Την εικόνα της βαθιάς κρίσης που διαπερνά το ΠΑΣΟΚ αντανακλούν η ενεργοποίηση των διαγραφών αλλά και, σύμφωνα με την οπτική ορισμένων εκ των στελεχών της Χαριλάου Τρικούπη, η αναζήτηση εσωτερικού εχθρού. Η διαγραφή της Κατερίνας Μπατζελή για έναν χρόνο, είτε ως επίδειξη πυγμής είτε ως κίνηση-μήνυμα του Νίκου Ανδρουλάκη προς τους εσωκομματικούς αντιπάλους για το τέλος της ανοχής σε ό,τι θεωρεί αμφισβήτηση της ηγεσίας του ή προσβολή του προσώπου του, σηματοδοτεί μια καμπή. Ηδη τμήμα στελεχών κρίνει ότι στενεύουν τα όρια για την έκφραση διαφορετικής άποψης αλλά και ότι ανοίγει ο δρόμος ακόμη και για την αμφισβήτηση του κομματικού μοντέλου του πλουραλισμού τάσεων και απόψεων.
Παράλληλα, η ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη επιδιώκει ένα ελεγχόμενο εσωτερικό bing bang, με το βλέμμα στο οργανωτικό συνέδριο του φθινοπώρου και στην προετοιμασία για τις εκλογές όποτε κι αν γίνουν. Ο μεγάλος προβληματισμός σε όλο τον μηχανισμό της Χαριλάου Τρικούπη και στη βάση είναι πώς θα αναστραφεί η πτωτική πορεία του ΠΑΣΟΚ. Οι εξελίξεις με τη μονοετή αναστολή της κομματικής ιδιότητας της Κατ. Μπατζελή, πρώην μέλους της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής και πρώην υπουργού, μπορεί να ενισχύσουν, σύμφωνα με πολιτικές εκτιμήσεις, σχεδιασμούς της ηγεσίας που φτάνουν μέχρι την κατάργηση των οργανωμένων τάσεων ως αποτύπωση κομματικών συνιστωσών και την ενιαιοποίηση του πολυκομματικού φορέα. Είναι κάτι που συζητείται χαμηλόφωνα εντός της Χαριλάου Τρικούπη, με δεδομένο ότι ο εκλογικός νόμος δεν πριμοδοτεί συνασπισμούς κομμάτων και διερευνάται εδώ και αρκετό διάστημα πώς θα σχεδιαστεί η μετονομασία σε σκέτο ΠΑΣΟΚ και όσα αυτό προϋποθέτει για την εσωτερική συμμαχία.
Αναζητά ένα θετικό σοκ
Δεν είναι παράδοξο ότι αυτό το ζήτημα συνδέεται με την πρόβλεψη για μπόνους 50 εδρών που δίνεται κλιμακωτά στο πρώτο κόμμα, εφόσον έχει ποσοστό άνω του 25%, και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ δημοσκοπικά οδεύει στην τρίτη θέση, έχοντας πάρει τη θέση του δημοσκοπικά η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου. Μα αυτό ακριβώς! Το ΠΑΣΟΚ αναζητά ένα σοκ επανάκτησης της δυναμικής του ως κόμματος που διεκδικεί κυβερνητικό ρόλο απέναντι στη ΝΔ. Ηδη, προ της υπόθεσης Μπατζελή, όταν το Documento ρώτησε κορυφαίο στέλεχος του ηγετικού επιτελείου της Χαριλάου Τρικούπη σχετικά με την ενιαιοποίηση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, η απάντηση ήταν «έχουμε χρόνο να το δούμε». Τώρα επείγουν μαζί με την κοινωνική γείωσή του και κινήσεις restart.
