Με drones, πυραύλους και την υποστήριξη του Ιράν, οι Χούθι της Υεμένης κατάφεραν αυτό που ελάχιστοι αντίπαλοι των ΗΠΑ έχουν πετύχει τα τελευταία 30 χρόνια: να μπλοκάρουν ένα κρίσιμο σημείο του πλανήτη και να εκθέσουν τις εγγενείς αδυναμίες της αμερικανικής στρατιωτικής μηχανής.
Το στενό του Μπαμπ ελ Μαντέμπ στην Ερυθρά Θάλασσα –η είσοδος στη Διώρυγα του Σουέζ από τον νότο– δεν είναι απλώς μια εμπορική αρτηρία αξίας 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων ετησίως. Είναι βασικός κρίκος στο παγκόσμιο δίκτυο μεταφορών του Πενταγώνου. Και οι Χούθι τον έχουν μετατρέψει σε ναρκοπέδιο.
Το Πεντάγωνο δεν μπορεί να κάνει πόλεμο χωρίς εμπορικά πλοία. Όπως παραδέχεται ο Αντισμήναρχος Τζέιμς Σέπαρντ, στρατιωτικός σύμβουλος στο Washington Institute, το 80% των στρατιωτικών logistics των ΗΠΑ εξαρτάται από πλοία που ανήκουν στον ιδιωτικό τομέα και εκμισθώνονται με συμβάσεις, μέσω του προγράμματος Voluntary Intermodal Sealift Agreement (VISA).
Δεν είναι δηλαδή ο Στόλος των ΗΠΑ που μεταφέρει τις βόμβες, τα καύσιμα και τα άρματα – είναι ο εμπορικός στόλος. Και αυτός δεν τολμά να περάσει από την Ερυθρά. Τα εμπορικά πλοία πλέον αποφεύγουν την Ερυθρά, ή ζητούν αστρονομικά ασφάλιστρα.
Ασυμμετρία με στρατηγικά αποτελέσματα
Οι Χούθι δεν διαθέτουν τον στόλο ούτε την ισχύ μιας κρατικής δύναμης. Διαθέτουν όμως ιρανικά drones, cruise και βαλλιστικούς πυραύλους, και –κυρίως– απόλυτη επιχειρησιακή ελευθερία από μια περιοχή που ελέγχουν σε μεγάλο βαθμό.
Χτυπούν με ακρίβεια, συχνότητα και επιμονή. Ακόμα και πλοία με πολεμική συνοδεία έχουν δεχθεί επίθεση. Ο εμπορικός στόλος αλλάζει ρότα: περνά από το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας, με 15 μέρες καθυστέρηση και μέχρι και 1 εκατομμύριο δολάρια επιπλέον κόστος καυσίμων. Για τον στρατό, αυτή η καθυστέρηση μεταφράζεται σε αδυναμία ταχείας ανάπτυξης δυνάμεων – δηλαδή σε ρήγμα στο δόγμα παγκόσμιας ισχύος των ΗΠΑ.
Η κατάσταση ξεγυμνώνει κάτι βαθύτερο: το logistics των υπερδυνάμεων είναι το αόρατο αλλά κρίσιμο νεύρο κάθε στρατηγικής προβολής ισχύος. Και αυτό ακριβώς βρήκαν και χτύπησαν οι Χούθι.
Τέσσερις λύσεις, καμία εύκολη
Το Πεντάγωνο αναζητά τρόπους διαφυγής από τον επιχειρησιακό στραγγαλισμό. Κανείς δεν παραδέχεται δημόσια την αδυναμία – αλλά οι λύσεις που εξετάζονται μαρτυρούν τον βαθμό του προβλήματος.
1. Συνεχιζόμενα αεροπορικά πλήγματα: Η εκστρατεία που ξεκίνησε ο Ντόναλντ Τραμπ από τις 15 Μαρτίου κατά των Χούθι συνεχίζεται, χωρίς όμως στρατηγικά αποτελέσματα. Οι υποδομές των ανταρτών είναι διασκορπισμένες, ενώ το Ιράν διατηρεί δυνατότητες αναπλήρωσης οπλισμού.
2. Αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας στον Ινδικό και την Ερυθρά: Η ενίσχυση με επιπλέον πλοία, B-2 και αεροπλανοφόρα ανεβάζει τον πήχη της αποτροπής – αλλά δεν αρκεί για να προστατέψει κάθε μη στρατιωτικό πλοίο.
3. Εναλλακτικές χερσαίες και θαλάσσιες διαδρομές: Το Trans Arabian Network (TAN), ένα στρατιωτικό δίκτυο 300 κόμβων σε Αραβική Χερσόνησο και Ιορδανία, σχεδιάζεται για να μειώσει τη ναυτική εξάρτηση. Τα προβλήματα όμως είναι μεγάλα: τελωνειακές καθυστερήσεις, ελλείψεις σε υποδομές και πολιτική αστάθεια σε πολλά σημεία.
4. Ο “χερσαίος Σουέζ”: Ισραήλ – Ιορδανία – Σαουδική Αραβία – ΗΑΕ: Ένας ανεπίσημος αλλά ήδη λειτουργικός άξονας που επιτρέπει τη μεταφορά εμπορευμάτων και δυνητικά στρατιωτικών φορτίων από τη Χάιφα προς τον Περσικό Κόλπο, με φορτηγά. Η Ουάσινγκτον εξετάζει σοβαρά να τον ενσωματώσει σε στρατιωτικά συμβόλαια.
Κρίσιμο ερώτημα: έχει “ματ” ο στρατός των ΗΠΑ;
Η στρατηγική σημασία της Ερυθράς δεν είναι θεωρητική. Αν οι ΗΠΑ θελήσουν να μετακινήσουν δυνάμεις από Ευρώπη προς Ινδο-Ειρηνικό (ή το αντίστροφο), δεν υπάρχει χρόνος ούτε οικονομία για να περάσουν γύρω από την Αφρική. Αντίστοιχα, η αερομεταφορά δεν επαρκεί ούτε χωρητικά ούτε οικονομικά.
Η εξάρτηση από τον εμπορικό στόλο κάνει τις ΗΠΑ ευάλωτες. Και το γεγονός ότι μια ομάδα ανταρτών με ιρανική υποστήριξη κατάφερε να «παγώσει» μια τόσο κρίσιμη αρτηρία, αποκαλύπτει κάτι περισσότερο από μια περιφερειακή απειλή: μια κρίσιμη τρύπα στο δόγμα παγκόσμιας ισχύος των ΗΠΑ.
Με πληροφορίες από το washingtoninstitute.org
Διαβάστε επίσης:
Μπομπ Μενέντεζ: Ένοχη και η σύζυγός του για διαφθορά
Τραμπ: Μιλήσαμε με Νετανιάχου – Έχουμε την ίδια γραμμή σε όλα τα θέματα
Κασμίρ: 24 νεκροί από επίθεση ενόπλων σε γκρουπ τουριστών
