Ένας αόρατος υπουργός Εξωτερικών, η παραδοσιακή ενημέρωση των δημοσιογράφων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ απούσα, το διπλωματικό προσωπικό σε εξέγερση…Το υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών απουσιάζει εδώ και δύο εβδομάδες, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ … μονοπωλεί τους φακέλους της εξωτερικής πολιτικής.
Το πολυσχιδές και εμβληματικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που ιδρύθηκε το 1789, έχει επικεφαλής από την 1η Φεβρουαρίου τον 69ο υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, τον διάδοχο του υπερδραστήριου Τζον Κέρι. Αλλά ο πρώην πρόεδρος/διευθύνων σύμβουλος της Exxon Mobil Ρεξ Τίλερσον, ο απόλυτος πρωτάρης στην πολιτική, είναι κλεισμένος εδώ και μία εβδομάδα στο γραφείο του, στον έβδομο όροφο του εμβληματικού κτιρίου που στεγάζει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στη νότια Ουάσινγκτον, που ονομάζεται «Foggy Bottom».
Μετά μία πρώτη ομιλία , σε συναινετικούς τόνους, ενώπιον δύο χιλιάδων εργαζομένων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο πρώην επικεφαλής της πετρελαϊκής βιομηχανίας δεν έχει κάνει δημόσια εμφάνιση.
Ο 64χρονος Τεξανός φρόντισε να επαινέσει την υπευθυνότητα και την εντιμότητα των 70.000 διπλωματικών υπαλλήλων και συνεργαζομένων που είναι εγκατεσπαρμένοι στις 250 αμερικανικές διπλωματικές αποστολές στον κόσμο. Ομως δεν έκανε λόγο για τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της πρώτης παγκόσμιας δύναμης.
Οι σπάνιες τηλεφωνικές συνομιλίες του με ξένους ομολόγους του μνημονεύονται σε ρουτινιάρικες ανακοινώσεις, ενώ η επίσημη ατζέντα του δεν περιέχει παρά αόριστες «συσκέψεις στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ».
Η συνήθης και αδιάκοπη ροή των ανακοινώσεων για οποιαδήποτε εξέλιξη της διεθνούς επικαιρότητας έχει διακοπεί.
Από τις 19 Ιανουαρίου έχει καταργηθεί το περίφημο briefing του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τους δημοσιογράφους που είναι διαπιστευμένοι στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο μεταδιδόταν απευθείας από την τηλεόραση, αποτελούσε αντικείμενο ζωηρού ενδιαφέροντος στα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης και επέτρεπε επί σειρά δεκαετιών στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών να δίνει την άποψή του για τις κρίσεις και τις συρράξεις στον πλανήτη.
Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επί υπουργείας του Τζον Κέρι, ο Τζον Κίρμπι, αποχώρησε ταυτόχρονα με τον πολιτικό του προϊστάμενο, όμως ο αναπληρωτής του, ο Μαρκ Τόνερ, διπλωμάτης καριέρας που υπηρέτησε υπό την κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα, έχει παραμείνει στη θέση του.
Αλλά, δεν ξέρει πότε θα ξαναξεκινήσει η καθημερινή ενημέρωση των δημοσιογράφων.
Στην πραγματικότητα, η αμερικανική εξωτερική πολιτική διαμορφώνεται στον Λευκό Οίκο, στους κόλπους του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας . Και ο Τραμπ δεν ξεφεύγει από τον κανόνα.
Εκλεγμένος επί ενός προγράμματος εθνικισμού, προστατευτισμού και απομονωτισμού , τσαλαβουτά σε όλους τους φακέλους εδώ και δύο εβδομάδες, αν και οι άξονες της εξωτερικής του πολιτικής παραμένουν αόριστοι. Εχει μιλήσει στο τηλέφωνο με σειρά αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, ανάμεσά τους και ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, για την προσέγγιση με τον οποίο μιλά αδιάκοπα. Ο Τραμπ υποδαυλίζει τις εστίες διεθνούς έντασης, θέτοντας τον Ρεξ Τίλερσον σε άβολη θέση.
Για την ακρίβεια, ο Τραμπ πληθαίνει τις εμπρηστικές δηλώσεις, μέσω του Twitter, κατά αντιπάλων ή εχθρών της Ουάσινγκτον -Κίνα, Βόρεια Κορέα Ιράν-, αλλά και κατά φίλων ή συμμάχων- Αυστραλία, Μεξικό ή Γερμανία.
Εξέγερση
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει πυροδοτήσει εξέγερση μεταξύ του διπλωματικού του Στέιτ Ντιπάρτμεντ με το αντιμεταναστευτικό του διάταγμα, η ισχύς του οποίου έχει ανασταλεί από τη αμερικανική δικαιοσύνη.
Χίλιοι περίπου διπλωμάτες του προσωπικού του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, ενός κατά παράδοσιν προοδευτικού θεσμού, έχουν υπογράψει εσωτερικό μνημόνιο με το οποίο καταγγέλλουν το προεδρικό διάταγμα.
Η εξέγερση δεν εμποδίζει τη λειτουργία του υπουργείου, ωστόσο στελέχη του παραδέχονται ότι λειτουργεί με μειωμένους ρυθμούς.
Ενας πρώην εκπρόσωπος της αμερικανικής διπλωματίας, ο Τζέφρι Ράτκε, υπενθυμίζει ότι στις μεταβάσεις από προεδρία σε προεδρία, το 2001 (από Μπιλ Κλίντον σε Τζορτζ Μπους) και το 2009 (από τον Τζορτζ Μπους στον Μπαράκ Ομπάμα)«το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επανέλαβε το καθημερινό briefing σε διάστημα λίγων ημερών μετά την ορκωμοσία.
Η καθημερινή ενημέρωση των δημοσιογράφων του Λευκού Οίκου δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ενημέρωση το briefing του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, σχολιάζει ο Τζέφρι Ράτκε, νυν αναλυτής του Center for Strategic and International Studies (CSIS).
«Κάθε μέρα, παντού στον κόσμο, σειρά θεμάτων , μεγάλων ή μικρών, αφορούν τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Το να μην θίγονται δημόσια ισοδυναμεί με απώλεια επιρροής», προειδοποιεί.
