Παρά την ισχυρότατη ψηφιακή και δορυφορική παρακολούθηση, παρά τους πληροφοριοδότες μέσα στη Γάζα και τη στρατιωτική παρουσία γύρω από αυτήν, οι υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ πιάστηκαν εξίσου «αδιάβαστες» με τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973 όπου αιφνιδιάστηκαν από την Αίγυπτο και τη Συρία.
Η Χαμάς επέλεξε να ξεκινήσει την εντυπωσιακή επίθεσή της από τη Γάζα στην 50ή επέτειο του πολέμου εκείνου για ένα συμβολικό αποτέλεσμα. Τότε, οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών φαίνεται να είχαν άδικο όπως και τώρα – ίσως επειδή είναι τόσο εστιασμένες στην Ουκρανία και τη Ρωσία, γράφει σε ανάλυσή του το Politico.
O πόλεμος του Γιομ Κιπούρ είχε δημιουργήσει αντεγκλήσεις γύρω από τις υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ που κατέληξαν σε μεγαλύτερη χρηματοδότηση. Η ηγεσία του Ισραήλ είχε αγνοήσει τα σαφή σημάδια μιας επερχόμενης επίθεσης, πιστεύοντας λανθασμένα ο τότε Αιγύπτιος ηγέτης Ανουάρ Σαντάτ δεν θα επέλεγε να χτυπήσει επειδή δεν είχε τον έλεγχο των ουρανών.
Την παραμονή της επίθεσης, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Στρατιωτικών Πληροφοριών του Ισραήλ, Έλι Ζέιρα, είχε μάλιστα γράψει ένα σημείωμα στην τότε πρωθυπουργό Γκόλντα Μέιρ, δηλώνοντας: «Νομίζω ότι δεν πρόκειται να επιτεθούν. δεν έχουμε αποδείξεις. Τεχνικά, είναι σε θέση να δράσουν. Υποθέτω ότι αν πρόκειται να επιτεθούν, θα έχουμε καλύτερες ενδείξεις».
Στα επόμενα χρόνια, αναμφίβολα θα κατανοήσουμε καλύτερα τι πήγε στραβά αυτό το Σαββατοκύριακο, όταν οι μαχητές της Χαμάς διέρρηξαν τον φράχτη των συνόρων που χωρίζει τη Γάζα από το νότιο Ισραήλ, επιτρέποντας σε μαχητές, σύμμαχους του Ιράν, να κατακτήσουν ισραηλινές στρατιωτικές θέσεις και να επιτεθούν σε χωριά αρπάζοντας και δολοφονώντας αμάχους.
Οι εικόνες της πυραυλικής ασπίδας Iron Dome του Ισραήλ να ξεπερνιέται από χιλιάδες ρουκέτες που εκτοξεύθηκαν από τη Χαμάς, καθώς και οι σκηνές των ομάδων επίθεσης της Χαμάς που κατακλύζουν τα κιμπούτζ και τσακίζουν διερχόμενα αυτοκίνητα με πυροβολισμούς, θα αφήσουν μια τραυματική κληρονομιά που πιθανόν να διαμορφώσει την ισραηλινή πολιτική για τις επόμενες δεκαετίες.
Προς το παρόν, τα κόμματα της αντιπολίτευσης της χώρας είναι όλα ενωμένα, καλώντας για ενότητα απέναντι στην επίθεση. «Σε μέρες σαν αυτές, δεν υπάρχει αντιπολίτευση και συνασπισμός στο Ισραήλ», ανέφεραν οι ηγέτες τους σε κοινή δήλωση. «Είμαστε ενωμένοι απέναντι στην τρομοκρατία» και στην ανάγκη να χτυπήσουμε με «μια δυνατή και αποφασιστική γροθιά», πρόσθεσαν, ζητώντας αντίποινα.
Αλλά καθώς το Ισραήλ αντεπιτίθεται, τα ερωτήματα έχουν εμφανιστεί.
Ο εκπρόσωπος του IDF, αντιναύαρχος Daniel Hagari, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι πάνω από 2.200 ρουκέτες εκτοξεύτηκαν στο Ισραήλ κατά τις πρώτες λίγες ώρες της επίθεσης. Η Χαμάς διείσδυσε από ξηρά, θάλασσα και αέρα.
