Τι αλλάζει η DeepSeek στη ζωή μας.
Η εμφάνιση του κινεζικού μοντέλου τεχνητής νοημοσύνης DeepSeek τάραξε πολύ τα ούτως ή άλλως φουσκωμένα νερά της αγοράς της τεχνητής νοημοσύνης. Τόσο πολύ που την περασμένη εβδομάδα ο γερουσιαστής Τζος Χάλεϊ πρότεινε σχέδιο νόμου σύμφωνα με το οποίο απαγορεύεται στους πολίτες των ΗΠΑ κάθε δραστηριότητα που προωθεί τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης που αναπτύσσει η Κίνα. Το νομοσχέδιο, εφόσον εγκριθεί, θα μπορούσε να οδηγήσει οποιονδήποτε εισάγει «τεχνολογία ή πνευματική ιδιοκτησία» (σχετική με την τεχνητή νοημοσύνη) που αναπτύχθηκε στην Κίνα σε φυλάκιση για 20 χρόνια, με πρόστιμα έως και 1 εκατ. δολάρια για φυσικά πρόσωπα και 100 εκατ. δολάρια για εταιρείες!
Ισοδύναμο και φτηνότερο
Εχει ήδη αναλυθεί ότι η DeepSeek προκάλεσε φρενίτιδα στις ΗΠΑ διότι εμφανίζεται να είναι πρακτικά ισοδύναμη με μοντέλα τύπου ChatGPT και ταυτόχρονα πολύ φτηνότερη στην εκπαίδευση και τη λειτουργία, με σχέσεις της τάξης του 5-6% στο κόστος εκπαίδευσης και 2,5-3,3% στο κόστος λειτουργίας. Με τον τρόπο αυτό τίθεται σε αμφισβήτηση –πιθανότατα και σε σοβαρή κρίση– το βασικό μοτίβο ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης που οι αμερικανικές εταιρείες είχαν φτιάξει: η τεχνητή νοημοσύνη απαιτεί όλο και πιο πολλά δεδομένα, όλο και μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ και φυσικά όλο και περισσότερη ενέργεια. Σημαντικό στοιχείο αυτού του μοτίβου είναι και η αποκλειστική χρήση πανάκριβων επεξεργαστών τελευταίας τεχνολογίας της αμερικανικής εταιρείας Nvidia για εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, σε αντίθεση με το κινεζικό μοντέλο που δημιουργήθηκε με παλαιότερους και φτηνότερους επεξεργαστές της ίδιας εταιρείας. Με αυτό το μοτίβο έχουν γίνει επενδύσεις της τάξης των 600 δισ. δολαρίων στην τεχνητή νοημοσύνη, ενώ πάνω από 250 δισ. επενδύσεων προγραμματίζονται και για το 2025.
Επιπλέον, η DeepSeek είναι μοντέλο ανοιχτού κώδικα και η ιδιοκτήτρια εταιρεία έχει αποφασίσει να κάνει όλα τα μοντέλα της ανοιχτού κώδικα. Τι σημαίνει όμως αυτό; Λογισμικό ανοιχτού κώδικα είναι το λογισμικό του οποίου ο πηγαίος κώδικας είναι διαθέσιμος για την τροποποίηση ή την αναβάθμιση από οποιονδήποτε μέσω μιας ελεύθερης άδειας χρήσης. «Πηγαίος κώδικας» είναι το τμήμα του λογισμικού που οι περισσότεροι απλοί χρήστες δεν έχουν δει ποτέ. Οι προγραμματιστές που έχουν πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα όμως μπορούν να βελτιώσουν το πρόγραμμα αυτό με την προσθήκη χαρακτηριστικών και νέων στοιχείων αλλά και να διορθώσουν κάτι που δεν λειτουργεί σωστά. Σε αντίθεση με το βασικό ανταγωνιστικό μοντέλο ChatGPT, την DeepSeek μπορεί ο καθένας να την κατεβάσει στον υπολογιστή του και να τη χρησιμοποιήσει κατά βούληση, τροποποιώντας την και προσαρμόζοντάς τη σε συγκεκριμένες ανάγκες. Οι χρήστες έχουν επίσης τη δυνατότητα να εξετάσουν τον κώδικά της για να βεβαιωθούν ότι δεν κάνει κάτι χωρίς τη θέλησή τους και μπορούν να αλλάξουν τα μέρη που δεν τους αρέσουν.
