χορήγηση ασύλου, καθώς το ταξίδι προς τη «γη της επαγγελίας» μπορεί να το πληρώσουν με την ίδια τους τη ζωή.