Με ορισμένες καίριες αλλαγές σε σχέση με το αρχικό σχέδιο αλλά και με αρκετές γκρίζες περιοχές, όπως π.χ. η σαφέστατη δυνατότητα των τραπεζών να θεωρούν μαχητή την προσφυγή στο καθεστώς προστασίας και να την απορρίπτουν «αιτιολογημένα», προωθήθηκε από την κυβέρνηση το νέο καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας έναντι των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Ποιοι εντάσσονται
Στο καθεστώς προστασίας εντάσσονται όσοι συγκεντρώνουν το σύνολο των ακόλουθων προϋποθέσεων:
1. Είναι φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπράγματο δικαίωμα σε ακίνητο το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία τους και βρίσκεται στην Ελλάδα. Δεν προστατεύονται οι εγγυητές –εφόσον υπάρχουν– που είναι υπεύθυνοι με την προσωπική τους περιουσία.
2. Δεν έχει εκδοθεί οριστική απόφαση σε βάρος τους από προσφυγή με τον νόμο Κατσέλη για καταδολίευση δανειστών ή ύπαρξη επαρκούς περιουσίας.
3. Η αντικειμενική αξία του ακινήτου τους είναι μέχρι 250.000 ευρώ (και 175.000 για επιχειρηματικά δάνεια).
4. Το οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 12.500 ευρώ για ένα άτομο, συν 8.500 για τη σύζυγο, συν 5.000 για κάθε προστατευόμενο μέλος (μέχρι τρία άτομα).
5. Η υπόλοιπη οικογενειακή περιουσία δεν υπερβαίνει τις 80.000 ευρώ (εκτός αν η οφειλή είναι κάτω από 20.000 ευρώ, οπότε δεν υφίσταται όριο).
6. Οι καταθέσεις, μετοχές, συνάλλαγμα κ.λπ. δεν υπερβαίνουν τις 15.000 ευρώ για το σύνολο του νοικοκυριού.
7. Το σύνολο του ανεξόφλητου κεφαλαίου, στο οποίο συνυπολογίζονται λογιστικοποιημένοι τόκοι (ενός εξαμήνου σύμφωνα με αρχικές πληροφορίες) και –αν υπάρχουν– έξοδα εκτέλεσης, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης δεν υπερβαίνει τις 130.000 ευρώ ανά πιστωτή (και τις 100.000 για επιχειρηματικά δάνεια).
Οι όροι προστασίας
Οι εντασσόμενοι στη ρύθμιση θα δικαιούνται μεταξύ άλλων:
• Την αναδιάρθρωση του δοσολογίου βάσει επιμήκυνσης του δανείου μέχρι 25 χρόνια, με επιτόκιο Euribor τριμήνου +2% (σήμερα μείον 0,30% συν 2%=1,70%).
• Την αποπληρωμή στα 25 χρόνια μέχρι 120% της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Το υπόλοιπο θα διαγράφεται.
• Επιδότηση δόσης για 25 χρόνια (οι όροι ένταξης στο καθεστώς θα καθοριστούν με έκδοση υπουργικής απόφασης).
Ασάφειες
Στο σχέδιο που κατατέθηκε δεν διευκρινίζεται επαρκώς:
• Ποιος καθορίζει την εμπορική αξία του ακινήτου (σύμφωνα με πληροφορίες την καθορίζουν οι τράπεζες, με δυνατότητα του δανειολήπτη να ζητάει επανακαθορισμό).
• Τι θα γίνει με τους «κόκκινους» δανειολήπτες που έχουν δημιουργηθεί ή θα δημιουργηθούν μετά την 1η Ιανουαρίου 2019.
• Τι γίνεται στις περιπτώσεις που ο δανειολήπτης δεν διαμένει στην πρώτη ή μόνη κατοικία του και φιλοξενείται ή ενοικιάζει άλλο ακίνητο.
• Επίσης, προβληματική είναι η δυνατότητα έστω και μίας εκ των πιστωτριών τραπεζών να μην αποδέχεται την προτεινόμενη από την πλατφόρμα ρύθμιση, με δυνατότητα του δανειολήπτη να προσφεύγει στο δικαστήριο αλλά με την απειλή να του επιβληθεί πρόστιμο από 1.500 ως 5.000 ευρώ αν απορριφθεί η προσφυγή του.
Οι αλλαγές
1 Εύλογη μείωση του ύψους των αποταμιεύσεων και των
ισοδυνάμων χρήματος (δανειολήπτη) σε 15.000 ευρώ έναντι 60.000 του αρχικού
σχεδίου. 2 Μείωση ορίου αντικειμενικής αξίας του προσημειωμένου ακινήτου
επιχειρηματικού (μόνο) δανείου στις 175.000 από τις 250.000 ευρώ και του
υπολοίπου οφειλομένων επιχειρηματικών δανείων στις 100.000. 3 Δυνατότητα για
τους άλλους –πλην τραπεζών– πιστωτές να ζητήσουν ειδική άδεια από δικαστήριο
για εκπλειστηριασμό. 4 Σαφής διευκρίνιση ότι το υπόλοιπο δανείου μέχρι 130.000
ευρώ (και 100.000 για επιχειρηματικά δάνεια) είναι ανά πιστωτή, επομένως το
χρέος του δανειολήπτη μπορεί να φτάνει σε πολύ υψηλότερα επίπεδα.