Νέα μονοπάτια
Είναι επομένως ξεκάθαρο ότι σε αυτή την περίπτωση ανοίγουν νέα μονοπάτια για τη δημιουργία αρκετά φτηνότερων, λιγότερο συγκεντρωτικών, περισσότερο αποκεντρωμένων και επομένως περισσότερο προσαρμόσιμων στις κοινωνικές ανάγκες μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης. Το αν τα μονοπάτια αυτά θα γίνουν λεωφόροι το αφήνω για το τέλος του άρθρου. Ωστόσο, το κόστος του ανοιχτού κώδικα είναι η ευκολία με την οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κακόβουλη χρήση. Ενώ τα μοντέλα ανοιχτού κώδικα προάγουν τη διαφάνεια, τη συνεργασία και την καινοτομία, συνεπάγονται επίσης σημαντικούς κινδύνους ως προς την ασφάλεια, αλλά και ως προς τη διαχείριση των δεδομένων – τα δεδομένα σε κάθε περίπτωση αποτελούν το χρυσό δισκοπότηρο για την τεχνητή νοημοσύνη. Ηδη έχουν διαπιστωθεί σημαντικά κενά ασφαλείας στην DeepSeek. Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη ότι έχουν ήδη εμφανιστεί στοιχεία που προκαλούν ερωτήματα για το πραγματικό κόστος εκπαίδευσης του μοντέλου, για τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν, αλλά και για το αν όντως φτιάχτηκε με φτηνούς επεξεργαστές χαμηλής τεχνολογίας ή υπήρξε και πρόσβαση στα πρόσφατα μοντέλα της Nvidia.
Επιπλέον, είναι απαραίτητο να ξεκαθαρίσουμε ότι ο ανοιχτός κώδικας υπάρχει εδώ και δεκαετίες ως επιχειρηματική πρακτική. Μεγάλο μέρος του διαδικτύου είναι χτισμένο σε λογισμικά ανοιχτού κώδικα, όπως το Linux και το Apache, ενώ η συντριπτική πλειονότητα των διακομιστών νέφους βασίζεται σε προγράμματα ανοιχτού κώδικα και κυριαρχείται από δυο τρεις μεγάλες εταιρείες. Το τονίζω αυτό διότι η ύπαρξη της πρακτικής του ανοιχτού κώδικα από μόνη της δεν σημαίνει απαραίτητα εκδημοκρατισμό της τεχνολογίας ή ελεύθερη διάχυση της γνώσης και προσαρμογή της στις κοινωνικές ανάγκες.
Κι αυτό γιατί οι τεχνολογικές εξελίξεις δεν μπορούν από μόνες τους να αλλάξουν τον κοινωνικό – οικονομικό καμβά στον οποίο ενσωματώνονται. Αντίθετα, είναι αυτός ο καμβάς που καθορίζει το DNA τους, τη σκοπιμότητα της εφαρμογής τους, τους όρους χρήσης αλλά και τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Από την άποψη αυτή, παρά το γεγονός ότι είμαι φανατικός υποστηρικτής του ανοιχτού κώδικα και ιδιαίτερα στην τεχνητή νοημοσύνη, επιτρέψτε μου να τονίσω ότι ο ανοιχτός κώδικας είναι αναγκαία αλλά όχι και ικανή συνθήκη για μια στροφή της τεχνητής νοημοσύνης προς τις κοινωνικές ανάγκες και την απαγκίστρωσή της από τα μεγάλα μονοπώλια και τις επιδιώξεις τους.
Αν τελικά αποδειχθεί ότι τα φτηνά ενεργειακά αποδοτικά και ανοιχτού κώδικα μοντέλα τύπου DeepSeek είναι το μέλλον της αγοράς της τεχνητής νοημοσύνης, τότε είναι βέβαιο ότι η σημερινή πλημμυρίδα εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης που κατακλύζει κάθε πλευρά της ζωής μας θα γίνει «τσουνάμι» που θα μας πνίξει ακόμη πιο γρήγορα. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που χρειαζόμαστε είναι να φτιάξουμε κιβωτούς για να κρατήσουμε στεγανές τις ζωές μας και τις σχέσεις μας και να μπορέσουμε να σκεφτούμε καλύτερα αν θέλουμε μια κοινωνία στην οποία δεν θα ξεχωρίζουμε τους ανθρώπους από τις μηχανές.
Διαβάστε επίσης:
Προεδρία της Δημοκρατίας: Εξελέγη ο «μονοκομματικός» Τασουλάς στην τέταρτη ψηφοφορία
Η Καρυστιανού είναι με τη Δικαιοσύνη, η Κλάπα είναι;
Ο απρόβλεπτος μπάλος των Ρίχτερ στη Σαντορίνη – Επιστήμονες εξηγούν στο Documento
Σόου Μασκ στο Οβάλ Γραφείο: Ο Τραμπ υπέγραφε νέο διάταγμα και ο γιος του σκάλιζε τη μύτη του (Video)
Εύβοια: Συναγερμός σε σχολείο – Εξερράγη σωλήνας καλοριφέρ εν ώρα μαθήματος (Video)
«Μάνα θα αργήσω»: Μουσικοθεατρική παράσταση από μαθητές για τα θύματα των Τεμπών
