Kατάφεραν να αναγνωρίσουν τις σπουδές που είχαν κάνει στις χώρες τους και να πάρουν το Διαβατήριο Προσόντων
Μαζί τους κατάφεραν να πάρουν τα χρήματα που είχαν στο σπίτι για ώρα ανάγκης, εκτός από τα ρούχα που φορούσαν ίσως μια αλλαξιά ακόμη και –αν υπήρχε περιθώριο – κάποια αντικείμενα συναισθηματικής αξίας. Ομως οι αναμνήσεις, τα όνειρα αλλά και τα προσωπικά επιτεύγματα ολόκληρης ζωής έμειναν αναγκαστικά πίσω και θάφτηκαν κάτω από τα ερείπια των σπιτιών που γκρέμισαν οι βόμβες.
Αυτά τα μικρά ή μεγάλα προσωπικά επιτεύγματα εκατοντάδων προσφύγων που τα εγκατέλειψαν ερχόμενοι στη χώρα μας λόγω της βίας του πολέμου επιχειρούν να «ξαναζωντανέψουν» το Συμβούλιο της Ευρώπης και το ελληνικό υπουργείο Παιδείας, επί ΣΥΡΙΖΑ τουλάχιστον, γιατί η κ. Κεραμέως μπορεί να ενοχληθεί, υλοποιώντας ένα πρόγραμμα που αποσκοπεί στην αναγνώριση των ακαδημαϊκών προσόντων των προσφύγων που έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον ένα έτος σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλά δεν διαθέτουν τα επίσημα έγγραφα για να το αποδείξουν.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε να εφαρμόζεται πιλοτικά το 2017. Εκτοτε έχουν δοθεί 200 Ευρωπαϊκά Διαβατήρια Προσόντων σε πρόσφυγες. Ορισμένοι είχαν bachelor, μεταπτυχιακά αλλά και διδακτορικά πτυχία. Τα πεδία από τα οποία προέρχονταν επίσης ποικίλλουν: γιατροί, ψυχολόγοι, δικηγόροι, καθηγητές φιλοσοφίας και αγγλικών ήταν ορισμένες μόνο από τις ειδικότητες που καταγράφηκαν. Οπως εξήγησε εργαζόμενη στην υπηρεσία, «μέσα από αυτήν τη διαδικασία οι συμμετέχοντες επιχειρούν να ανακτήσουν ένα μέρος της ταυτότητάς τους. Αξιολογητές που συμμετείχαν στη διαδικασία μας μεταφέρουν πολλές συγκινητικές ιστορίες για άτομα που ανέφεραν πως αισθάνθηκαν ξανά άνθρωποι μιλώντας για το αντικείμενο που σπούδασαν και αγάπησαν».
Στόχος η ταχεία ένταξη
Σε δηλώσεις της στο Documento η βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ και τέως υφυπουργός Παιδείας Μερόπη Τζούφη έχει τονίσει ότι «σημαντική πτυχή της προσφυγικής κρίσης αποτελεί το γεγονός πως πολλοί πρόσφυγες που διαφεύγουν από τις χώρες τους δεν έχουν στη διάθεσή τους έγγραφα που να πιστοποιούν τις δεξιότητες που απέκτησαν πριν από την άφιξή τους στις χώρες υποδοχής. Λαμβάνοντας υπόψη πως η αναγνώριση των προσόντων των προσφύγων αποτελεί ένα από τα βασικά εργαλεία για την ένταξή τους, το υπουργείο Παιδείας, Ερευνας και Θρησκευμάτων σε συνεργασία με το Συμβούλιο της Ευρώπης υλοποιούν μια σημαντική δράση για την αξιολόγηση των δεξιοτήτων. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται ήδη από το 2017, με στόχο να καταστεί πραγματικότητα η ταχεία ένταξη και συμπερίληψη των προσφύγων στην ανώτατη εκπαίδευση και την αγορά εργασίας, στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής και αλληλέγγυας κοινωνίας των ίσων ευκαιριών».
Η διαδικασία αξιολόγησης
Η διαδικασία για τη χορήγηση του διαβατηρίου περιλαμβάνει τη συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου από τον υποψήφιο και στη συνέχεια μια συνέντευξη που πραγματοποιείται από πιστοποιημένους αξιολογητές. Η συνέντευξη μπορεί να γίνει στη γλώσσα του υποψηφίου καθώς ορισμένοι αξιολογητές μιλούν αραβικά ή φαρσί. Στην Ελλάδα οι περισσότεροι πρόσφυγες που έχουν υποβάλει αίτηση προέρχονται κατά κύριο λόγο από τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράν, το Ιράκ και το Πακιστάν.
Το έγγραφο δεν αποτελεί επίσημη αναγνώριση ούτε εγγυάται περαιτέρω πρόσβαση σε σπουδές ή απασχόληση. Ωστόσο, πρόκειται για ειδική αξιολόγηση που χρησιμεύει ως πρώτο βήμα προς την ενσωμάτωση του υποψηφίου στην κοινωνία υποδοχής. Επίσης, εάν ένας πρόσφυγας περάσει από τη διαδικασία αξιολόγησης των ακαδημαϊκών προσόντων του σε μια χώρα, δεν χρειάζεται να την επαναλάβει στην επόμενη χώρα.
Η φοίτηση στο σχολείο
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι μεγάλη μερίδα των προσφύγων που έφτασαν στη χώρα μας παρακολουθούν ήδη το ελληνικό δημόσιο σχολείο επιχειρώντας έτσι να αναβαθμίσουν το επίπεδο σπουδών τους. Αυτήν τη στιγμή ο συνολικός αριθμός των εγγεγραμμένων μαθητών προσφύγων στο ελληνικό δημόσιο σχολείο φτάνει περίπου στις 12.480. Συγκεκριμένα, στη σχολική χρονιά που έληξε λητούργησαν 113 Δομές Υποδοχής Εκπαίδευσης Προσφύγων με 4.244 παιδιά τόσο στην ενδοχώρα όσο και σε Μυτιλήνη, Χίο, Σάμο και Κω. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται 30 νηπιαγωγεία. Επιπλέον, υπάρχει σημαντική αύξηση των σχολικών μονάδων με τάξεις υποδοχής, έχοντας φτάσει τις 1.451. Σε αυτές είναι εγγεγραμμένοι και φοιτούν 8.230 μαθητές αιτούντες άσυλο/δικαιούχοι διεθνούς προστασίας.
Ολες οι εκπαιδευτικές μονάδες στελεχώνονται πλέον και με ψυχολόγους που παρέχουν συμβουλευτική υποστήριξη στους μαθητές-πρόσφυγες και στις οικογένειές τους, ενώ παράλληλα συνδράμουν στη διαχείριση τυχόν προβλημάτων εντός της σχολικής μονάδας.
