«Φιλαράκι, έχεις καµιά δηµοσκόπηση να βγάλουµε τον µήνα;». Ο χρήστης δηµοσκοπήσεων Κυριάκος Μητσοτάκης επιστρατεύει πλέον τη µεταφυσική των «σφυγµοµετρήσεων» όταν τα πράγµατα πάνε από το κακό στο χειρότερο. Γιατί µόνο µεταφυσική αναζήτηση αποτελεί η προσπάθεια να καταγραφεί η πρόθεση ψήφου µε τον τρόπο που (δεν) περιγράφεται από τις εταιρείες.
Σε ολόκληρη την υφήλιο οι δηµοσκοπήσεις αδυνατούν να καταγράψουν τις κοινωνικές διαθέσεις σε σχέση µε την πολιτική. Οι λόγοι είναι εµφανείς. Από τη µία τα ίδια τα εργαλεία των δηµοσκοπήσεων δεν είναι αποτελεσµατικά, αφού µεγάλο ποσοστό των πολιτών απαντά παραπλανητικά και αντιλαµβάνεται τη συµµετοχή του σε µια δηµοσκόπηση ως ευκαιρία να παραπλανήσει τα «συστήµατα εξουσίας». Από την άλλη, είναι δεδοµένο ότι οι δηµοσκοπήσεις έχουν χάσει πλέον τη λειτουργία που επιτελούσαν επί των ηµερών του Τζορτζ Γκάλοπ και έχουν µετατραπεί από καταγραφείς της προτίµησης των πολιτών σε διαµορφωτές αυτής της προτίµησης µε την κατασκευή των αποτελεσµάτων που θα διαµορφώσουν την κοινή γνώµη. Η δηµοσκόπηση δεν καταγράφει άποψη πια αλλά διαµορφώνει την άποψη που επιθυµεί ο πελάτης, δηµιουργώντας ένα είδος αυτοεκπληρούµενης προφητείας.
Οσοι από τον ευγενή κλάδο των δηµοσκόπων σκίζουν τα ιµάτιά τους περί του αντιθέτου, ας δηµοσιοποιήσουν τις συµβάσεις που έχουν µε υπουργεία και υπουργούς µε τις οποίες αναλαµβάνουν δήθεν έργο καταγραφής των προτιµήσεων του κόσµου «για την τσακώνικη µελιτζάνα» σε διάφορες καλοπληρωµένες σφυγµοµετρήσεις-αναθέσεις. Οι δηµοσκοπήσεις παραµένουν εργαλείο αλλά άλλης χρήσης.
Τι λένε λοιπόν σήµερα οι δηµοσκοπήσεις; Ο,τι κι αν λένε, είναι µια προσπάθεια να µετατοπιστεί το ενδιαφέρον από την πραγµατική κατάσταση στην εικονική πραγµατικότητα της «σφυγµοµέτρησης» που αναµφίβολα θέλει νικητή τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο πολίτης δεν θα έχει να πληρώσει φως, νερό, τηλέφωνο, αλλά θα πρέπει να συµφωνήσει µε το «εύρηµα» ότι «ο Μητσοτάκης δεν χάνει πολύ και, το κυριότερο, δεν κερδίζει ο Τσίπρας». Ωστόσο δεν υπάρχει καµία αµφιβολία ότι αν το προβάδισµα Μητσοτάκη στις δηµοσκοπήσεις ήταν πραγµατικό, και µάλιστα αυτό των δέκα µονάδων, τότε θα πήγαινε σε εκλογές για να εξασφαλίσει την ανανέωση της διακυβέρνησης µε µηδενισµένο το κοντέρ της ανοχής.
Συνεπώς η πιο ασφαλής πρόβλεψη για τα πολιτικά µελλούµενα δεν µπορεί να γίνει ούτε από δηµοσκόπους ούτε από αστρολόγους. Ισως είναι καλό να επιστρέψουµε στη µελέτη της συµπεριφοράς των πολιτικών προσώπων και ιδιαίτερα αυτών που αντιλαµβάνονται την πολιτική σαν τερέν συµφερόντων στο οποίο κατά περίπτωση επιδιώκουν ρόλο.
Από την άποψη αυτή, ίσως η πιο ασφαλής σφυγµοµέτρηση είναι η επιµελής προσπάθεια του Βαγγέλη Βενιζέλου να βγει από την πολιτική κατάψυξη και να… αποψυχθεί σε ασφαλείς συνθήκες µε τη φιλοδοξία να ορίσει τα πράγµατα. Ο Βενιζέλος είχε δηλώσει την αποχώρησή του από την πολιτική, ευελπιστώντας προφανώς ότι τα πράγµατα έχουν ρυθµιστεί µε τέτοιον τρόπο µε τη διακυβέρνηση Μητσοτάκη ώστε να µπορεί να παρεµβαίνει από το αγαπηµένο του παρασκήνιο. Να όµως που επιστρέφει και µάλιστα µε τρόπο απειλητικό για τις οµαλές σχέσεις µε τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Ο «έχω την επιστήµη µου» Βενιζέλος ήταν ο πρώτος που έκανε σκληρές δηλώσεις για το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων, µε αιχµές εναντίον του Μητσοτάκη, όταν το ΠΑΣΟΚ του Ανδρουλάκη δεν τολµούσε να αναφέρει το όνοµα του Κυριάκου επί µαταίω.
