Σε αντίθεση με τη ρητορική του Ελληνα κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου περί επικείμενης επιβάρυνσης του κρατικού προϋπολογισμού και κατά συνέπεια των πολιτών της Ισπανίας και της Πορτογαλίας από το καθεστώς εξαίρεσης που εξασφάλισαν οι χώρες της Ιβηρικής για τη διαμόρφωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής, ο υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ της Πορτογαλίας, αρμόδιος για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, Τιάγκο Αντούνες τονίζει στο Documento πως «δεν θα επηρεαστεί καθόλου ο προϋπολογισμός του κράτους από αυτή την εξέλιξη».
Παράλληλα υποστήριξε ότι το αίτημά τους έτυχε της στήριξης των λοιπών ευρωπαϊκών χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, γεγονός που προκαλεί το ερώτημα γιατί ο Ελληνας πρωθυπουργός δεν διεκδίκησε από κοινού με τους δύο ομολόγους του να συμπεριληφθεί η χώρα μας σε αυτό το ειδικό καθεστώς.
Ισχυρισμοί Οικονόμου
«Συμφωνήσαμε για μια ειδική μεταχείριση που είναι δυνατή για την Ιβηρική χερσόνησο έτσι ώστε αυτή να μπορεί να αντιμετωπίσει αυτή την πολύ συγκεκριμένη κατάσταση στην οποία βρίσκεται και να διαχειριστεί τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος» είπε μετά το πέρας της συνόδου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχοντας επισημάνει νωρίτερα πως στην απόφαση αυτή συνέβαλε καθοριστικά το υψηλό μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα των δύο χωρών.
Η λεγόμενη «Ιβηρική εξαίρεση» προκάλεσε μεγάλη συζήτηση στη χώρα μας, με τα κόμματα της αντιπολίτευσης –πλην του ΚΚΕ– να ψέγουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη, σχολιάζοντας ότι γύρισε με άδεια χέρια από τις Βρυξέλλες. Παράλληλα, στην εξίσωση προστέθηκε η απροθυμία της ελληνικής κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει την «εργαλειοθήκη της Κομισιόν» ενεργοποιώντας μέτρα που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις για το ενεργειακό κύμα ακρίβειας.
Μπροστά στην εν λόγω κριτική ο Γ. Οικονόμου απάντησε: «Πολλές από τις προτάσεις που περιλαμβάνουν τρόπους για την αποσύνδεση των ορυκτών καυσίμων από τον προσδιορισμό των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως σε περιοχές περιορισμένης διασύνδεσης με την κοινή ηλεκτρική αγορά, όπως η Ιβηρική Χερσόνησος, μεταφέρουν μεγαλύτερο οικονομικό βάρος στους κρατικούς προϋπολογισμούς και άρα στους φορολογούμενους που είναι και οι καταναλωτές ενέργειας».
Αλλη η άποψη του Αντούνες
Το Documento επικοινώνησε με τον Τιάγκο Αντούνες, ο οποίος εξέφρασε εκ διαμέτρου αντίθετη άποψη από αυτήν που διατύπωσε ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης. «Δεν θα επηρεαστεί καθόλου ο προϋπολογισμός του κράτους από αυτή την εξέλιξη» ανέφερε επί λέξει, ενώ στο ερώτημα αν Ισπανία και Πορτογαλία είχαν την υποστήριξη των λοιπών χωρών του ευρωπαϊκού Νότου αποκρίθηκε: «Σε αυτό το θέμα υπήρχε πάντα πολύ στενή συνεργασία και υποστήριξη από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου».
Εν προκειμένω, μετά τη συνέντευξη του Πορτογάλου υπουργού στο Documento ο Κυρ. Μητσοτάκης θα πρέπει να αποσαφηνίσει γιατί ενώ στήριξε το αίτημα των χωρών της Ιβηρικής, δεν διεκδίκησε να συμπεριληφθεί η χώρα μας στο συγκεκριμένο καθεστώς.
Ρωτήσαμε τον κ. Αντούνες αν το ειδικό καθεστώς για τον καθορισμό των τιμών ενέργειας που εξασφάλισε η χώρα του από κοινού με την Ισπανία στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής ήταν αποτέλεσμα της διαπραγματευτικής επιμονής ή του υψηλού μεριδίου ΑΠΕ στο μείγμα ενέργειας και εκείνος τόνισε: «Τόσο η Πορτογαλία όσο και η Ισπανία έχουμε πράγματι υψηλό ποσοστό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μας μείγμα. Αυτή η παραδοχή έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Είναι όμως εξαιρετικά σημαντικό να τονίσουμε ότι η Πορτογαλία και η Ισπανία είναι πράγματι ένα “νησί” σε ό,τι αφορά την ενέργεια, αφού έχουν ελάχιστες συνδέσεις με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ηταν μια πραγματικά πολύ δύσκολη διαπραγματευτική διαδικασία, όμως καταφέραμε να πείσουμε άλλα κράτη-μέλη για την ιδιαιτερότητα της ιβηρικής περίπτωσης σε ό,τι αφορά την ενέργεια».
Επιπλέον ζητήσαμε από τον Πορτογάλο υπουργό να σχολιάσει την αντίδραση της Συνόδου Κορυφής για τα «ουρανοκατέβατα» κέρδη –όπως τα χαρακτηρίζει η Κομισιόν– των παραγωγών ενέργειας. «Σε αυτό το σημείο όλες οι επιλογές θα πρέπει να βρίσκονται στο τραπέζι, συμπεριλαμβανομένων των ανώτατων ορίων τιμών, των μέτρων ρύθμισης και άλλων εργαλείων που στόχο έχουν να απαντήσουν στο πρόβλημα των “ουρανοκατέβατων” κερδών» σημείωσε και κατέληξε λέγοντας: «Πάνω απ’ όλα πρέπει να αποφύγουμε τη μεταδοτική επίδραση των υψηλών τιμών φυσικού αερίου στην αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας».
