Φύλλο και φτερό έκανε η ΝΔ την πολυδιαφημισμένη διακομματική συναίνεση για την αλλαγή του άρθρου 86, γνωστού και ως νόμου περί (μη) ευθύνης υπουργών.
Κι αυτό διότι παρά το γεγονός ότι η αναθεώρηση του εν λόγω άρθρου παράγραφος 3, που αφορούσε την κατάργηση της πρόωρης παραγραφής ποινικών αδικημάτων υπουργών, έλαβε 255 ψήφους στη δεύτερη ψηφοφορία το απόγευμα της περασμένης Πέμπτης (253 στην πρώτη ψηφοφορία), η ερμηνευτική δήλωση που είχε καταθέσει η κυβέρνηση έλαβε 175 «ναι» (179 στην πρώτη ψηφοφορία) και 95 «όχι»! Είναι προφανές από τον αριθμό των «όχι» ότι η ΝΔ ψήφισε «τόσο όσο», όπως έλεγαν χαρακτηριστικά κυβερνητικοί βουλευτές στους διαδρόμους της Βουλής. Ψήφισαν δηλαδή τόσοι βουλευτές της ώστε να μη φτάσουν στα 180 «ναι» και η εν λόγω ρύθμιση-δήλωση περάσει στην επόμενη Βουλή με απλή κυβερνητική πλειοψηφία.
Τι ήθελε να αποφύγει;
Γιατί όμως το έκανε αυτό η ΝΔ, προφανώς έπειτα από εντολή της ηγεσίας της; Τι ήθελε να αποφύγει; Και τι εννοούσε ο πρωθυπουργός στην ομιλία του όταν έλεγε «δεν ξέρω αν σας καθοδήγησε ο αντιπρόεδρός σας, ο κ. Γεωργιάδης» ο οποίος σε σχέση με το σκάνδαλο Novartis «δεν λέει ότι είναι αθώος, αλλά ότι έχουν παραγραφεί οι όποιες ευθύνες του».
Σύμφωνα με την ερμηνευτική διάταξη που επιδίωκε να περάσει η κυβέρνηση, το αδίκημα της δωροδοκίας δεν παραγράφεται και διώκεται από τη Δικαιοσύνη και όχι από τη Βουλή, όπως επέβαλλε μέχρι πρότινος ο νόμος περί ευθύνης υπουργών. Με απλά ελληνικά, ένας υπουργός που δωροδοκείται και αποκαλύπτεται θα διώκεται όπως και οποιοσδήποτε πολίτης και δεν θα «κρύβεται» πίσω από μια απόφαση της εκάστοτε πλειοψηφίας της Βουλής περί παραγραφής του αδικήματος.
Η ερμηνευτική δήλωση που έφερε η κυβέρνηση όριζε ότι το άρθρο 86 καλύπτει αδικήματα που διαπράττονται κατά την άσκηση και όχι επ’ ευκαιρία της άσκησης των υπουργικών καθηκόντων, με αποτέλεσμα αδικήματα όπως η δωροδοκία να μην εμπίπτουν στην «αποσβεστική προθεσμία» και να μη θεωρούνται παραγραμμένα. Μια ερμηνευτική δήλωση που όπως είπε ο ίδιος ο πρωθυπουργός «αποτελούσε την “καρδιά” της αλλαγής του περίφημου άρθρου 86».
Η ανακοίνωση της ΝΔ το βράδυ της περασμένης Πέμπτης ήταν το ίδιο παιδαριώδης όσο και η γενικότερη στάση της στο θέμα. Χαρακτήρισε την επίμαχη διάταξη «ανούσια», η οποία έχει στόχο να υπάρξει αναδρομική ισχύς στην αλλαγή του άρθρου 86, σημειώνοντας μάλιστα ότι «είναι νομικά αδύνατον να αποκτήσει αναδρομική ισχύ οποιαδήποτε ποινική διάταξη, ακόμη και μέσω του συντάγματος».
Αν όντως ίσχυε κάτι τέτοιο και η πρόταση της κυβερνητικής πλειοψηφίας «δεν μπορούσε να σταθεί ποτέ σε οποιοδήποτε δικαστήριο, ούτε ελληνικό ούτε πόσο μάλλον ευρωπαϊκό», όπως σημείωσε η ΝΔ, τότε τι ακριβώς φοβήθηκε η αξιωματική αντιπολίτευση και δεν την ψήφισε, με δεδομένο ότι η αναθεώρηση έχει βασικό στόχο να προλάβει στο μέλλον αντίστοιχες δυσλειτουργίες που προκάλεσε στο παρελθόν ένας νόμος; Αν κατέπιπτε κάτι στα δικαστήρια θα ήταν η αναδρομική ισχύς της ερμηνευτικής δήλωσης και όχι η ισχύς της στο μέλλον! Ακόμη κι αν δεχθεί κάποιος ότι η ερμηνευτική δήλωση αλλάζει το άρθρο του συντάγματος (εδώ τίθεται το θέμα της αναδρομικότητας) και δεν το ερμηνεύει απλώς, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση.
Προστασία σε Αδωνη
Επί της ουσίας με τη στάση της η ΝΔ προστάτευσε όχι μόνο, για παράδειγμα, τον Αδωνη Γεωργιάδη –όπως υπονόησε ο πρωθυπουργός– από την όποια ενδεχόμενη εμπλοκή του στο σκάνδαλο Novartis αλλά, μέσω της παραγραφής, και στο μέλλον όποιον υπουργό ενδεχομένως υπέπεσε ή υποπέσει στο αδίκημα της δωροδοκίας.
Κι αυτό διότι η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης γνώριζαν ότι η ερμηνευτική δήλωση που δεν ψήφισαν οι βουλευτές τους θα ίσχυε εξαρχής και θα αφορούσε και ήδη εμπλεκόμενους σε αξιόποινες πράξεις. Δεν εισάχθηκε νέα διάταξη ώστε να τίθεται θέμα αναδρομικότητας.
Και τι θα συμβεί από εδώ και στο εξής; Η επόμενη κυβέρνηση θα αλλάξει το άρθρο 86 με απλή πλειοψηφία, δηλαδή με 151 βουλευτές, αλλά θα το αλλάξει κατά το δοκούν, χωρίς να είναι υποχρεωμένη να συμπεριλάβει στην όποια πρότασή της και ανάλογη διάταξη.
Δηλαδή αν επόμενη κυβέρνηση είναι η ΝΔ και με βάση τη στάση της στις δύο ψηφοφορίες, το άρθρο 86 παράγραφος 3 θα αλλάξει με 151 «ναι», χωρίς φυσικά την «ανούσια» κατά τη ΝΔ ερμηνευτική διάταξη. Αν στην κυβέρνηση παραμείνει ο ΣΥΡΙΖΑ, για να περάσει στην αλλαγή του άρθρου 86 την επίμαχη ερμηνευτική διάταξη θα χρειαστεί τη συνδρομή βουλευτών της αντιπολίτευσης, δηλαδή της ΝΔ, προκειμένου να βρεθούν τα 180 «ναι».