«Τώρα ο χειμώνας της θλίψης μας έγινε λαμπρό καλοκαίρι» κομπάζει αυτάρεσκα ο βασιλιάς Ριχάρδος ο Γ΄ στο ομώνυμο θεατρικό του Σαίξπηρ. Παρότι ο ξακουστός αυτός στίχος γράφτηκε πριν από σχεδόν τέσσερις αιώνες, συνεχίζει να σκιαγραφεί με θαυμαστή ακρίβεια την ιδιοσυγκρασία της μεγάλης πλειονότητας των ηγετών. Το κάνει μάλιστα τόσο επιτυχημένα που θα μπορούσε να αποτελεί αρχετυπική αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Ιδίως στη χώρα μας ο κανόνας αυτός μοιάζει να δικαιώνεται ιστορικά και μάλιστα σχεδόν ανεξαιρέτως. Κάθε πρώην, τέως, εν ενεργεία ή δυνάμει πρωθυπουργός φροντίζει να καλλιεργεί και να συντηρεί πάση θυσία ένα οιονεί μεσσιανικό προφίλ. Ενας ακτινοβόλος ηνίοχος έρχεται σαν «λαμπρό καλοκαίρι» για να ξορκίσει τον παγωμένο «χειμώνα της θλίψης» που έριξαν στην πολύπαθη επικράτεια οι κυβερνήσεις των πολιτικών του αντιπάλων – ενίοτε και συντρόφων. Κάπως έτσι ο μονότονος αλλά οικείος κύκλος της φύσης επιστρατεύεται πονηρά ως δήθεν πιστή αναπαράσταση της πραγματικότητας και το ανέξοδο ολιγοπώλιο της ελπίδας τον ανατροφοδοτεί διαρκώς με διάφορα τεχνάσματα που στοχεύουν κυρίως στην αποδυνάμωση της συλλογικής μνήμης. Ιδανικός πολίτης δεν είναι ο ενημερωμένος, αμερόληπτος κριτής αλλά ο αφελής ψηφοφόρος που λησμονά.
Οι πρόσφατες εξελίξεις και η ιστορική εμπειρία προκαλούν βάσιμες υποψίες πρόωρων εκλογών. Στην πιο κρίσιμη μεταπολιτευτικά συγκυρία, με τη χώρα καθημαγμένη από τη βαθιά οικονομική και υγειονομική κρίση, η κυβέρνηση επιλέγει απαρασάλευτα τον δρόμο της ακραίας αδιαλλαξίας και πλειοδοτεί στη συσπείρωση της Δεξιάς σε όλο της το φάσμα. Ο διχασμός δεν περιορίζεται μόνο στη ρητορική της, αλλά αντανακλά στα ίδια της τα έργα. Αποτελεί κεντρική στρατηγική επιλογή από την πρώτη ημέρα της διακυβέρνησης Μητσοτάκη. Τον τελευταίο καιρό όμως η κλιμάκωση της πόλωσης δεν έχει προηγούμενο. Ο ανάλγητος βραχίονας της καταστολής πέφτει βαρύς κι αυθαίρετος, το κράτος μετατρέπεται σε τσιφλίκι, η αλήθεια διαστρεβλώνεται κατά συρροή και ο «εσωτερικός εχθρός» κατασκευάζεται με νοσηρό μεράκι. Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του κάνουν ακόμη και τις πιο αρνητικές προβλέψεις να μοιάζουν μετριοπαθείς εκτιμήσεις.
Η αξιωματική αντιπολίτευση προσπαθεί έντονα να αποδείξει ότι αφυπνίστηκε από τον βαθύ λήθαργο και την εσωστρέφεια των τελευταίων 20 μηνών. Προσδοκά ξεκάθαρα να εμφανιστεί ως εγγυήτρια δύναμη κοινωνικής συνοχής για να κερδίσει τη μάχη του κεντρώου χώρου. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έχει δώσει ξεκάθαρα τον τόνο της επόμενης ημέρας: η άλλοτε ριζοσπαστική Αριστερά πρέπει επειγόντως και επισήμως να μετασχηματιστεί σε παραδοσιακή σοσιαλδημοκρατία για να γίνει πιο εύπεπτη σε πιο συντηρητικούς κύκλους. Στον βωμό της γρήγορης επιστροφής στην εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει να αποδέχεται το αφήγημα της αριστερής παρένθεσης κι αποκηρύσσει τις καταστατικές του καταβολές για να αποδείξει ότι «σωφρονίστηκε» κι αναβαπτίστηκε πολιτικά.
Το παιχνίδι επίρριψης ευθυνών έχει μετατοπιστεί ύπουλα από τις ιδεολογίες στα πρόσωπα. Τα δύο μεγάλα κόμματα επιβάλλουν όρους φτηνού ριάλιτι στο πολιτικό σκηνικό και το καθένα πασχίζει με πλαστούς συμβολισμούς να πείσει ότι ο ηγέτης του είναι ο λιγότερο επικίνδυνος. Αυτή η «κούρσα προς τα κάτω» είναι μια συνταγή απόλυτης αποτυχίας και εγκυμονεί ολέθριες συνέπειες για τη χώρα. Είναι κρίσιμο για την ποιότητα της δημοκρατίας μας να καταδικαστούν στις συνειδήσεις των πολιτών αυτές οι προσχηματικές λοβιτούρες. Το «λαμπρό καλοκαίρι» της Ελλάδας δεν θα έρθει ποτέ όσο ο καθεστωτικός δικομματισμός στραγγαλίζει τα όνειρα και τις προσδοκίες μας για μια καλύτερη πατρίδα, για μια καλύτερη ζωή.
Η Αγγελική Αδαμοπούλου είναι βουλευτής Α΄ Αθηνών και υπεύθυνη τομέα δικαιοσύνης και ανθρώπινων δικαιωμάτων ΜέΡΑ25