Εισερχόμαστε άραγε σε μία ψυχροπολεμική περίοδο μεταξύ συμμάχων; Οι πολεμικές δηλώσεις Τραμπ στην ανακοίνωση δασμών 25% στα ευρωπαϊκά προϊόντα προκάλεσαν τριγμούς στην Ευρώπη. Δεν ήταν όμως μόνο το ποσοστιαίο μέγεθος, είναι και η πρόκληση. Με όρους μεσαίωνα ο Ντόναλντ Τραμπ χαστούκισε με το γάντι την ΕΕ προκαλώντας τη σε μονομαχία όπου ένας θα εξέλθει ζωντανός.
Ολα αυτά σε οικονομικό επίπεδο. Αν συντελεστεί αυτή η σύγκρουση, θα μιλάμε για τον θάνατο του ευρώ ή του δολαρίου. Πρόκειται για τις δύο οικονομίες που αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Στα πρόθυρα σύγκρουσης
Τι είπε όμως ο Τραμπ ανακοινώνοντας τους δασμούς και πυροδότησε τις υπόνοιες για σύγκρουση μέχρι θανάτου; Οι λέξεις δηλωτικές. Καθεμία μοιάζει με μαχαιριά στην ευρωαντλαντική συμμαχία. «Οι ΗΠΑ εισάγουν σχεδόν τα πάντα από την ΕΕ, στην Ευρώπη δεν αγοράζουν τίποτε από τις ΗΠΑ, έχοντας ένα έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο της τάξης των 350 δισ. δολαρίων» ανέφερε ο Τραμπ, συνεχίζοντας: «Η ΕΕ σχεδιάστηκε για να προκαλεί μπελάδες στις ΗΠΑ».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την άλλη προανήγγειλε ότι θα αντιδράσει «σθεναρά» στους «αδικαιολόγητους φραγμούς στο ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο». Βέβαια, ο πρόεδρος των ΗΠΑ είχε προλάβει την εξέλιξη: «Δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Θα προσπαθήσουν, αλλά δεν μπορούν. Η ανταπόδοση δεν θα είναι επιτυχημένη γιατί και εμείς θα αδιαφορήσουμε και δεν θα αγοράζουμε τίποτε. Αν γίνει αυτό, θα κερδίσουμε».
Αναζητείται ψυχραιμία
Φωνές πάντως και στις δύο όχθες των Ατλαντικού συνιστούν ψυχραιμία. Θεωρούν ότι ο Τραμπ τεντώνει το σκοινί για να έχει διαπραγματευτικά ατού. Αλλωστε τα οικονομικά μεγέθη του εμπορικού ισοζυγίου μεταξύ των δύο χωρών τον διαψεύδουν. Σε γενικές γραμμές, η ΕΕ διατηρεί πλεόνασμα στο εμπόριο αγαθών με τις ΗΠΑ, ενώ οι ΗΠΑ έχουν πλεόνασμα στο εμπόριο υπηρεσιών.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ, οι εξαγωγές των ΗΠΑ στην ΕΕ για το 2023 ανέρχονται σε πάνω από 300 δισ. δολάρια ετησίως, ενώ οι εισαγωγές από την ΕΕ στις ΗΠΑ ξεπερνούν τα 400 δισ. δολάρια. Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ έχουν ένα εμπορικό έλλειμμα με την ΕΕ ύψους 100 δισ. δολαρίων – ουδεμία σχέση με τα 350 δισ. που ανέφερε ο Τραμπ.
Η ήττα της Ευρώπης
Πρόκειται για τη μεγάλη εμπορική ήττα της Ευρώπης. Μπορεί να υπάρχει εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά με τα εμπορικά δεδομένα που υπήρχαν σε καμία περίπτωση δεν μπορούσε η ΕΕ να εισέλθει σε τέτοια πολεμική αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Είναι σαν να θέλεις να τιμωρήσεις τον εισβολέα και να κρατάς τη μύτη σου μέχρι να πεθάνεις από ασφυξία για να τον τιμωρήσεις!
