Όπως τα βαρυτικά κύματα εξαπλώνονται σαν ρυτιδώσεις του χωροχρόνου από τα βάθη του διαστήματος, διαπερνώντας στο διάβα τους και τη Γη, έτσι και οι αμφιβολίες ορισμένων επιστημόνων για το αν όντως ανακαλύφθηκαν τα βαρυτικά κύματα, άρχισαν να διαπερνούν τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Τον Φεβρουάριο του 2016 η ερευνητική κοινοπραξία LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) ανακοίνωσε ότι οι δύο ανιχνευτές της στις ΗΠΑ είχαν ανιχνεύσει το 2015 -μετά από πολυετείς προσπάθειες- τα πρώτα βαρυτικά κύματα από το σύμπαν, επιβεβαιώνοντας έτσι πειραματικά τη θεωρία για την ύπαρξή τους, που βασιζόταν στη γενική θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν. Ο διεθνής αντίκτυπος ήταν μεγάλος, η ανακάλυψη χαιρετίσθηκε ως μία από τις σημαντικότερες του τελευταίου αιώνα και, όπως αναμενόταν, οι επικεφαλής ερευνητές πήραν το Νόμπελ Φυσικής το 2017. Έκτοτε, έχουν ανιχνευθεί βαρυτικά κύματα άλλες πέντε φορές. Ή μήπως όχι;
Σκιές έχουν κάνει την εμφάνισή τους πάνω από την ανακάλυψη, σε σημείο που- κατά τους αμφισβητίες- να μην πρόκειται για καμία ανακάλυψη, άρα τσάμπα δόθηκε το Νόμπελ! Ασφαλώς δεν έχει επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο και η ίδια η επιστημονική ομάδα του LIGO υπερασπίζεται σθεναρά την ανακάλυψή της, αλλά οι σκεπτικιστές έχουν τα δικά τους αντεπιχειρήματα.
Μια ομάδα φυσικών του Ινστιτούτου Νιλς Μπορ της Κοπεγχάγης, που κατά τα τελευταία δυόμισι έτη έκανε ξεχωριστή ανάλυση στα πειραματικά δεδομένα, υποστηρίζει ότι το ίχνος των βαρυτικών κυμάτων που έπιασαν οι ανιχνευτές LIGO, δεν είναι παρά ψευδαίσθηση, που οφείλεται στο λεγόμενο «θόρυβο» στους ανιχνευτές. Οι μετρήσεις των ανιχνευτών με τη βοήθεια λέιζερ είναι πράγματι τρομερά δύσκολες, καθώς αφορούν ασύλληπτα ανεπαίσθητες ρυτιδώσεις του χωροχρόνου από τα βαρυτικά κύματα, της τάξης του ενός δισεκατομμυριοστού του δισεκατομμυριοστού της διαμέτρου ενός ατόμου.
Οι αντιρρησίες, που για πρώτη φορά είχαν εμφανιστεί δημόσια το 2017 και τώρα επανέρχονται, θεωρούν ότι η υποτιθέμενη μέτρηση των βαρυτικών κυμάτων δεν ήταν πραγματικό βαρυτικό σήμα, αλλά οφειλόταν στις φυσικές θερμικές δονήσεις που αποτελούν το «θόρυβο». Οι Δανοί επιστήμονες εξέφρασαν τις αμφιβολίες τους για την ακρίβεια των μετρήσεων και τις παρουσίασαν σε επιστημονικές δημοσιεύσεις. Η ομάδα LIGO μέχρι σήμερα δεν έχει απαντήσει ανάλογα.
«Πιστεύουμε ότι το LIGO έχει αποτύχει να κάνει μια πειστική παρουσίαση της ανίχνευσης οποιουδήποτε συμβάντος βαρυτικών κυμάτων έως τώρα», υποστήριξε ο εκπρόσωπος των «αιρετικών» ‘Αντριου Τζάκσον στο “New Scientist”, το οποίο πρώτο αποκάλυψε τις αμφισβητήσεις.
Απαντώντας, το LIGO έκανε γνωστό ότι πράγματι θα δημοσιεύσει μια λεπτομερή εξήγηση του τρόπου που αναλύει τον «θόρυβο» στους ανιχνευτές του, αν και δεν διευκρίνισε πότε θα συμβεί αυτό.
‘Αλλοι επιστήμονες επιτέθηκαν στους αμφισβητίες, επικρίνοντάς τους ότι η κριτική τους δεν είναι πειστική και όχι τα βαρυτικά κύματα που ανιχνεύθηκαν. «Πολλοί άνθρωποι έχουν εξετάσει την ανάλυσή τους και έχουν συμπεράνει ότι δεν υπάρχει απολύτως καμία βάση στους ισχυρισμούς τους», δήλωσε ο Ντέηβιντ Ράιτζε του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech), ο οποίος επίσης κατηγόρησε το έγκριτο New Scientist για «πολύ μεροληπτικό» δημοσίευμα.
Ο εκπρόσωπος του LIGΟ Ντέηβιντ Σουμέικερ του Πανεπιστημίου ΜΙΤ δήλωσε ότι υπάρχει παρεξήγηση για τις μεθόδους ανάλυσης των δεδομένων από το LIGO. «Ο σκεπτικισμός είναι πραγματικά καλός στην επιστήμη, πρέπει κανείς να αμφισβητεί τα ευρήματα. Όμως εδώ έχουμε να κάνουμε με πολύπλοκα δεδομένα, που δεν είναι απλά στην κατανόηση. Τίποτε από ό,τι ισχυρίζεται ο Τζάκσον και η ομάδα του δεν μας δίνει οποιοδήποτε λόγο για να αμφιβάλουμε σχετικά με τα ευρήματά μας», όπως είπε.
«Η ανάλυση των Δανών είναι απλώς λάθος», πρόσθεσε ο αναλυτής δεδομένων του LIGO Νιλ Κόρνις του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Μοντάνα.
Είναι βέβαιο ότι η δανική άποψη αποτελεί μεγάλη μειοψηφία μεταξύ των φυσικών, οι περισσότεροι των οποίων τάσσονται υπέρ του LIGO, αν και δεν θα έβλεπαν με κακό μάτι και την επιβεβαίωση της ανακάλυψης από μια άλλη ανεξάρτητη ανάλυση.