Στη δημοκρατία οι θεσμοί θα πρέπει να λειτουργούν είτε οι πολιτικοί σκέφτονται λογικά είτε όχι.
Αυτή είναι μια αναγκαία και ικανή προϋπόθεση για να διασφαλίζονται αφενός η συνέχεια της κοινωνίας των πολιτών στον χρόνο, αφετέρου τα δικαιώματα των ίδιων των μελών της κοινωνίας, είτε αυτά αποδέχονται στη συνείδησή τους τις αρχές και τα μέσα της εξουσίας είτε όχι. Γι’ αυτό άλλωστε στις εξελιγμένες και αληθινές δημοκρατίες οι μηχανισμοί της εξουσίας, οι οποίοι εξ ορισμού λειτουργούν μέσα σε έναν πολύπλοκο κρατικό μηχανισμό, έχουν ανεξάρτητους θεσμούς ελέγχου. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που στην εξουσία ανέλθουν άνθρωποι με ακραίες, άρα μη λογικές πολιτικές πεποιθήσεις;
Στην περίπτωση της Ελλάδας υπάρχει μια εγγενής στρέβλωση του δημοκρατικού πολιτεύματος και αυτής της δικλίδας ασφαλείας που αναφέραμε πιο πάνω. Κυβερνώντες και μηχανισμοί ελέγχου αυτών τελούν υπό τον απόλυτο έλεγχο ενός και μόνο ανθρώπου, εν προκειμένω του πρωθυπουργού, ο οποίος διορίζει κατά το προσωπικό και κομματικό συμφέρον τούς επικεφαλής της πλειοψηφίας των θεσμικών οργάνων της χώρας. Αυτή η κεκαλυμμένα απολυταρχική αντιμετώπιση της δημοκρατίας κάνει το κράτος να λειτουργεί με όρους ιδιοκτησίας! Ιδιοκτησίας που δεν λαμβάνει υπόψη καθόλου αξιοκρατικά κριτήρια και καθίσταται εξόχως επικίνδυνη, ειδικά όταν οι κρατούντες το τιμόνι των θεσμών θεωρούν εαυτούς αρίστους και μη επιδεχόμενους βελτίωση. Ο νεοφιλελευθερισμός, ο οποίος έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια στον δυτικό κόσμο ως μια από τις πλέον κυρίαρχες ιδεολογίες, σε συνδυασμό με την έξαρση της μισαλλοδοξίας αλλά και των οικονομικών δυσπραγιών σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει γεννήσει μέσα από τα σπλάχνα του μια καινοφανή κάστα επαγγελματιών της εξουσίας με κύριο δόγμα τους την αριστεία.
Είναι έμφυτες στην ανθρώπινη φύση η τάση και η ροπή προς την
ουτοπία. Ταυτόχρονα η εσφαλμένη μας εντύπωση για το αλάνθαστο της κρίσης και των πεποιθήσεών μας ως ανθρώπων μάς οδηγεί σε διαρκή αμνήστευση των σφαλμάτων μας και σε επίπλαστη εξιδανίκευση της αληθινής μας αξίας. Αν κάνοντας την αναγωγή των διαπιστώσεων αυτών σε επίπεδο πολιτικής προσθέσουμε την παθογένεια που επιβάλλουν οι μίζερες πεποιθήσεις της υπεροχής και της αριστείας της κάστας των πολιτικών που μνημονεύσαμε νωρίτερα, τότε δυστυχώς θα προκύψει ένα μείγμα πολιτικής με δυνάμει επικίνδυνες προεκτάσεις για τη δημοκρατία. Κι αυτό κυρίως γιατί η αριστεία έχει ως αρχή της την αναγκαιότητα κατάρρευσης και διάλυσης κάθε διαφορετικής πολιτικής τοποθέτησης. Η διαφοροποίηση άλλωστε, ως εργαλείο αναζήτησης του χρήσιμου, είναι προφανώς μίασμα και απολύτως αιρετική για την αριστεία, που θεωρεί πως ήδη έχει κατακτήσει το απόλυτο! Κι όμως, η κάστα αυτή έχει τρυπώσει για τα καλά στο αίμα και στη σάρκα της δημοκρατίας, γιατί έχουμε μάλλον λησμονήσει πως αγοραίες πεποιθήσεις υπεροχής δεν χωρούν σε καμία κοινωνία, διότι πέρα από τη διασπορά μίσους και την καλλιέργεια ανισοτήτων δεν έχουν να προσφέρουν τίποτε άλλο.
Το νόημα της πολιτικής στον καιρό που ζούμε δυστυχώς περνάει απαρατήρητο. Η δημοκρατία είναι η εγγύηση ότι η ζωή κάθε ανθρώπου δεν θα είναι μια μάταια συνάθροιση στιγμών από τη γέννηση μέχρι τον θάνατο. Κι όμως, ο πολιτικός ιδρώτας στις μέρες μας χύνεται όχι για την παραγωγή δημοκρατικού πολιτικού έργου αλλά για τη δημιουργία άλλοθι που θα προστατεύσει και θα δικαιολογήσει την ασημαντότητα των κρατούντων. Εχοντας λοιπόν κατά νου ως πολίτες ότι ελεγκτές κι ελεγχόμενοι στην πολιτική σήμερα είναι εν πολλοίς τα ίδια πρόσωπα, οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί στις επιλογές μας, αν επιθυμούμε να διαφυλάξουμε τους δημοκρατικούς θεσμούς και την ίδια την κοινωνία από παραστρατήματα. Διότι, καλώς ή κακώς, κοινωνίες και άνθρωποι γινόμαστε ό,τι… ψηφίζουμε!
O Κώστας Θερμογιάννης είναι διαχειριστής της ιστότοπου tovivlio.net, αρθρογράφος