Αυτή ακριβώς ήταν η ενεργειακή σχέση εξάρτησης της ευρωπαϊκής οικονομίας με τη Ρωσία (υγρά καύσιμα και φυσικό αέριο). Κάπως έτσι η ευρωπαϊκή οικονομία εξαρτήθηκε από την αμερικανική πενταπλασιάζοντας το ενεργειακό κόστος. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, οι εισαγωγές υγρών καυσίμων και φυσικού αερίου –σχιστολιθικό, χαμηλότερης ποιότητας από το ρωσικό– από τις ΗΠΑ στην ΕΕ το 2023 εξακοντίστηκαν. Η ΕΕ εισήγαγε από τις ΗΠΑ πάνω από 100 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) το 2023, με κόστος 50-60 δισ. δολάρια. Το συνολικό κόστος για το 2023 των εισαγωγών αμερικανικής ενέργειας στην ΕΕ ανέρχεται στα 80-100 δισ. δολάρια.
Μπορεί να απεξαρτηθεί η Ευρώπη πλέον από τα αμερικανικά υγρά καύσιμα και το φυσικό αέριο και να ξαναπέσει στη φθηνή ρωσική ενέργεια; Στις διεθνείς συναλλακτικές σχέσεις μιλά το κέρδος. Θεωρητικά γίνεται. Με τις πολεμικές ιαχές όμως κατά της Ρωσίας κάτι τέτοιο μάλλον θεωρείται αδύνατο. Ας ελπίσουμε ότι οι ψύχραιμες φωνές θα συνετίσουν τον Τραμπ – θα γνωρίζουμε το αποτέλεσμα περί τα τέλη του ερχόμενου Απριλίου. Αλλιώς; Ούτε μπορούμε να φανταστούμε πόσο ζοφερό θα είναι το μέλλον για την ευρωπαϊκή οικονομία.
Οσο για την ελληνική, τον τελευταίο τροχό της «ευρωπαϊκής άμαξας» και πέρα από τις μπουρδολογίες Χατζηδάκη; Το πρώτο πράγμα που θα μας έρθει στο κεφάλι το 2025 θα είναι η γιγάντωση στο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, του δείκτη υγείας μίας οικονομίας δηλαδή. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρέλαβε έλλειμμα το 2019 στον συγκεκριμένο δείκτη της τάξης των 2,5 δισ. ευρώ και για το 2024 το έκλεισε με 15,1 δισ. ευρώ…
Οι κυριότερες εξαγωγές των ΗΠΑ στην ΕΕ
Μηχανήματα και βιομηχανικός εξοπλισμός. Αξία 100 δισ. δολάρια ετησίως. Περιλαμβάνονται αεροσκάφη, αυτοκίνητα, ηλεκτρονικά εξαρτήματα και βιομηχανικά μηχανήματα.
Φαρμακευτικά προϊόντα. Αξία 60 δισ. δολάρια ετησίως. Γεωργικά προϊόντα. Αξία
40 δισ. δολάρια ετησίως. Περιλαμβάνονται σιτηρά, σόγια, κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα. Εδώ υπάρχει μια τεράστια ανισομέρεια, δεδομένου ότι, παρότι η
ΕΕ είναι ένας σημαντικός προορισμός για τα αμερικανικά γεωργικά προϊόντα, υφίστανται γραφειοκρατικά εμπόδια λόγω
των ευρωπαϊκών κανονισμών που δυσχεραίνουν τις εξαγωγές των ΗΠΑ.
Υπηρεσίες. Αξία 80 δισ. δολάρια ετησίως. Περιλαμβάνονται χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τεχνολογία πληροφοριών, εκπαίδευση και ψυχαγωγία.
Οι κυριότερες εξαγωγές της ΕΕ στις ΗΠΑ
Μηχανήματα και βιομηχανικός εξοπλισμός. Αξία 120 δισ. δολάρια ετησίως. Περιλαμβάνονται βιομηχανικά μηχανήματα, αυτοκίνητα, αεροσκάφη και ηλεκτρονικά εξαρτήματα.
Φαρμακευτικά προϊόντα. Αξία 70 δισ. δολάρια ετησίως.
Τρόφιμα και ποτά. Αξία
30 δισ. δολάρια ετησίως. Περιλαμβάνονται γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας, κρασιά και άλλα γαστρονομικά προϊόντα.
Υπηρεσίες. Αξία 90 δισ. δολάρια ετησίως. Περιλαμβάνονται χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τεχνολογία πληροφοριών, τουρισμός και εκπαίδευση.
«Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Documento την Κυριακή 2 Μαρτίου»
Διαβάστε επίσης
Σκάει στα χέρια Μητσοτάκη η φούσκα των εσόδων
Πρόταση μομφής από την κοινωνία – Αυτή την Κυριακή στο Documento
