Μια εδαφική διαμάχη μεταξύ Δανίας και Καναδά για μια άγονη και ακατοίκητη βραχονησίδα στην Αρκτική, που οδήγησε σε δεκαετίες τριβών, έφτασε στο τέλος της, με τις δύο χώρες να συμφωνούν την Τρίτη να χωρίσουν το μικροσκοπικό νησί στα δύο. Η διαμάχη, που κράτησε σχεδόν 50 χρόνια, πήρε το προσωνύμιο «πόλεμος του ουίσκι» από τον ευφάνταστο τρόπο με τον οποίο διεκδικούσαν οι δύο χώρες το έδαφος της βραχονησίδας.
Βάσει της συμφωνίας, θα χαραχτούν σύνορα κατά μήκος του νησιού Χανς -έκτασης 1,3 τετραγωνικών χιλιομέτρων- στην πλωτή οδό μεταξύ της βορειοδυτικής ακτής της ημιαυτόνομης δανικής επικράτειας της Γροιλανδίας και της νήσου Έλσμιρ (Ellesmere) του Καναδά. Η μικρή αυτή βραχονησίδα δεν έχει γνωστά αποθέματα ορυκτών μεγάλης αξίας.
Μήνυμα στον… Πούτιν
«Στέλνεται ένα σαφές μήνυμα ότι είναι δυνατή η επίλυση των συνοριακών διαφορών με ρεαλιστικό και ειρηνικό τρόπο, ώστε όλα τα μέρη βγαίνουν κερδισμένα», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας, Γέπε Κόφοντ. Είπε επίσης ότι είναι «ένα σημαντικό μήνυμα τώρα που υπάρχει πόλεμος και αναταραχή στον κόσμο».
Η συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ μετά την ολοκλήρωση των εσωτερικών διαδικασιών των δύο χωρών. Στη Δανία, το κοινοβούλιο πρέπει πρώτα να δώσει τη συγκατάθεσή του για τη συμφωνία. «Είναι μια νίκη για τον Καναδά. Είναι μια νίκη για τη Δανία», δήλωσε η καναδή υπουργός Εξωτερικών Μελανί Ζολί, ενώ αναφέρθηκε στην εισβολή του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία. «Δείχνουμε σε άλλες χώρες πώς μπορούν να επιλυθούν οι εδαφικές διαφορές… Αυτό που λέμε στον Πρόεδρο Πούτιν είναι: «Έχουμε τον καλύτερο τρόπο να επιλύσουμε τις διαφορές». Οι δύο υπουργοί Εξωτερικών αντάλλαξαν μπουκάλια ουίσκι, ποτό που σημάδεψε την διαμάχη τις τελευταίες πέντε δεκαετίες.
Ιστορικό του «πολέμου του ουίσκι»
Ο Καναδάς και η Δανία συμφώνησαν το 1973 να δημιουργήσουν σύνορα μέσω του στενού Νάρες, χωρίζοντας στη μέση την πλωτή οδό μεταξύ Γροιλανδίας και Καναδά. Αλλά δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν ποια χώρα θα είχε κυριαρχία στο νησί Χανς, το οποίο βρίσκεται περίπου 1.100 χιλιόμετρα νότια του Βόρειου Πόλου. Στο τέλος, αποφάσισαν να λύσουν το ζήτημα της κυριαρχίας αργότερα.
Τα επόμενα χρόνια, η εδαφική διαμάχη – που ονομάστηκε ο «πόλεμος του ουίσκι» από τα μέσα ενημέρωσης – απασχόλησε πολλές φορές την επικαιρότητα.
Το 1984, ο υπουργός Υποθέσεων της Γροιλανδίας της Δανίας ύψωσε μια δανική σημαία στο νησί, έθαψε ένα μπουκάλι με δανέζικο σνάπ στη βάση ενός ιστού σημαίας και άφησε ένα σημείωμα που έλεγε: «Καλώς ήρθατε στο νησί της Δανίας». Στη συνέχεια, οι Καναδοί ύψωσαν τη δική τους σημαία και άφησαν ένα μπουκάλι καναδικό κονιάκ. Από τότε, οι χώρες με τη σειρά τους ύψωσαν τις σημαίες τους και άφησαν μπουκάλια με διάφορα οινοπνευματώδη ποτά σε ένα είδος ευγενούς διαφωνίας.
Παρόλο που και οι δύο χώρες έχουν στείλει πολεμικά πλοία στο νησί, δεν υπήρξε ποτέ κίνδυνος σύρραξης. Και οι δύο πλευρές αποφάσισαν να διευθετήσουν το πρόβλημα ειρηνικά και οι συνομιλίες ξεκίνησαν το 2005.
Γεωπολιτική σκακιέρα
Η συμφωνία σημαίνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα είναι πλέον η μόνη χώρα με την οποία ο Καναδάς μοιράζεται χερσαία σύνορα. «Τώρα έχουμε σύνορα με την ΕΕ», είπε ο καναδή υπουργός Εξωτερικών Ζολί.
Η συμφωνία καθορίζει επίσης θαλάσσια όρια γύρω από το νησί, τα οποία θα μπορούσαν να αποκτήσουν μεγαλύτερη σημασία καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη στο Βορειοδυτικό Πέρασμα θα μπορούσε να ανοίξει τα κανάλια των νησιών της Αρκτικής του Καναδά και να συντομεύσει το ταξίδι από την Ευρώπη στην Άπω Ανατολή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Ρωσία, η Δανία και η Νορβηγία έχουν εκδηλώσει θερμό ενδιαφέρον για την Αρκτική. Η συμφωνία δίνει επίσης πρόσβαση και δικαιώματα χρήσης στο νησί Χανς στους αυτόχθονες πληθυσμούς των δύο χωρών.
