Πρωθυπουργός και υπουργοί παρεμβαίνουν στη Δικαιοσύνη, επιτρέπουν προαγωγές χωρίς επιθεώρηση και νομοθετούν σύμφωνα με ό,τι επιτάσσει η επικαιρότητα.
Έκπληκτοι γίναμε μάρτυρες της πρωτοφανούς παρέμβασης της προέδρου του Αρείου Πάγου στην δικαιοσύνη της Ρόδου, που έχει συγκλονίσει το πανελλήνιο με την ωμότητα της. Βεβαίως προηγήθηκαν οι δηλώσεις του πρωθυπουργού που προανήγγειλε την προσωπική του ενασχόληση με το θέμα, στην καθαρά επικοινωνιακή απόπειρά του να παρουσιασθεί ως άτεγκτος διώκτης της διαφθοράς. Ασκείται λοιπόν πειθαρχικός έλεγχος στους δικαστικούς λειτουργούς που έπραξαν το καθήκον τους και σύμφωνα με το νόμο και την συνείδηση τους έκριναν. Κοινώς δεν αφήνουν την δικαιοσύνη να κάνει την δουλειά της, και δεν την εμπιστεύονται, αυτοί που υποκριτικά τον προηγούμενο καιρό καλούσαν τους πολίτες να την εμπιστευθούν και να μην διαδηλώνουν για το έγκλημα των Τεμπών.
Η πίεση που ασκείται στους συνεπείς δικαστικούς λειτουργούς είναι δυσβάσταχτη, και φυσικά όποιος θέλει να μείνει ανεξάρτητος παραμένει, αλλά το κόστος της ανεξαρτησίας σήμερα είναι μεγάλο για όποιον δικαστή το επιλέξει.
Το άμεσο κόστος είναι ο κατ’ευφημισμόν αποκαλούμενος, «πειθαρχικός» έλεγχος, αφού καμία ένδειξη δεν υπάρχει ότι οι δικαστές που κατηγορούνται, τέλεσαν οποιοδήποτε πειθαρχικό παράπτωμα, αλλά είναι διάχυτη η εντύπωση ότι η δίωξή τους έχει καθαρά επικοινωνιακή αφετηρία, στην καλύτερη των περιπτώσεων.
Μεγαλύτερη πίεση που ασκείται στους δικαστές είναι στο θέμα της προαγωγής τους, και εδώ οι ευθύνες της πολιτείας αλλά και της ηγεσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου μας είναι τεράστιες. Σύμφωνα με τον κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών σε επιθεώρηση υπόκεινται οι δικαστικοί λειτουργοί που υπηρετούν σε όλες τις βαθμίδες της δικαιοσύνης. Τα α.93 παρ.12 του Ν.4938/2022 όρίζει ότι “12.Σε επιθεώρηση υπόκεινται όλοι οι δικαστικοί λειτουργοί έως και τον βαθμό του προέδρου εφετών επιθεωρούνται από τον πρόεδρο του Συμβουλίου Επιθεώρησης.
Επομένως από τα άρθρα 59 παρ.5 έως 7 και 93 παρ.12 προκύπτει ότι για την προαγωγή εισαγγελέα/προέδρου εφετών στον βαθμό του αντιεισαγγελέα Αρείου Πάγου/Αρεοπαγίτη, μεταξύ των κριτηρίων του νόμου είναι οι εκθέσεις επιθεώρησης του στον βαθμό του προέδρου εφετών. Έτσι το αποφασίζον ανώτατο δικαστικό συμβούλιο πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης θα πρέπει να έχει στην διάθεσή του επίκαιρα στοιχεία για την αξιολόγηση των προσόντων του Δικαστικού λειτουργού.
Από το 2022 δεν έχουν διενεργηθεί επιθεωρήσεις των εισαγγελέων και προέδρων εφετών- Άγνωστα τα κριτήρια για τις προαγωγές
Όμως, δυστυχώς, με ευθύνη του Αρείου Πάγου από το δικαστικό έτος 2022, οπότε τέθηκε σε ισχύ ο ΚΚΟΔΚΔΛ (ν.4938/2022) δεν έχουν διενεργηθεί επιθεωρήσεις των εισαγγελέων εφετών και των προέδρων εφετών. Εξαιτίας της παράλειψης αυτής στις κρίσεις των ετών 2023, 2024 και αυτών που θα γίνουν στο τρέχον έτος το ΑΔΣ έκρινε προακτέους και μη προακτέους εισαγγελείς και προέδρους εφετών χωρίς να εξετάσει επίκαιρα στοιχεία, ήτοι πρόσφατη έκθεση επιθεώρησής τους. Η παράλειψη του ΑΠ να διεξάγει αυτές τις επιθεωρήσεις πλήττει το κύρος της διαδικασίας επιλογής δικαστών που προάγονται στον βαθμό του αρεοπαγίτη καθώς δεν εφαρμόζεται κριτήριο αξιολόγησης που θέτει ο νόμος με αποτέλεσμα οι προαγωγές να γίνονται με άγνωστα κριτήρια, που κάλλιστα θα μπορούσαν να είναι μεροληπτικά και βάσει φιλικών ή πολιτικών σχέσεων.
Δεν είναι άραγε αφόρητα ενοχλητικά τα φαινόμενα αυτά που προσβάλλουν το σύνολο των λειτουργών της δικαιοσύνης; Δεν μας ανησυχεί η πιθανότητα άραγε, πολλοί δικαστές να αρνούνται να εξαρτήσουν την προαγωγή τους από την υπακοή σε εντολές ανωτέρων τους, και να επιλέγουν την οδό του τερματισμού του υπηρεσιακού τους βίου στο βαθμό του προέδρου εφετών και εισαγγελέα εφετών; Είναι ορθό να εξελίσσονται οι δικαστές στο ανώτατο δικαστήριο με αυτόν τον τρόπο και αυτά τα κριτήρια;
Δεν είναι δυνατόν να επιχειρείται η ποδηγέτηση της ανεξαρτησίας των δικαστών, και να βιώνουμε σκηνές ολοκληρωτισμού, και να ακούμε, από χείλη εισαγγελέων που διενεργούν τον προσωπικό τους προεκλογικό αγώνα, ότι το πρόβλημα είναι οι δικηγόροι, οι οποίοι αποτελούν την μόνη εγγύηση αντίστασης σε τέτοιες πρακτικές.
Σε κάθε ευνομούμενη πολιτεία υπάρχει η αρχή της διάκρισης των εξουσιών, η εκτελεστική, η νομοθετική και η δικαστική εξουσία, είναι ευδιάκριτες και λειτουργούν ανεξάρτητα η μία από την άλλη. Διακριτικότερη στέκει πάντοτε η δικαστική εξουσία, η οποία δεν έχει καμία δημοκρατική νομιμοποίηση, και θα πρέπει να επιτελεί το έργο της ανεπηρέαστη ακόμη και από τις παροδικές πολιτικές αλλαγές και κατά καιρούς μεταστροφές της κοινής γνώμης. Με αυτόν τον τρόπο μόνο μπορεί να τιμήσει το ρόλο της και έτσι να έχει την εμπιστοσύνη του λαού στην κρίση της.
Ο φυσικός δικαστής θα πρέπει να αποπνέει σεβασμό και να στέκει υπεράνω τον μικροψυχιών και των ιδιοτελών μικροφιλοδοξιών των πολιτικών αλλά και των απλών πολιτών. Δεν θα πρέπει να προκαλεί με την ζωή του και τις πράξεις του, δεν θα πρέπει να διατηρεί διαπροσωπικές σχέσεις που να τον επηρεάζουν στην κρίση του, και θα πρέπει να εγκαταλείψει φιλοδοξίες ενεργού πολιτικής και κομματικής δράσης.
Τα βάζουν με τους δικηγόρους
Έχουμε παρακολουθήσει διάσημους και λαλίστατους κατά τα άλλα δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς τον τελευταίο καιρό να εξαντλούν την προβληματική τους στην επιθυμία τους να μειώσουν τον αριθμό τον δικηγόρων. Δυστυχώς δεν έχουμε δει κανέναν από αυτούς, να βάζει στην θέση της την εκτελεστική εξουσία η οποία στο πρόσωπο του ίδιου του πρωθυπουργού και των υπουργών της, παρεμβαίνει με δηλώσεις υποδεικνύοντας στην δικαιοσύνη τις αποφάσεις της, επιτρέπει την προαγωγή δικαστικών χωρίς επιθεώρηση, και νομοθετεί σύμφωνα με το τι επιτάσσει η επικαιρότητα και η δημοσιότητα.
Είναι εμφανές ότι η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο και ότι πλέον η συνέχιση λειτουργίας με αυτόν τον τρόπο συνιστά εκτροπή και πολιτειακή ανωμαλία. Το δικηγορικό σώμα, όπως έχει καθήκον, ως θεματοφύλακας της δημοκρατίας, δεν θα παραμείνει σιωπηρό στην συνέχιση αυτής της παρωδίας, συμπαραστεκόμενο στο πλευρό του ανεξάρτητου και με συνείδηση δικαστή και της κοινωνίας.
Ο Ιωάννης Χ. Στεφάνου είναι δικηγόρος Παρ’Αρείω Πάγω, Α’ αντιπρόεδρος δικηγορικού συλλόγου Θεσσαλονίκης.
Διαβάστε επίσης