Πώς δεν έγινε καμία προετοιμασία για αυτήν την επίθεση; Η Χαμάς θα είχε χρησιμοποιήσει το τεράστιο δίκτυο των σηράγγων της που συνδέει τη Γάζα με την Αίγυπτο, αλλά πώς εισήγαγε λαθραία τα υλικά που χρειάζονταν για μια τόσο τεράστια επίθεση χωρίς το Ισραήλ να το καταλάβει; Και πώς οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες δεν κατάλαβαν ότι η Χαμάς κατασκεύαζε και συναρμολογούσε χιλιάδες εγχώριους πυραύλους Κασάμ;
Φαίνεται ότι το Ισραήλ κοιτούσε προς τη λάθος κατεύθυνση. Σύμφωνα με τον Jacob Dallal, έναν Ισραηλινό έφεδρο αξιωματικό και πρώην εκπρόσωπο του IDF, αυτού του είδους η επίθεση αναμενόταν να πραγματοποιηθεί από τον Λίβανο από τη Χεζμπολάχ που υποστηρίζεται από το Ιράν.
«Το στρατιωτικό σενάριο οραματιζόταν τη Χεζμπολάχ να επιτεθεί από τον Βορρά, όχι η Χαμάς από τη Γάζα. Κανείς δεν πίστευε ότι η Χαμάς είχε τέτοια ικανότητα, ειδικά με την κάλυψη πληροφοριών από την ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών Σαμπάκ», έγραψε στην εφημερίδα Times of Israel.
Ωστόσο, ορισμένοι φοβούνται τώρα μια επίθεση από τη Χεζμπολάχ και ότι το Ισραήλ μπορεί να αντιμετωπίζει έναν ευρύτερο πόλεμο. Ιστορικά, οι περισσότεροι από τους πολέμους που χρειάστηκε να κάνει το Ισραήλ αφορούσαν μάχες σε πολλά μέτωπα ταυτόχρονα. Αλλά εάν η Χεζμπολάχ εξαπολύει επιδρομές από το νότιο Λίβανο, ενώ η Χαμάς πιέζει από τη Γάζα, σύμφωνα με τον Schanzer και άλλους, αυτό θα σηματοδοτούσε μια πολύ πιο φιλόδοξη στρατηγική, πιθανώς ενορχηστρωμένη από την Τεχεράνη.
Και αν αυτό συνέβαινε, «ο πιθανός θάνατος και η καταστροφή μπορεί να ξεπεράσουν οτιδήποτε έχουμε δει εδώ και δεκαετίες», προειδοποίησε ο πρώην αξιωματούχος των εθνικών πληροφοριών των ΗΠΑ Τζόναθαν Πάνικοφ, διευθυντής της Πρωτοβουλίας Ασφάλειας Μέσης Ανατολής Scowcroft στο Atlantic Council.
Ο στρατιωτικός διοικητής της Χαμάς Μοχάμαντ Ντέιφ έκτοτε κάλεσε την «ισλαμική αντίσταση στο Λίβανο, το Ιράκ, τη Συρία» να συντονιστούν και «να αρχίσουν να βαδίζουν προς την Παλαιστίνη τώρα».
Την Κυριακή, η Χεζμπολάχ εξαπέλυσε πλήγμα, χρησιμοποιώντας πυροβολικό και κατευθυνόμενους πυραύλους σε ισραηλινές θέσεις σε μια αμφισβητούμενη περιοχή κατά μήκος των συνόρων με τα Υψίπεδα του Γκολάν της Συρίας – και ο ισραηλινός στρατός απάντησε. Ο ανώτερος αξιωματούχος της Χεζμπολάχ Χασέμ Σαφιεντίν, ξάδερφος του γενικού γραμματέα της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, είπε ότι η επίθεση με το πυροβολικό ήταν μια προειδοποίηση.
Καθώς το Ισραήλ μάχεται τη Χαμάς και παρακολουθεί προσεκτικά τη Χεζμπολάχ, τα ερωτήματα σχετικά με το πώς συνέβη αυτό και πώς οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες το έκαναν λάθος θα συνεχίσουν να απομακρύνονται. Και όπως και το 1973, είναι πιθανό να υπάρξει μια πολιτική εκτίμηση μόλις τα όπλα σιωπήσουν.
Ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ κλόνισε την πίστη των Ισραηλινών στους ηγέτες τους, πυροδοτώντας ένα κίνημα διαμαρτυρίας που κατηγορούσε την Εργατική κυβέρνηση του Μέιρ για κακοδιαχείριση. Και τελικά οδήγησε στην αποχώρησή της από την πολιτική όταν ο συνασπισμός της έχασε έδρες και δεν μπόρεσε να σχηματίσει πλειοψηφία.
Μένει να φανεί η μοίρα του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου.