Η διαγραφή Κύρτσου δείχνει πως στο Μέγαρο Μαξίμου συνεχίζουν αντιλαμβάνονται τα μηνύματα της δημοσκοπικής φθοράς με όρους απόλυτης επικοινωνίας και συγκάλυψης. Πίσω από την μαγική εικόνα των «μεγάλων επιτυχιών», οι αυξανόμενες και συνεχιζόμενες μεγάλες τραγωδίες στα κύρια κυβερνητικά μέτωπα προαναγγέλλουν ζοφερό μέλλον.
Ως κορυφή ενός παγόβουνου κατά το οποίο η κυβέρνηση Μητσοτάκη οδεύει με ξέφρενη πορεία προβάλλει η διαγραφή του ευρωβουλευτή της, Γιώργου Κύρτσου, αποκαλύπτοντας τόσο το ψευδεπίγραφο φιλελεύθερο προσωπείο του πρωθυπουργού, όσο και τον φόβο που προκαλεί στο εσωτερικό της κυβέρνησης ο αντίκτυπος των πολιτικών της στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Η επιλογή της διαγραφής του μόνου γαλάζιου αξιωματούχου που δημόσια ασκούσε δριμεία αλλά τεκμηριωμένη κριτική στις κυβερνητικές πολιτικές έρχεται την ώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ποντάρει πολλά στο διεθνές προφίλ του για την αντιμετώπιση των πολλαπλών αποτυχιών σε σειρά μετώπων. Πανδημία, οικονομική και ενεργειακή κρίση και το κουκούλωμα του σκανδάλου της Novartis, με τις διώξεις Βαξεβάνη-Παπαδάκου, αλλά και της τελευταίας εισαγγελέως κατά της διαφθοράς, Ελένης Τουλουπάκη αποτελούσαν την προμετωπίδα της κριτικής που απηύθυνε ο ευρωβουλευτής. Εξού και η διαγραφή, και μάλιστα «με απόφαση» του διορισμένου από τον πρωθυπουργό γραμματέα του κόμματος, Παύλου Μαρινάκη, δεν αφήνει πολλά περιθώρια για παρανοήσεις.
«Κάθε πολιτική διαφωνία σταματά εκεί που ξεκινά το συμφέρον της πατρίδας» ήταν το εμφυλιοπολεμικό μήνυμα που έστειλε την περασμένη εβδομάδα ο Κ. Μητσοτάκης. Η απόφαση για αποπομπή Κύρτσου αποτελεί μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για τη ναυπήγησή του. Το κάλεσμα του «ώριμου πατριωτισμού» που προ ημερών απηύθυνε από βήματος Βουλής ο πρωθυπουργός αποτελεί το τελευταίο του καταφύγιο στην προσπάθεια να ελέγξει την αιμορραγία του στο πλέον αντιδραστικό ακροατήριο που τον έφερε στην εξουσία, και σήμερα τον ρίχνει όλο και πιο χαμηλά στις κυλιόμενες μετρήσεις.
Στο διά ταύτα, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι είναι και αυτή που απειλεί το γόητρο του πρωθυπουργού το προσεχές διάστημα, αλλά και σειρά οικονομικών πλάνων της κυβέρνησης. Με τα ζητήματα δημοκρατίας και ελευθερίας του Τύπου να απασχολούν ήδη τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ενώ εσχάτως έχει διαφανεί ο προβληματισμός τους και για την διαφθορά και τον τρόπο διαμοιρασμού της «πίτας» του Ταμείου Ανάκαμψης, η διαγραφή Κύρτσου θα αποτελούσε λύση, εάν ο ευρωβουλευτής δεν ήταν απλώς ο κοινωνός αυτού του μηνύματος των Βρυξελλών.
«Ώριμος πατριωτισμός» ή αντιΣΥΡΙΖΑ 2.0
Την ώρα που η ενεργειακή και οικονομική κρίση συνεχίζουν την ξέφρενη πορεία τους προς κορύφωση, στο Μέγαρο Μαξίμου διαβλέπουν πως τον δημοσκοπικό μαρασμό αδυνατούν να φρενάρουν τόσο οι όποιες πρωτοβουλίες, όπως η μείωση του ΕΝΦΙΑ, όσο και οι υποσχέσεις για αύξηση του κατώτατου μισθού τον προσεχή Μάιο. Εξού και την εβδομάδα που πέρασε εμφανίστηκε μία ακόμα… σεναριακή προαναγγελία, αυτή ενός «δώρου» το Πάσχα. Βέβαια, τα εισοδηματικά και περιουσιακά όρια που έχει βάλει η κυβέρνηση στις ήδη θολές αναφορές της προδικάζουν και σε αυτή την περίπτωση το πενιχρό οικονομικό και επικοινωνιακό αποτύπωμα μίας τέτοιας κίνησης.
Η αιμορραγία της κυβέρνησης είναι διπλή, με τη μία πληγή να βρίσκεται στον χώρο του κέντρου και την απειλή του Νίκου Ανδρουλάκη, και την έτερη να αφορά το ακροδεξιό ακροατήριο που ολοένα αυξάνει τη δυσφορία του. Στο πλαίσιο αυτό, ο Κ. Μητσοτάκης επιχείρησε την περασμένη Τρίτη μία στροφή στον «ώριμο πατριωτισμό», σε μια απελπισμένη προσπάθεια να απευθύνει ένα «εκσυγχρονισμένο» αφήγημα στα πιο αντιδραστικά κοινά που τον έφεραν στην εξουσία.
Την ώρα που η κυβέρνηση έβαζε τη σφραγίδα της στις υπέρογκες εξοπλιστικές δαπάνες των 7 δισ. ευρώ, ο πρωθυπουργός έστελνε διπλό μήνυμα, «πατριωτικού καλέσματος» και «εσωτερικού εχθρού», με σκαιούς υπαινιγμούς για τη στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στα εθνικά ζητήματα. Παρομοίως και λίγες ημέρες μετά τη συζήτηση για τα εξοπλιστικά, που ολοκληρώθηκε ένα ακόμα ξεπούλημα, αυτό του ΕΦΚΑ.
Η αναβίωση της πόλωσης του «αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου» αποτελεί συνειδητή επιλογή παρά τα κηρύγματα μετριοπάθειας του Κ. Μητσοτάκη, ώστε να κερδηθεί χρόνος για να ολοκληρωθούν οι δεσμεύσεις που την ανέβασαν στην εξουσία. Ένα μέτωπο που σε σχέση με την περίοδο προ του 2019 προκύπτει αποδεκατισμένο, ωστόσο η αναβίωσή του κρίνεται ως ζωτικής σημασίας για να καλυφθούν αποτυχίες και ματαιώσεις στα μάτια των ψηφοφόρων της.
Ξορκίζοντας τα χειρότερα με επικοινωνία
«Αξίζει τον κόπο και στο δικό σας λόγο να τα υπενθυμίζετε, γιατί η μνήμη του ανθρώπου συγκρατεί δύσκολα τις πολλές επιτυχίες και κρατά τις λιγοστές αστοχίες» είχε δηλώσει από τον περασμένο Νοέμβριο ο πρωθυπουργός σε κομματική εκδήλωση, δίνοντας το στίγμα της επικοινωνιακής τακτικής. Από την πανδημία έως την ενεργειακή κρίση, και από την οικονομία έως τις αποτυχίες του επιτελικού κράτους, η μόνιμη πλέον επωδός της κυβέρνησης είναι ο συνεχής απολογισμός των πεπραγμένων της κυβέρνησης, με τον οποίο πασχίζει να απαντήσει στις ανάγκες κοινωνικών και επαγγελματικών ομάδων.
Την εκστρατεία χαμηλώματος του πήχη που ανέλαβαν την περασμένη εβδομάδα ο Χρήστος Σταϊκούρας και ο Αλέξης Πατέλης με διαδοχικές εμφανίσεις τους, και συμπλήρωσε με το άρθρο του για ανάγκη επιστροφής σε μνημονιακούς ρυθμούς ο κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας. Ολοκληρώθηκε δε με την κατάρτιση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2023-2026, που ρίχνει βαριά τη σκιά της μνημονιακής λιτότητας επάνω από κάθε κυβερνητικό σχεδιασμό.
Το γεγονός πως για να υπερασπιστεί την ανυπαρξία περαιτέρω μέτρων ενίσχυσης, για τους αγρότες αλλά και άλλα τμήματα της κοινωνίας, φτάνει ήδη από τα μέσα Φεβρουαρίου να επικαλείται την ανάγκη τήρησης του προϋπολογισμού και τον κίνδυνο «να πριονίσουμε το κλαδί που καθόμαστε», σκιαγραφεί το αδιέξοδο της κυβέρνησης.
Με τα περιθώρια ελιγμών και κινήσεων να περιορίζονται από σειρά οικονομικών παραγόντων, και με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων να καταγράφουν συνεχή υποχώρηση ακόμα και στα φιλοκυβερνητικά φύλλα, το κυβερνητικό επιτελείο σπεύδει να ολοκληρώσει τις δεσμεύσεις του στα οικονομικά συμφέροντα, προστρέχοντας στην προσφιλή του προεκλογική τακτική της πόλωσης με νεκρανάσταση σειράς συνθημάτων που έφεραν το κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη στην εξουσία.
Κατασκευάζοντας τον εσωτερικό εχθρό
Στον κυβερνητικό σχεδιασμό έχουν ενταχθεί σχέδια επαναφοράς της πόλωσης, επιστρατεύοντας εκτός από τις πατριωτικές διακηρύξεις, τις επικλήσεις στις «σκευωρίες» που αποτέλεσαν γραμμή άμυνας για τη σειρά γαλάζιων σκανδάλων, κορώνες για τον «εθνικό στόχο» της ανάπτυξης και της δαιμονοποίησης της κριτικής στην κυβέρνηση, έως και το «δόγμα Χρυσοχοΐδη» περί τάξης και ασφάλειας. Ήδη υπάρχει σχεδιασμός για νέο «Ξένιο Δία» απέναντι σε μετανάστες, για στοχοποίηση των κοινωνικών κινημάτων και για επίθεση σε διαφόρους στόχους που η κυβέρνηση θεωρεί πως θα της δώσουν δημοσκοπικούς πόντους στην προσπάθεια να μην πέσει κάτω από το 30%.
Την ίδια ώρα, την υποχωρητικότητα στα ελληνοτουρκικά και την πλήρη υιοθέτηση της Συμφωνίας των Πρεσπών επιχειρεί να καλύψει με εξίσου επικοινωνιακές αναλήψεις πρωτοβουλιών, όπως τα κενού περιεχομένου ταξίδια των τελευταίων εβδομάδων στα Βαλκάνια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το τελευταίο στο Βελιγράδι, που αντί για σειρά διακρατικών συμφωνιών με τη Σερβία, η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από το αμερικανικό αίτημα για αναγνώριση του Κοσόβου, με τον πρωθυπουργό να προσπαθεί να φανεί περαιτέρω «χρήσιμος» στις ΗΠΑ, μετά την πλήρη παράδοση της Αλεξανδρούπολης και τον σφιχτό εναγκαλισμό με την αμερικανική πολεμική μηχανή.
Στόχος των παραπάνω κινήσεων είναι να δημιουργηθεί ένα κλίμα συσπείρωσης του δεξιού-υπερδεξιού ακροατηρίου γύρω από τον Κ. Μητσοτάκη προσωπικά, υπό την απειλή εθνικών κινδύνων και καταστροφών. Οι κεντρώες απώλειες δεν ήταν εντελώς εκτός προγράμματος, αφού μετεκλογικά σενάρια του Μεγάρου Μαξίμου έχουν προσπαθήσει να προβλέψουν μία τέτοια εξέλιξη. Όμως η ταχύτατη -πλέον- φθορά στο ακροδεξιό ακροατήριο αποτελεί για προεκλογικούς και μετεκλογικούς σχεδιασμούς ένα τρομακτικό σενάριο.
Η ολική επαναφορά του προεκλογικού αφηγήματος και της αντιπαράθεσης με όρους μνημονίου-αντιμνημονίου στοχεύει στην επανασύσταση ενός μετώπου, που στο μεταξύ έχει μετατραπεί σε απλό ανάχωμα, στην πορεία της κυβέρνησης Μητσοτάκη προς το Βατερλώ της.