Λίγο πριν από τις επίσηµες παρεµβάσεις του για τις παρακολουθήσεις ο Βαγγέλης Βενιζέλος είχε παρέµβει στον «κύκλο των πολιτικών της Novartis» και τους έπεισε να µην κάνουν παράσταση πολιτικής αγωγής στο ειδικό δικαστήριο. Τρεις είναι οι πιθανές ερµηνείες για την παρέµβασή του:
01Μετέφερε τη διάθεση άλλων κύκλων (για παράδειγµα των ΗΠΑ) που ήθελαν να τελειώνει η ιστορία µε τη Novartis και τη δήθεν σκευωρία.
02 Ηθελε να κλαδέψει τον Μητσοτάκη, ο οποίος θα επιθυµούσε διά της Novartis µια τακτική πόλωσης για να ξεφύγει από τη µέγγενη της σκληρής επικαιρότητας.
03 Βρήκε απλώς την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο του επειδή καταλαβαίνει ότι ο Μητσοτάκης τελειώνει και πρέπει να έχει ο ίδιος ρόλο την επόµενη µέρα.
Σε κάθε περίπτωση, µε όποια πραγµατική ή αυθαίρετη ερµηνεία, είναι γνωστό ότι όταν ο Βενιζέλος εµφανίζεται αυτόκλητα (όπως το έκανε το 1989 ως ξαφνικός υποστηρικτής του Ανδρέα Παπανδρέου, τον οποίο ως τότε απαξίωνε) ή περιµένει εξελίξεις ή προσδοκά ότι θα τις προκαλέσει. Την ίδια συµπεριφορά είχε και στην επιχείρηση αποποµπής του Γιώργου Παπανδρέου από την πρωθυπουργία. Λειτούργησε αθόρυβα και ενεπλάκη µε θόρυβο για να προκαλέσει την πτώση του Παπανδρέου.
Την προηγούµενη εβδοµάδα ο Βενιζέλος διά του «Κύκλου Ιδεών» του έκανε µια ηχηρή εµφάνιση στο παρασκήνιο. Μπορεί η συνεδριοποίηση µε την οποία οργάνωσε την παρέµβασή του να φαντάζει επιστηµονική (είχε θέµα «Εθνική στρατηγική και διεθνής περιδίνηση»), στην πραγµατικότητα όµως µύρισε το πτώµα του Μητσοτάκη και βγήκε.
Η επιστήµη χάνει (ξανά) τον Βενιζέλο, για να τον κερδίσουν (ξανά) η ίντριγκα και η πολιτική των διαγκωνισµών. Πληθωρικός όπως είναι και πάντα βουλιµικός περί της πολιτικής, θέτει τον πολιτικό του όγκο και το υπερµέγεθες «εγώ» του στην υπηρεσία µιας βασικής γι’ αυτόν ανάγκης. Να φύγει ο Μητσοτάκης από την εξουσία χωρίς να χρειαστεί να επέλθει µια καταστροφική για τα γούστα του πολιτική αλλαγή. Ο Βενιζέλος θεωρεί, ή έχει ενδείξεις, ότι υπάρχει η κρίσιµη µάζα η οποία θα ενωθεί µε τη δική του για µια συγκυβέρνηση µε την αποµάκρυνση Μητσοτάκη. Θεωρεί ότι ούτε ο Μητσοτάκης µπορεί ούτε οι από κάτω θέλουν να συνεχιστεί η θητεία της κυβέρνησης. Πρέπει ωστόσο να αποτραπούν οι αλλαγές που θα απειλήσουν το σύστηµα. Για τα γούστα του Βενιζέλου ο Ανδρουλάκης είναι ανίκανος να χειριστεί µια τέτοια µετάβαση, επειδή η προεδρία του είναι ναρκοθετηµένη. Οπότε πρέπει ο ίδιος να επαναπροσδιοριστεί σε ένα είδος σωτήρα που από δεξιά του θα έχει όλους αυτούς που θέλουν να τελειώνουν µε τον Μητσοτάκη. Και αυτό το «από δεξιά» αναµφίβολα περιλαµβάνει τον Αντώνη Σαµαρά, ο οποίος επίσης ακολουθεί τον δρόµο των δηµόσιων εµφανίσεων που θυµίζουν στον Μητσοτάκη ποιος είναι ο εφιάλτης του.
Μετά το κοινό δείπνο µε τον Κώστα Καραµανλή στη ∆ΕΘ ο Σαµαράς εµφανίστηκε και πάλι µαζί του στο Ηρώδειο, όπου φωτογραφήθηκαν ως το ηγετικό παρελθόν της Ν∆ απέναντι στο αβέβαιο παρόν του Μητσοτάκη. Επιδεικτικά µάλιστα απουσίαζαν και οι δύο την επόµενη µέρα από τα 48α γενέθλια της Ν∆, τα οποία οργάνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Τόσο η «απόψυξη» λοιπόν του Βαγγέλη Βενιζέλου όσο και οι κοινές εµφανίσεις των πρώην της Ν∆ αποτελούν σαφείς πολιτικές ενδείξεις ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκεται σε αποδροµή. Οταν στη σκηνή εµφανίζονται ξανά όσοι απήλθαν και σιώπησαν σηµαίνει ότι η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη από αυτήν που θυµίζει η παρουσία των πρώην «ατυχησάντων».
∆εν υπάρχει ασφαλέστερη δηµοσκόπηση από την απόφαση του Βενιζέλου να βγει για κυνήγι µε την επιµονή της ύαινας. Σηµαίνει ότι υπάρχουν πτώµατα.
