Μία μεγάλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nature Medicine» και έγινε σε δείγμα σχεδόν ενός εκατομμυρίου ανθρώπων, αναδεικνύει τον κίνδυνο που διατρέχουν παιδιά, έφηβοι και ενήλικες να αναπτύξουν αιματολογικούς καρκίνους έπειτα από έκθεση στην ακτινοβολία από αξονικές τομογραφίες. Παράλληλα, τονίζει την ανάγκη για αιτιολόγηση όλων των παιδιατρικών εξετάσεων, ώστε να αποφευχθούν οι αχρείαστες και συμπερασματικά να μειωθεί ο κίνδυνος.
Η έρευνα παρατήρησης έγινε σε 948.174 ατόμων (που έχουν κοινά χαρακτηριστικό) τα οποία υποβλήθηκαν σε εξετάσεις CT πριν από την ηλικία των 22 ετών σε εννέα ευρωπαϊκές χώρες. Οι δόσεις ακτινοβολίας στον ενεργό μυελό των οστών υπολογίστηκαν με βάση το τμήμα του σώματος που σαρώθηκε, τα χαρακτηριστικά του ασθενούς, τη χρονική περίοδο και τις συναγόμενες τεχνικές παραμέτρους CT.
Η αξονική τομογραφία (CT) είναι μια «υπεραναλυτική» απεικόνιση που χρησιμοποιεί ακτίνες Χ και χρησιμοποιείται κατά κόρων ως βασικό απεικονιστικό εργαλείο. Σύμφωνα, λοιπόν, με την έρευνα, πάνω από ένα εκατομμύριο παιδιά στην Ευρώπη υποβάλλονται σε αξονική τομογραφία (CT) ετησίως. Αν και η έκθεση σε μέτρια έως υψηλή δόση ιονίζουσας ακτινοβολίας είναι ένας καθιερωμένος παράγοντας κινδύνου για αιματολογικές κακοήθειες, οι κίνδυνοι στα επίπεδα δόσης της εξέτασης CT παραμένουν αβέβαιοι.
Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι για κάθε 10.000 παιδιά που εξετάζονται σήμερα (μέση δόση 8 mGy), 1-2 άτομα αναμένεται να αναπτύξουν αιματολογική κακοήθεια που αποδίδεται στην έκθεση σε ακτινοβολία στα επόμενα 12 χρόνια. Τα αποτελέσματά ενισχύουν το σύνολο των ενδείξεων για αυξημένο κίνδυνο καρκίνου σε χαμηλές δόσεις ακτινοβολίας και υπογραμμίζουν την ανάγκη για συνεχή αιτιολόγηση των παιδιατρικών εξετάσεων CT και βελτιστοποίησης των δόσεων.
Η χρήση της αξονικής τομογραφίας (CT) έχει αναπτυχθεί ραγδαία στις περισσότερες χώρες υψηλού εισοδήματος από την εισαγωγή της στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Αν και τα οφέλη της απεικόνισης αξονικής τομογραφίας στη διαχείριση ασθενών είναι αδιαμφισβήτητα, ο πιθανός αυξημένος κίνδυνος καρκίνου και οι σχετικά υψηλές σωρευτικές δόσεις που προκύπτουν από πολλαπλές σαρώσεις έχουν εγείρει ανησυχίες στην ιατρική και επιστημονική κοινότητα, οδηγώντας σε πτώση/μείωση του αριθμού των παιδιατρικών CT σε πολλές χώρες και μείωση των παιδιατρικών δόσεων. Μια σειρά από εναλλακτικές μεθόδους, συμπεριλαμβανομένης της ταχείας λήψης μαγνητικής τομογραφίας και του υπερηχογραφήματος, αντικαθιστούν τώρα τις εξετάσεις αξονικής τομογραφίας για συγκεκριμένες παιδιατρικές ενδείξεις. Παρόλα αυτά, έως και το 7% όλων των επεμβάσεων CT σε χώρες υψηλού εισοδήματος πραγματοποιούνται σε παιδιά.
Ενώ η έκθεση σε μέτρια δόση (≥100 mGy) έως υψηλή δόση (≥1 Gy) είναι ένας καλά τεκμηριωμένος παράγοντας κινδύνου για λευχαιμία, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες ο κίνδυνος που σχετίζεται με την παιδική και την εφηβική έκθεση σε χαμηλή δόση (<100 mGy), το εύρος δόσης που συνήθως σχετίζεται με τις διαγνωστικές εξετάσεις CT, είναι ασαφές. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό δεδομένου ότι η αξονική τομογραφία συνεισφέρει περισσότερο στη μέση ετήσια αποτελεσματική δόση ανά άτομο παγκοσμίως από πηγές ιατρικής ακτινοβολίας, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες.
Αρκετές μελέτες υπολόγισαν τον κίνδυνο αιματολογικών κακοηθειών που σχετίζεται με την ακτινοβολία αξονικής τομογραφίας σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες σε μεγάλης κλίμακας εθνική έρευνα και μελέτες περιπτώσεων ελέγχου. Αν και τα αποτελέσματα των περισσότερων μεμονωμένων μελετών και μιας πρόσφατης μετα-ανάλυσης υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο λευχαιμίας που σχετίζεται με επαναλαμβανόμενες εξετάσεις αξονικής τομογραφίας, οι μελέτες επικρίθηκαν λόγω της χαμηλής στατιστικής ισχύος, της ανεπαρκούς ατομικής δοσιμετρίας και της πιθανής μεροληψίας λόγω σύγχυσης λόγω ένδειξης.
Διαβάστε ολόκληρη την έρευνα στον παρακάτω σύνδεσμο:
