Ο γενικός εισαγγελέας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης εισηγήθηκε την απόρριψη της πολωνικής και ουγγρικής προσφυγής κατά της Ε.Ε, βάζοντας «ταφόπλακα» στα όνειρα της Βουδαπέστης και της Βαρσοβίας για αποσύνδεση των ευρωπαϊκών πόρων από τον σεβασμό του κράτους δικαίου και του ευρωενωσιακού δικαίου.
Η όλη υπόθεση ξεκίνησε όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πως θα επιβάλλει όρους για την απελευθέρωση των κοινοτικών χρημάτων (ΕΣΠΑ), μέσω της εισαγωγής ενός «κόφτη» χρημάτων στις χώρες που δεν σέβονται το ευρωνενωσιακό κράτος δικαίου.
Οι όροι της Επιτροπής προσκρούουν στην πολιτική της Ουγγαρίας και της Πολωνίας που υποστηρίζουν ότι το εθνικό δίκαιο κυριαρχεί έναντι του κοινοτικού δικαίου, θεωρώντας πως το κράτος δικαίου είναι εσωτερική υπόθεση και όχι ευρωπαϊκή.
Αυτή η νομική αντίληψη από την Βουδαπέστη και την Βαρσοβία έρχεται σε αντίθεση με το ευρωπαϊκό νομικό κεκτημένο, τις ευρωενωσιακές συνθήκες καθώς επίσης και την εισαγωγή του νέου μηχανισμού «κοψίματος» χρημάτων.
Ο μηχανισμός αυτός εισήχθη τον περασμένο Ιανουάριο ώστε να «συνετίσει» τους «άτακτους» της Ε.Ε., και να προστατέψει την Ένωση από την κατάχρηση των κοινοτικών χρημάτων.
Πάντως ο μηχανισμός αυτός ενισχύει τις εξουσίες της Κομισιόν, η οποία πλέον έχει ένα «υπερόπλο» για να επιβάλλει την θέληση της.
Βέβαια, η σύγκρουση ανάμεσα σε Κομισιόν από τη μία πλευρά, και Πολωνίας-Ουγγαρίας από την άλλη, έχει πολιτικές διαστάσεις, γεγονός που αποτυπώνεται σε μια σειρά από θέματα, όπως οι σχέσεις Ρωσίας-Ε.Ε., η πορεία ενοποίησης της Ευρώπης κλπ.
Ωστόσο, η εισήγηση του ευρωπαίου γενικού εισαγγελέα δεν προκαταλαμβάνει την τελική απόφαση του δικαστηρίου, ενδεχομένως όμως να την επηρεάσει δυσμενώς για τις Πολωνία και Ουγγαρία.
Η τελική απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου αναμένεται να εκδοθεί τους επόμενους μήνες και εν πολλοίς θα κρίνει την πορεία της σύγκρουσης.
Εάν η απόφαση συμπλέει με την εισήγηση της εισαγγελίας τότε όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά. Είτε τα κράτη-μέλη που προσέφυγαν στην ευρωπαϊκή δικαιοσύνη θα έρθουν σε πλήρη ρήξη με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς με τα απόνερα της ρήξης να φτάνουν έως και την έξοδο. Είτε αυτές οι χώρες θα υποταχθούν στην θέληση των θεσμών, δεχόμενες παράλληλα και το πολιτικό κόστος.
Σε κάθε περίπτωση, Πολωνία και Ουγγαρία είναι ιδιαίτερες προσεκτικές και φαίνεται να έχουν έρθει σε μια αμοιβαία κατανόηση με την Κομισιόν, η οποία προβλέπει πως θα αποδεχθούν την ύπαρξη του μηχανισμού εάν και εφόσον το ευρωπαϊκό δικαστήριο αποφανθεί επ’ αυτού.
