Αυτή την Παρασκευή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει έναν καινούριο νόμο για την ελευθερία των ΜΜΕ και τον πλουραλισμό στην ΕΕ, ενώ αυξάνεται η ανησυχία των Βρυξελλών για την μείωση της πολυφωνίας σε πολλές χώρες. Το νέο πλαίσιο κανόνων έχει στόχο την προστασία του Τύπου από πολιτικές παρεμβάσεις και την επιτήρηση από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, ενώ θα στοχεύει και στον περιορισμό της συσσώρευσης Μέσων και τη δημιουργία μεγάλων μιντιακών συμπλεγμάτων.
Δείτε επίσης: Politico: Νόμο – «ασπίδα» για την ελευθερία του Τύπου έχει στα «σκαριά» η Κομισιόν – Η αιχμή για το σκάνδαλο υποκλοπών
Ανησυχία για την ελευθερία του Τύπου
Η κατάσταση σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες κάνουν πιο επιτακτική από ποτέ την υιοθέτηση ενός κανονιστικού πλαισίου με το οποίο οι χώρες θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν, αν θέλουν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν τα προνόμια ενός μέλους της ΕΕ. Χαρακτηριστικά, στην Ουγγαρία και την Πολωνία οι προσπάθειες να ελέγχονται κεντρικά τα ΜΜΕ έχουν αυξηθεί, ενώ –παράλληλα– εξαπολύονται αλλεπάλληλες επιθέσεις στο κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μόλις την Πέμπτη, η Ευρωπαϊκή Βουλή ανακοίνωσε ότι η Ουγγαρία δεν μπορεί πλέον να θεωρείται δημοκρατία, αλλά ένα αυταρχικό καθεστώς με εκλογικές διαδικασίες. Το ψήφισμα αυτό είναι δίχως προηγούμενο και αποτελεί τροχιοδεικτική βολή για το τι έπεται από την ΕΕ σε σχέση με το σεβασμό στο κράτος δικαίου.
Δείτε επίσης: Νέο ευρωπαϊκό «χαστούκι» στην κυβέρνηση Μητσοτάκη για την ελευθερία του Τύπου
Όμως το πρόβλημα δεν περιορίζεται στην Ουγγαρία και την Πολωνία. Η Ελλάδα, η Ολλανδία, η Σλοβενία, η Μάλτα και η Ιταλία έχουν βιώσει τα τελευταία χρόνια μείωση στην ελευθερία του Τύπου και την ποιότητα της ενημέρωσης, σύμφωνα με τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (RSF).
Τι προβλέπουν οι νέοι κανόνες
Σύμφωνα με τα διεθνή Μέσα, οι νέοι κανόνες που θα προτείνει η ΕΕ θα απαγορεύουν την κυβερνητική παρέμβαση στην ελευθερία των συντακτών. Επίσης θα προβλέπεται μεγαλύτερη διαφάνεια στα οικονομικά των ΜΜΕ καθώς το κάθε Μέσο θα πρέπει να αποκαλύπτει τις πηγές χρηματοδότησής του, άμεσες ή έμμεσες. Παράλληλα, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ανακοινώνουν κάθε χρόνο πόσα χρήματα έχουν ξοδέψει σε διαφημίσεις σε συγκεκριμένους πόρους ενημέρωσης, ενώ μπορεί να υπάρξουν αυστηρότερα κριτήρια για το ποιος μπορεί να είναι ιδιοκτήτης και μέλος του διοικητικού συμβουλίου ενός Μέσου.
Επιπλέον, προβλέπεται νέα ρυθμιστική αρχή που θα αντιμετωπίζει, όπου χρειάζεται, και θα επιβάλει κυρώσεις σε Μέσα που χρηματοδοτούνται από ξένα κράτη αν συλληφθούν να διαδίδουν παραπληροφόρηση σε κράτος μέλος της ΕΕ. Όπως είναι λογικό, το σχέδιο αναμένεται να βρει μεγάλη αντίσταση από την Βαρσοβία και την Βουδαπέστη. Οι μεταρρυθμίσεις που θα προταθούν, όπως επισημαίνουν νομικοί, θα τραβήξουν στα άκρα την ικανότητα της ΕΕ για την επιβολή κανονιστικών ρυθμίσεων.
Κίνδυνος να γυρίσει μπούμερανγκ
Η ενδεχόμενη έγκριση δεν έρχεται χωρίς έναν ξεχωριστό κίνδυνο: η βελτίωση της θέσης των «εγκεκριμένων», από την κεντρική αρχή κάθε χώρας, ΜΜΕ μπορεί να επιφέρει τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα αν δεν συνοδευθούν από μια σειρά αυστηρών δικλείδων ασφαλείας. Η Κομισιόν τονίζει ότι έχουν ήδη υπάρξει κάποιες αποσπασματικές προσπάθειες σε ορισμένα κράτη μέλη, και με τη ρύθμιση που προτείνει προσπαθεί να εναρμονίσει τις καλές πρακτικές σε όλο το εύρος της Ένωσης. Αν εγκριθεί τελικά το σχέδιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επαφίεται στο κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά να περάσει από το εθνικό του κοινοβούλιο τις ρυθμίσεις.
