Post-truth και fake news απειλούν την ελευθερία του Τύπου

Τη μεγαλύτερη απειλή στην ιστορία της αντιμετωπίζει η ελευθερία του Τύπου, σήμερα που γιορτάζουμε την ομώνυμη Παγκόσμια Ημέρα (3 Μαΐου). Και αυτό οφείλεται, πέρα από το προφανές, δηλαδή τις διώξεις που δέχονται δημοσιογράφοι και μέσα ενημέρωσης σε πολλές χώρες του πλανήτη, και στη σημερινή εποχή της λεγόμενης «μετά-αλήθειας» και των ψευδών ειδήσεων.

Σύμφωνα με τους Δημοσιογράφους χωρίς Σύνορα, μάλιστα, το 2016 τα μέσα ενημέρωσης δέχτηκαν τη μεγαλύτερη επίθεση, την οποία στην ετήσια έκθεσή τους «World Press Freedom Index» χαρακτηρίζουν ως «εξαιρετικά τοξική», κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ – αναμενόμενο – αλλά και κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος στην Βρετανία για το Brexit!

Και καλά, για τον Τραμπ δεν είχαμε καμία αμφιβολία! Από την πρώτη στιγμή, πριν καν εκλεγεί «πλανητάρχης» έδειξε τα δόντια του στα μέσα ενημέρωσης, όποτε δεν τον βόλευε μία ερώτηση ή τον ενοχλούσε ένα δημοσίευμα. Δύσκολο να ξεχάσουμε το πώς προσέβαλε δημοσιογράφο με αναπηρία, που είχε ως αποτέλεσμα να τον προγκάρει το σύμπαν, με πρώτη και καλύτερη την ηθοποιό Μέριλ Στριπ, την οποία ο Τραμπ έσπευσε να χαρακτηρίσει ως «υπερτιμημένη», καταφέρνοντας να προκαλέσει γέλια μέχρι δακρύων διαπλανητικώς!

Και οι δύο χώρες, πάντως, ΗΠΑ και Βρετανία, έπεσαν δύο θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη – 43η και 40η αντίστοιχα – σύμφωνα με την οργάνωση «Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα», ενώ από τις 180 χώρες της λίστας, η ελευθερία του Τύπου κινδυνεύει ή βρίσκεται σε «πολύ σοβαρή κατάσταση» σε 72 χώρες, περιλαμβανομένων της Ρωσίας, της Ινδίας και της Κίνας.

Παράλληλα, έντονη κριτική στην έκθεση δέχονται Πολωνία και Ουγγαρία και, φυσικά, κατηγορία από… μόνη της αποτελεί η Τουρκία του Ερντογάν! Δεν χρειάζεται να θυμίσουμε τις δεκάδες συλλήψεις δημοσιογράφων, την κρατικοποίηση – ουσιαστικά, την επιβολή λογοκρισίας από την κυβέρνηση – πολλών μέσων ενημέρωσης, καθώς και την σύλληψη των επικεφαλής δημοσιογράφων της αντιπολιτευτικής εφημερίδας Cumhuriyet, όταν αποκάλυψαν τις στενές σχέσεις Ερντογάν – Ισλαμικού Κράτους και μάλιστα βραβεύθηκαν γι’ αυτό από διεθνείς οργανώσεις, αλλά φυλακίστηκαν και δέχθηκαν μέχρι και δολοφονικές επιθέσεις στην Τουρκία!

Η γειτονική χώρα, που βρίσκεται στην 155η θέση, «μετακινήθηκε προς το στρατόπεδο του απολυταρχικού καθεστώτος», όπως αναφέρεται στην έκθεση της οργάνωσης, ύστερα από το αποτυχημένο πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου, με αποτέλεσμα η Τουρκία σήμερα να έχει αναδειχθεί «στη μεγαλύτερη φυλακή στον κόσμο για τους εκπροσώπους του Τύπου».

Μόλις επτά θέσεις μπροστά από την Τουρκία βρίσκεται η Ρωσία του Πούτιν, που παραμένει σταθερά στην τελευταία πεντάδα της κατάταξης, στην 148η θέση. Επιπλέον, η έκθεση διαπιστώνει ότι το τελευταίο έτος σχεδόν στα δύο τρία των χωρών η κατάσταση επιδεινώθηκε.

Στον αντίποδα, ο μεγαλύτερος βαθμός στην ελευθερία του Τύπου παρατηρείται στη Νορβηγία, η οποία βρίσκεται στην πρώτη θέση της κατάταξης, παίρνοντας την πρωτιά από την γειτονική της Φινλανδία, κάτοχο του τίτλου επί έξι χρόνια. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 88η θέση, έχοντας ανεβεί μία θέση σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Και φυσικά, στην τελευταία θέση βρίσκεται η Βόρεια Κορέα, μία χώρα όπου «ακόμη και αν ακούσει κάποιος ειδήσεις σε ξένο ραδιοφωνικό σταθμό, μπορεί να καταλήξει σε στρατόπεδο συγκέντρωσης»! Την τελευταία πεντάδα συμπληρώνουν η Κίνα, η σπαρασσόμενη από τον εμφύλιο πόλεμο Συρία, που είναι και η φονικότερη χώρα για τους δημοσιογράφους, και το Τουρκμενιστάν.

Η οργάνωση χαρακτηρίζει «φυλακή για τους δημοσιογράφους» την Αίγυπτο και το Μπαχρέιν, ενώ καταγγέλλει τις περισσότερες χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως το Ιράν (165η θέση) και η Σαουδική Αραβία (168η θέση) που φυλακίζουν «κατά δεκάδες» τους δημοσιογράφους ή τους καταδικάζουν σε… μαστίγωση!