Κανείς πάντως δεν έχει ξεχάσει τη δημόσια παρέμβαση του Νίκου Χριστοδουλάκη, ομότιμου καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου, πρώην υπουργού Οικονομικών και επικεφαλής του Ινστιτούτου για τη Σοσιαλδημοκρατία In Social, τον περασμένο Φεβρουάριο, λίγο αφότου είχαν αρχίσει η δημοσκοπική φθορά του ΠΑΣΟΚ και η εσωκομματική γκρίνια. Είχε προτείνει «κατάργηση όλων των οργανωμένων ομάδων και μικρών κομμάτων μέσα στο κόμμα. Οχι μόνο γιατί αλλιώς το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ κινδυνεύει να μην επωφεληθεί από το μπόνους εδρών του πρώτου κόμματος –ακόμη και αν πρωτεύσει– αλλά επίσης γιατί οι πολίτες δεν θα εμπιστευτούν ως κυβέρνηση ένα σχήμα με περικοκλάδες». Σημείωσε παράλληλα ότι «φυσικά ρεύματα ιδεών όχι μόνο θα υπάρχουν, αλλά ίσως πρέπει να αυξηθούν κιόλας». Κι αυτό σε συνδυασμό με πρόγραμμα, κοστολογημένες προτάσεις, ελεγμένες από γραφείο τεκμηρίωσης, πυκνές πρωτοβουλίες στελεχών/βουλευτών κ.ά. Παράλληλα, είχε προτείνει και άμεση αλλαγή του τρόπου εκλογής προέδρου στο ΠΑΣΟΚ, προς αποφυγή χειραγώγησης μέσω ενδεχόμενης εισχώρησης οπαδών άλλων κομμάτων, και υιοθέτηση ενός μαζικού διευρυμένου συνεδρίου «με διαπιστωμένα μέλη, πολιτικές θέσεις, απόψεις και άλλα παραδοσιακά μεν, αλλά αξιόπιστα χαρακτηριστικά, όπως δηλαδή κάνουν και όλα τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης».
Εχει σημασία ότι άλλες προτάσεις που έκανε ο καθηγητής Οικονομικών, όπως για τη ρητορική περί μετεκλογικών συνεργασιών, τις ακολουθεί σε έναν βαθμό ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Ν. Ανδρουλάκης, κατά το πρότυπο του «μετρ των κεντροαριστερών συμμαχιών», όπως χαρακτηρίζει ο Ν. Χριστοδουλάκης τον Πέδρο Σάντσεθ, ο οποίος είχε μεν αποκλείσει τη συνεργασία με τη Δεξιά και την ακροδεξιά, αλλά καμία δέσμευση δεν είχε με ποιους θα συμμαχούσε αργότερα…
Ολα αυτά έχουν τη σημασία τους. Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ εκ του καταστατικού του είναι «πολυκομματικός πολιτικός φορέας της σύγχρονης κεντροαριστεράς» με τη συμμετοχή κομμάτων (ΠΑΣΟΚ, Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών, ΕΔΕΜ), πρωτοβουλιών και συλλογικοτήτων του προοδευτικού χώρου (στελέχη της Δημοκρατικής Αριστεράς – Ανανεωτικής Αριστεράς, Κινήσεις Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία, στελέχη του προοδευτικού κέντρου και της πολιτικής οικολογίας).
Χαμηλοί τόνοι εκ των υστέρων
Το ζήτημα των τάσεων με διαφορετικό τρόπο ήρθε στο προσκήνιο με το κείμενο της απόφασης για τη μονοετή κομματική διαγραφή της Κατ. Μπατζελή που έλαβε η Επιτροπή Δεοντολογίας και Εφαρμογής Καταστατικού και Πιστοποίησης (ΕΔΕΚΑΠ) αλλά και με τη θέση της μειοψηφίας. Στην απόφαση της πλειοψηφίας (8-3) αναφέρεται ότι «στο ΠΑΣΟΚ διαχρονικά οι διαφορετικές τάσεις και απόψεις, που είναι καταστατικά κατοχυρωμένες, συνιστούν πλούτο και αξιοποιούνται στη χάραξη πολιτικών, πάντα προς όφελος της κοινωνίας. Καθίσταται, ωστόσο, σαφές ότι οι χαρακτηρισμοί δεν μπορούν να εξαπολύονται με τον μανδύα της “πολιτικής κριτικής” και δεν χωρούν μεταξύ συντρόφων, πολλώ δε μάλλον στο πρόσωπο του Προέδρου του Κινήματός μας».
Σε αντίστιξη, κατά τη μειοψηφία των τριών μελών της ΕΔΕΚΑΠ η πειθαρχική διαδικασία είναι μέρος της δημοκρατικής λειτουργίας, και μάλιστα οργανικό, «και όχι μέσο κατάπνιξης της εσωκομματικής δημοκρατίας. Διαφορετικά θα καταλήγαμε στο άτοπο, σε ένα κόμμα πλουραλιστικό η εκάστοτε πλειοψηφία να διαγράφει την εκάστοτε μειοψηφία».
Μάλιστα, η μειοψηφία ανέδειξε και ακόμη μια πτυχή σημειώνοντας ότι «αντιμετωπίζουμε ένα κατηγορητήριο συνταχθέν με τεκμήριο την κοπτοραπτική, που κάνει η γνωστή “Ομάδα Αλήθειας” στα βίντεό της»!
Την ώρα που είναι αναγκαίος ο πολιτικός αντιπολιτευτικός λόγος κατά της κυβέρνησης της ΝΔ, το κλίμα εσωστρέφειας ανατροφοδοτείται και υπάρχει κριτική στην ηγεσία για τους χειρισμούς της στην υπόθεση Μπατζελή, που πλέον καταγράφεται από τμήμα στελεχών ως πλήγμα για την εσωτερική δημοκρατική λειτουργία. Η ίδια η Κατ. Μπαζελή χαρακτήρισε την κατά πλειοψηφία απόφαση ως «ακραία απόφαση στην ιστορία του μεγάλου ΠΑΣΟΚ, που μεταξύ των άλλων είχε δημοκρατικές διαδικασίες στη λήψη αποφάσεων». Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η αντίδραση του δημάρχου Αθηναίων Χάρη Δούκα το ίδιο βράδυ, ο οποίος διαφώνησε με τη διαγραφή αλλά κράτησε ήπιους τόνους στην τοποθέτησή του. Προέταξε ότι η ελεύθερη έκφραση είναι αδιαπραγμάτευτη ως βασική αρχή του ΠΑΣΟΚ και ότι «οι σχέσεις εμπιστοσύνης χτίζονται με συλλογικές λειτουργίες και συντροφικότητα».
Μέσα στο εορταστικό κλίμα οι τόνοι έχουν κρατηθεί χαμηλά. Πάντως, ζήτημα χειρισμού της υπόθεσης έθεσε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και βουλευτής Α΄ Αθήνας Παύλος Γερουλάνος, ο οποίος επισήμανε ότι «οι διαφορετικές φωνές βοηθούν το ΠΑΣΟΚ να ανέβει, φέρνουν περισσότερο κόσμο κοντά μας, διότι ο δημοκρατικός διάλογος είναι μέρος της παράδοσής μας» (Ράδιο Εβρος, 16.4.2025). Υπογράμμισε ότι κάθε διαγραφή είναι μια δυστυχέστατη εξέλιξη, «σημαίνει ότι τα πράγματα είναι πολύ ευάλωτα για το ΠΑΣΟΚ αυτήν τη στιγμή, τέτοιου είδους διαγραφές δεν μας βοηθούν». Και συμπλήρωσε: «Με στεναχωρεί πολύ όταν ένας σύντροφος ή μια συντρόφισσα διαγράφεται, διότι θεωρώ ότι το κόμμα είναι ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα και θα υπάρχουν και διαφορετικές απόψεις. Αλλά υπάρχουν τρόποι και τρόποι να διαχειριστείς ένα θέμα και το πώς θα ήθελα εγώ αυτό το θέμα να το διαχειρίζεται το ΠΑΣΟΚ θα το πω στα όργανα, όπως οφείλω να κάνω».
Η Κατ. Μπατζελή, η οποία δεν είχε στηρίξει για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ τον Ν. Ανδρουλάκη αλλά τον Χ. Δούκα, είχε παραπεμφθεί στο πειθαρχικό όργανο με την κατηγορία της προσβολής και μομφής κατά του προέδρου του ΠΑΣΟΚ σε δηλώσεις της σε τηλεοπτική συνέντευξη στην οποία ανέφερε ότι «είναι τοξική και λανθασμένη δήλωση, όπως τοξικό είναι αυτό που είπε ο κ. Παππάς ότι τον κ. Ανδρουλάκη τον τραβάει κάποιος από το δεξί του πέτο (…) το να ακολουθούμε το λαγκάζ της ΝΔ επιβεβαιώνει ότι σε τραβάει από το δεξί πέτο κάποιος».
Διαβάστε επίσης:
Πάπας Φραγκίσκος: Η περίοδος πένθους, το τελετουργικό της ταφής και οι διαδικασίες διαδοχής του
NYT: Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ εμπλέκεται και σε δεύτερη παραβίαση κανόνων ασφαλείας
Καιρός: Παραμένει το ανοιξιάτικο σκηνικό – Πότε ερχεται πτώση της θερμοκρασίας
Sunday Times: Η Ελλάδα είναι μία από τις πιο διεφθαρμένες χώρες της Ευρώπης
