Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να δώσει απτά αποτελέσματα σχετικά με τη διεύρυνση, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος επανεμφάνισης εθνοτικών συγκρούσεων στα Δυτικά Βαλκάνια. Αυτή ήταν η προειδοποίηση του Μπουγιάρ Οσμάνι, υπουργού Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, σε συνέντευξή του στο «Politico» αυτή την Πέμπτη.
Το αφήγημα που λειτουργεί
Η ένταξη στην ΕΕ, σύμφωνα με τον υπουργό, αποτελεί πολιτική «συγκολλητική ουσία»: «Η Βόρεια Μακεδονία είναι ένα πολυεθνικό και πολυπολιτισμικό έθνος. Η μόνη αφήγηση που έχει δώσει θετικό νόημα σε αυτά τα αντιθετικά χαρακτηριστικά και έχει γίνει συγκολλητική ουσία για όλες αυτές τις αφηγήσεις είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι, όλες οι ομάδες, κοινωνικές, πολιτιστικές, θρησκευτικές, εθνοτικές, μοιράζονται το ίδιο ιδανικό: την ΕΕ», ανέφερε ο Οσμάνι. Ο υπουργός – που ανήκει στην αλβανική μειονότητα της χώρας – προειδοποίησε για πιθανές καταστροφικές συνέπειες εάν αποτύχει η ώθηση για διεύρυνση της ΕΕ.
«Αν αυτή η ελπίδα εξαλειφόταν, αυτή η αντικρουόμενη αφηγηματική επιφάνεια θα παρέμενε. Και τότε η μόνη πολυεθνική ιστορία στα Βαλκάνια που λειτούργησε –και λειτουργεί– θα αποτύχει», σημείωσε ο Οσμάνι. Ο υπουργός υπενθύμισε την ένοπλη σύγκρουση μεταξύ της αλβανικής μειονότητας και της κυβέρνησης της πάλαι ποτέ πΓΔΜ, η οποία έληξε το 2001 με μια ειρηνευτική συμφωνία που καθιέρωσε περισσότερα πολιτικά δικαιώματα για τις μειονότητες και την αποκέντρωση της κυβέρνησης.
Κριτική σε παλιότερες συμφωνίες
Ο Οσμάνι περιέγραψε αυτή τη συμφωνία ως το θετικό και «εργατικό» αντί-παράδειγμα στις συμφωνίες του Ντέιτον που επιτεύχθηκε στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. «Υπήρξε αυτή η συζήτηση για το εάν οι πολυεθνικές δημοκρατίες μπορούν να λειτουργήσουν στα Βαλκάνια, δεδομένου ότι, όπως γνωρίζετε, υπό μια ορισμένη έννοια, η Συμφωνία του Ντέιτον στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν έχει αποδειχθεί πολύ επιτυχημένο μοντέλο», υπογράμμισε ο υπουργός. «Αν αποτύχουμε επειδή η ΕΕ δεν ήταν αρκετά δυναμική, νομίζω ότι θα ήταν η αρχή ενός φαινομένου ντόμινο σε ολόκληρη την περιοχή. Και το μήνυμα θα είναι ότι οι πολυεθνικές δημοκρατίες δεν μπορούν να λειτουργήσουν στα Βαλκάνια, και δεν νομίζω ότι αυτή είναι η απάντηση που θέλουμε να ακούσουμε για την περιοχή μας. Πρέπει λοιπόν να επιμείνουμε και να το πάρουμε στα σοβαρά».
Επιπλέον, ο Οσμάνι ζήτησε μια «αλλαγή παραδείγματος» για να εγγυηθεί στις υποψήφιες χώρες μια σειρά σταδιακών οφελών που θα λάβουν καθώς πλησιάζουν στην υιοθέτηση ολόκληρου του συνόλου των κανόνων και των κανονισμών της ΕΕ. Επί του παρόντος, «η προσέγγιση είναι όλα ή τίποτα», υπενθύμισε ο υπουργός προσθέτοντας: «Γιατί δεν αρχίζουμε να ενσωματωνόμαστε στην ΕΕ πριν από την πλήρη ένταξη;» Η Γαλλία, η Γερμανία και η Πορτογαλία υπέβαλαν μια πρόταση που θα επιτρέψει στις υποψήφιες χώρες να επωφεληθούν από τις ελευθερίες της ΕΕ και από ορισμένα κονδύλια καθώς προχωρούν στην πορεία ένταξής τους.
Μερική ένταξη για προστασία εξ ανατολών
Ο Οσμάνι υποστήριξε ότι η «μερική ένταξη» στην ΕΕ θα επέτρεπε τουλάχιστον στη Βόρεια Μακεδονία να αρχίσει να καρπώνεται τα οφέλη των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών και να κάνει τη χώρα πιο ανθεκτική «στη ρωσική και κινεζική προπαγάνδα». Στη συνέχεια, ο υπουργός πρότεινε τρία βήματα για τη σταδιακή ένταξη που θα οδηγήσουν σε πλήρη ένταξη στην ΕΕ. Το πρώτο θα μπορούσε να είναι ένα «καθεστώς παρατηρητή» στο έργο της ΕΕ. «Για παράδειγμα, η Βόρεια Μακεδονία έχει ευθυγραμμιστεί πλήρως με την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας της ΕΕ. Γιατί δεν με καλούν σε όλα τα Συμβούλια Εξωτερικών Υποθέσεων; Δεν είναι λογικό», είπε ο Οσμάνι.
Το δεύτερο βήμα, σύμφωνα με τον υπουργό, θα πρέπει να είναι «η πρόσβαση στην ενιαία αγορά της ΕΕ πριν από την ένταξη», όταν μια επαρκής επαλήθευση επιβεβαιώσει ότι πληρούνται όλα τα «κριτήρια». Τέλος, το τρίτο σημείο είναι η «πρόσβαση στα διαρθρωτικά ταμεία και τα ταμεία συνοχής πριν από την προσχώρηση». Ο Οσμάνι είπε ότι ως υποψήφια για ένταξη, η Βόρεια Μακεδονία «λαμβάνει από την ΕΕ άμεση υποστήριξη 160 ευρώ κατά κεφαλήν», ενώ η γειτονική και «χώρα μέλος της ΕΕ, η Βουλγαρία, λαμβάνει 4.700 ευρώ κατά κεφαλήν». Ως αποτέλεσμα, όσο συνεχίζονται οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις, «αντί να μειώνεται, αυτό το κοινωνικό χάσμα μεγαλώνει», κατέληξε ο υπουργός της Βόρειας Μακεδονίας.
Διαβάστε επίσης:
