Συνάντηση Πούτιν – Ερντογάν: Ανοικτό το ενδεχόμενο επαναδιαπραγματεύσεων για τα σιτηρά

Ο πρόεδρος της Ρωσίας είπε το πρωί της Δευτέρας στον τούρκο ομόλογό του ότι η Μόσχα είναι ανοιχτή στο να συζητήσει ένα άλλο σύμφωνο για τα σιτηρά. Η προηγούμενη συμφωνία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, από την οποία η Μόσχα αποχώρησε καθώς κατήγγειλε ότι οι δικές της εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων έρχονταν αντιμέτωπα με εμπόδια, βοήθησε από τη μία πλευρά την Ουκρανία να διοχετεύσει την παραγωγή της στην παγκόσμια αγορά, ενώ από την άλλη βοήθησε να αποφευχθεί η επιδείνωση της διατροφικής κρίσης στις φτωχές περιοχές του παγκόσμιου Νότου.

Ο Ερντογάν στο παρελθόν έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να πείσει τον Πούτιν να τηρήσει τη συμφωνία, ενώ και τα Ηνωμένα Έθνη προσπαθούν να πείσουν τον Πούτιν να επιστρέψει στη συμφωνία.

Μιλώντας κατά την έναρξη της συνάντησής τους στο θέρετρο του Σότσι της Μαύρης Θάλασσας, ο Πούτιν είπε στον Ερντογάν ότι ήλπιζε ότι θα ολοκληρώσουν τις συνομιλίες για έναν κόμβο φυσικού αερίου στην Τουρκία και είπε ότι θα συζητήσουν επίσης τη συμφωνία για τα σιτηρά.

Ο Ερντογάν είπε ότι ο κόσμος περιμένει νέα για το θέμα του λεγόμενου διαδρόμου των σιτηρών. «Όλοι περιμένουν τι θα βγει από τη σημερινή μας συνάντηση», είπε. «Πιστεύω ότι το μήνυμα στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση θα είναι ένα σημαντικό βήμα για ολόκληρο τον κόσμο, ειδικά για τις αφρικανικές χώρες».

Η συμφωνία είχε στόχο να μεταφέρει σιτηρά από την Ουκρανία στις παγκόσμιες αγορές μέσω της Μαύρης Θάλασσας και να αμβλύνει την παγκόσμια επισιτιστική κρίση που σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη είχε επιδεινωθεί από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του περασμένου έτους.

Ο Ερντογάν προσπάθησε να τοποθετηθεί ως μεσάζων μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης. Η Άγκυρα έχει αρνηθεί να υπογράψει τις δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία και οι δύο χώρες έχουν εμβαθύνει τους οικονομικούς δεσμούς τους από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία πέρυσι. Η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, διαδραμάτισε βασικό ρόλο στη διαπραγμάτευση της αρχικής συμφωνίας σιτηρών, η οποία διαπραγματεύτηκε τον Ιούλιο του 2022.

Περισσότερα από τα μισά τρόφιμα είχαν παραδοθεί σε αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, σύμφωνα με την επιτροπή συντονισμού της συμφωνίας. Η έξοδος της Ρωσίας από τη συμφωνία πυροδότησε φόβους για πιθανή επισιτιστική κρίση σε μέρη της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας.

Χωρίς ασφαλή πρόσβαση στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, οι αγρότες της Ουκρανίας αναγκάστηκαν να επαναδρομολογήσουν τις εξαγωγές σιτηρών τους μέσω της ξηράς και των λιμανιών του Δούναβη. Αυτές οι διαδρομές έχουν σημαντικά υψηλότερο κόστος και θα μπορούσαν να τους οδηγήσουν να στη δημιουργία λιγότερων καλλιεργειών, εντείνοντας τους φόβους για έλλειψη τροφίμων.

Πριν από τη συνάντηση με τον Ερντογάν, η Μόσχα είχε καταρτίσει έναν κατάλογο αιτημάτων για επανένταξη στη συμφωνία. Η Ρωσία ισχυρίζεται εδώ και καιρό ότι η αρχική συμφωνία εφαρμόστηκε άδικα, υποστηρίζοντας ότι οι δυτικές κυρώσεις είχαν εμποδίσει την επιβολή μιας παράλληλης συμφωνίας για να επιτρέψει τις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων της Μόσχας.

Δυτικοί διπλωμάτες εκτιμούν ότι η Μόσχα είχε «ριχτεί» επειδή δεν ήταν σε θέση να εξάγει αμμωνία, ένα βασικό συστατικό λιπάσματος, μέσω ελεγχόμενων ουκρανικών εδαφών.