Εγκληματική θεωρεί το νέο κόμμα των Πράσινων την οικονομική και ενεργειακή εμπλοκή της χώρας μας στο βουλγαρικό σχέδιο για νέο πυρηνικό εργοστάσιο, σε απόσταση βολής από τα ελληνικά σύνορα και τη Θεσσαλονίκη. Και καταθέτει 9 σοβαρούς λόγους, οι οποίοι δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για νέα, επικίνδυνα παιχνίδια με τα πυρηνικά.
Η σιωπή της ελληνικής κυβέρνησης, για πάνω από δύο εβδομάδες, απέναντι στις ανακοινώσεις του ίδιου του αντιπροέδρου της βουλγαρικής κυβέρνησης και στα δημοσιεύματα του ελληνικού και διεθνούς τύπου, επιβεβαιώνει τόσο τις ανησυχίες των πολιτών, όσο και την κυβερνητική ανευθυνότητα, που προσπαθεί να κρατήσει εκτός δημόσιου διαλόγου ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα.
Όπως σημειώνουν οι Πράσινοι, οι συνομιλίες της ελληνικής κυβέρνησης με τη βουλγαρική, δεν αφορούν ούτε διασφάλιση άμεσων ενεργειακών αναγκών της χώρας ούτε αντιμετώπιση του υψηλού κόστους της ενέργειας, αφού ο νέος αντιδραστήρας δεν θα είναι έτοιμος πριν το 2028-30. Έρχονται όμως σε συνέχεια της συμμετοχής της κυβέρνησης της Ν.Δ. στην «εξέγερση των κυβερνήσεων κατά του κλίματος», με απαίτηση να θεωρηθούν δήθεν πράσινη ενέργεια το ορυκτό αέριο και τα πυρηνικά, ώστε να εκτραπούν σε αυτά ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις που προορίζονται για την Κλιματική Μετάβαση.
Με δεδομένο ότι οι πυρηνικές μονάδες έχουν πανάκριβο κόστος κατασκευής, η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να «ξεκλειδώσει» διεθνείς τραπεζικές χρηματοδοτήσεις για το νέο πυρηνικό της Βουλγαρίας, προσφέροντας εγγυημένη απορρόφηση μέρους της παραγωγής του για 20 χρόνια, περίπου μέχρι το 2050. Χωρίς εμπορικά συμβόλαια «συνεργασίας», όπως αυτό που διαπραγματεύεται στα κρυφά η κυβέρνηση Μητσοτάκη, η κατασκευή επιπλέον αντιδραστήρα μια ανάσα από τα σύνορά μας θα είναι μάλλον ανέφικτη: για πρώτη φορά οι Έλληνες έχουμε τη δύναμη να σταματήσουμε ένα από τα πυρηνικά που μας κυκλώνουν, αν εμποδίσουμε αποτελεσματικά την «προθυμία» της κυβέρνησης να το στηρίξει.
Αναλυτικότερα:
Οι Πράσινοι επισημαίνουν 9 σοβαρούς λόγους για να πούμε και σήμερα «ΟΧΙ, ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ» σε κάθε πυρηνικό σχέδιο:
- Τις τελευταίες εβδομάδες, το Τσερνομπίλ και η Ζαπορίζια μας έδειξαν εύγλωττα πόσο εύκολα μπορεί ένα πυρηνικό εργοστάσιο, σε συνθήκες πολεμικής σύγκρουσης, να μετατραπεί σκόπιμα ή αθέλητα σε πυρηνική βόμβα.
- Τα πυρηνικά δεν είναι ποτέ ούτε ειρηνικά ούτε τελείως ασφαλή: από τα απόβλητά τους φτιάχνεται γόμωση πυρηνικών όπλων, η φύλαξη των ραδιενεργών αποβλήτων παραμένει εξαιρετικά επικίνδυνο πρόβλημα, καταστροφικό πυρηνικό ατύχημα δεν μπορεί να αποκλειστεί, όπως μας έδειξαν το Three Miles Island, το Τσερνομπίλ και η Φουκουσίμα.
- Η περιοχή Μπέλενε, όπου σχεδιάζεται η νέα μονάδα, είναι σεισμογενής, με ισχυρό σεισμό το 1977. Επεισόδια πυρηνικών ατυχημάτων «μέτριας» έντασης έχουν ήδη σημειωθεί στο Κοζλοντούι την περίοδο 1982-1993.
- Η ραδιενέργεια δεν γνωρίζει σύνορα: σε ευθεία γραμμή, το Κοζλοντούι απέχει μόλις 350 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη, το Μπέλενε 370, με τους ανέμους να φυσούν συνήθως προς την Ελλάδα.
- Παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς των υποστηρικτών τους, τα πυρηνικά δεν είναι ούτε «φιλικά προς το κλίμα»: ο κύκλος παραγωγής τους, από την αρχική εξόρυξη του ουρανίου μέχρι την τελική (επισφαλή) αποθήκευση των ραδιενεργών αποβλήτων, έχει συνολικές εκπομπές όσο το 50% του αερίου ή το 25% του λιγνίτη. Συμβόλαια που δεσμεύουν τη χώρα μας να καταναλώνει τέτοια ηλεκτροπαραγωγή μέχρι το 2050, αντιστρατεύονται κάθε στόχο να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την κλιματική κρίση.
- Ενδεχόμενη νέα πυρηνική μονάδα στη Βουλγαρία, ανατρέπει την πορεία της προς ολική απαλλαγή από πυρηνικά, που θα σήμαινε μεγαλύτερη ασφάλεια και για τη χώρα μας: με τα σημερινά δεδομένα οι δύο εναπομένοντες βουλγαρικοί αντιδραστήρες οφείλουν να κλείσουν το 2027 και το 2029, αντίστοιχα.
- Χρήση ρωσικής πυρηνικής τεχνολογίας είναι παραπάνω από πιθανή, καθώς η Βουλγαρία έχει ήδη αγοράσει δύο τέτοιους αντιδραστήρες από τη ROSATOM: με τις κυρώσεις της Ε.Ε. για την εισβολή στην Ουκρανία και την πλήρη αβεβαιότητα για τις προοπτικές των ευρω-ρωσικών σχέσεων, η μακροπρόθεσμη συντήρηση και υποστήριξη τέτοιων αντιδραστήρων σε χώρα μέλος της Ε.Ε. μοιάζει μάλλον με ρωσική ρουλέτα. Προβλήματα υπάρχουν και με το τουρκικό πυρηνικό πρόγραμμα, επίσης με ρωσική τεχνολογία.
- Οι δηλώσεις της βουλγαρικής κυβέρνησης συνδυάζουν τη συνεργασία στα πυρηνικά και με βουλγαρική συμμετοχή στο κεφάλαιο του Λιμένα της Αλεξανδρούπολης. Αντίθετα από ορισμένους κύκλους του ΣΥΡΙΖΑ, δεν μας ενοχλεί μια τέτοια συνεργασία, που είχε πρωτοπροταθεί πριν 99 χρόνια από τον Ελευθέριο Βενιζέλο: θα ήταν όμως εφιαλτικό να ανοίξει πόρτα να διακινούνται από ελληνικό έδαφος πυρηνικά καύσιμα, πυρηνικά απόβλητα, ή και τα δύο.
- Για τους σοβαρούς κινδύνους που θα απειλούν και τη χώρα μας, δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε καν στοιχειώδες οικονομικό όφελος: τα πυρηνικά έχουν αστρονομικό κόστος, που καλύπτεται μόνο με κρατικές επιδοτήσεις και μεταφορά των ρίσκων στις κοινωνίες και το περιβάλλον. Ήδη οι τεχνολογικές εξελίξεις συμπιέζουν δραματικά το κόστος όλων των ΑΠΕ: για την περίοδο 2030-50 που θα αφορά η διμερής πυρηνική συνεργασία, δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη ότι η ενέργεια από πυρηνικά θα κοστίζει λιγότερο από την ανανεώσιμη.
Το νέο κόμμα των Πράσινων καλεί τους πολίτες σε επαγρύπνηση, ιδιαίτερα στη Μακεδονία και τη Θράκη, που θα δεχθούν το κύριο βάρος της πυρηνικής απειλής.
Οι εξελίξεις στα θέματα της ειρήνης αλλά και της ακρίβειας, απαιτούν για την Ελλάδα και την Ε.Ε. τη μεγαλύτερη δυνατή στρατηγική αυτονομία και στην ενέργεια: δεν υπάρχουν πια περιθώρια για διεύρυνση του ρόλου ούτε του αερίου ούτε των πυρηνικών. Στην κατεύθυνση αυτή θα συνεργαστούμε με τα Πράσινα κόμματα των γειτονικών χωρών για οριστική εγκατάλειψη κάθε νέου πυρηνικού εργοστασίου στην περιοχή μας και για ΝΑ Ευρώπη και Μεσόγειο ελεύθερες από πυρηνικά.
Βιώσιμη επιλογή είναι μόνο η αποφασιστική στροφή στην εξοικονόμηση και την ήπια ανανεώσιμη ενέργεια και την αποθήκευσή της: με ορθή χωροθέτηση και σεβασμό στο περιβάλλον, με πλήρη μέριμνα για την ενεργειακή φτώχεια, αλλά και με την ευρύτερη δυνατή ενεργειακή δημοκρατία, ώστε να πάρουν στα χέρια τους όσο γίνεται περισσότεροι πολίτες την ενέργεια που καταναλώνουν.