Πόλεμος στην Ουκρανία: Ο εφιάλτης των αμάχων

Πόλεμος στην Ουκρανία: Ο εφιάλτης των αμάχων

Ο πόλεμος συνεχίζεται και οι άμαχοι βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα.

Το χτύπημα των Ουκρανών εναντίων των Ρώσων επιστράτων στη Μακίβκα που άφησε πίσω του εκατοντάδες νεκρούς και τραυματίες δεν ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία. Η επίθεση εκτελέστηκε με το αμερικανικό σύστημα εκτόξευσης πυραύλων ακριβείας τύπου HIMARS. Την ίδια στιγμή η μάχη του Μπαχμούτ στο Ντονμπάς συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, με τους Ρώσους μισθοφόρους της Βάγκνερ να έχουν επωμιστεί την κατάληψη της πόλης, χωρίς όμως να έχουν επιβάλει κάποια σημαίνουσα εξέλιξη.

Για την ουκρανική ηγεσία η μάχη έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού επιδιώκει να συνεχίσει τις αλλεπάλληλες νίκες που έχουν επιτευχθεί εναντίον του ρωσικού στρατού. Από τη μεριά τους οι Ρώσοι μοιάζουν διατεθειμένοι να δώσουν τα πάντα για τη νίκη, μια και οι τρεις μεγάλες ήττες σε Κίεβο, Χάρκοβο και Χερσώνα έχουν καταρρακώσει το ηθικό τους.

Οι συνέπειες της Μακίβκα

Οι Ουκρανοί τους τελευταίους μήνες χρησιμοποιούν συνεχώς και ανελλιπώς το σύστημα HIMARS βάζοντας στο στόχαστρο τις ρωσικές βάσεις διοίκησης, επιμελητείας και στέγασης. Γι’ αυτό τον λόγο οι Ρώσοι εγκαθιστούν τις βάσεις τους τουλάχιστον 70 χιλιόμετρα μακριά από τη γραμμή του πυρός. Ως εκ τούτου, δεν έχουν πλήρη διοικητικό έλεγχο των μονάδων τους, ενώ δεν μπορούν να τις εφοδιάζουν με τον τρόπο που θα ήθελαν. Το κυριότερο ωστόσο είναι ότι το ουκρανικό χτύπημα στη Μακίβκα σκότωσε επιστρατευμένους φαντάρους. Το γεγονός αυτό έχει πολιτικές προεκτάσεις που φτάνουν στην πόρτα του Κρεμλίνου.

Μέχρι στιγμής η ρωσική ηγεσία έκανε λόγο για «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», η οποία θα ήταν σύντομη και νικηφόρα. Αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και οι Ρώσοι ιθύνοντες, αφότου κινητοποίησαν 300.000 επιστράτους, πλέον πρέπει να δικαιολογήσουν αφενός γιατί δεν υπάρχουν θετικά αποτελέσματα, αφετέρου τι σκοπεύουν να κάνουν στοεξής.

Οι φωνές που ζητούν κλιμάκωση της σύγκρουσης πολλαπλασιάζονται. Η κλιμάκωση όμως προϋποθέτει είτε τη χρήση πυρηνικών όπλων (αδιανόητη επιλογή ακόμη και για τη Μόσχα) είτε τη διεύρυνση της επιστράτευσης η οποία θα φέρει ακόμη περισσότερους στο πεδίο.

Η ηχώ του χτυπήματος στη Μακίβκα βέβαια έφτασε έως τη Σαμάρα. Η μεγάλη βιομηχανική πόλη στην ανατολική όχθη του ποταμού Βόλγα έζησε στιγμές πένθους, δεδομένου ότι οι περισσότεροι νεκροί στρατιώτες κατάγονταν από εκεί. Διακόσια άτομα συγκεντρώθηκαν για να αποδώσουν φόρο τιμής στους πεσόντες, ενώ έντονη ήταν η παρουσία των συγγενών τους.

Το άλλο ενδιαφέρον στοιχείο από το χτύπημα στη Μακίβκα είναι ότι είχε διαμορφωθεί αποθήκη πυρομαχικών στο υπόγειο του κτιρίου που χτυπήθηκε. Οταν ο πύραυλος εξερράγη προκάλεσε ισχυρότερη έκρηξη. Οπως ήταν φυσικό, αμέσως αναζητήθηκε ο υπαίτιος αυτής της εγκληματικής ενέργειας. Ενδεικτική του κλίματος είναι η δήλωση του Ρώσου βουλευτή Μιχαΐλ Ματβέγεφ, ο οποίος αναρωτήθηκε: «Ποια συμπεράσματα θα προκύψουν; Ποιος θα τιμωρηθεί;».

Η γραμμή πάντως του Κρεμλίνου ήταν ιδιαίτερα κυνική και έριχνε τις ευθύνες… στους νεκρούς, υποστηρίζοντας ότι η μη εγκεκριμένη χρήση των κινητών τηλεφώνων από τους επίστρατους πρόδωσε τη θέση τους στους Ουκρανούς. Αρα οι ευθύνες δεν βαραίνουν τη ρωσική ηγεσία.

Εντούτοις, οι απώλειες των Ρώσων στρατιωτών είναι ικανές να προκαλέσουν κοινωνική δυσαρέσκεια, η οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να μετατραπεί σε πολιτικό εφιάλτη για το Κρεμλίνο. Εξάλλου η ρωσική ιστορία έχει διαμορφωθεί από τις ήττες του 1905 και του 1917. Το αποτέλεσμα και στις δύο περιπτώσεις ήταν η επανάσταση. Σε αυτό το σενάριο υπολογίζουν ορισμένοι δυτικοί αναλυτές, οι οποίοι μέσα από δεξαμενές σκέψης κάνουν λόγο για επικείμενη αποσύνθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας εξαιτίας της επικείμενης ήττας στην Ουκρανία.

«Κάθε σπίτι ένα οχυρό»

Ο ιδιοκτήτης της ιδιωτικής στρατιωτικής Εταιρείας Βάγκνερ Γεβγένι Πριγκόζιν σε βίντεο που ανέβασε στο διαδίκτυο λέει χαρακτηριστικά: «Στο Αρτεμόφσκ (σ.σ.: η ονομασία του Μπαχμούτ από τους Ρώσους) κάθε σπίτι έχει γίνει φρούριο. Τα παιδιά μας μερικές φορές μάχονται για περισσότερο από μια μέρα για ένα σπίτι. Μερικές φορές πολεμούν εβδομάδες για ένα σπίτι. Και πίσω από αυτό το σπίτι υπάρχει ακόμη νέα γραμμή άμυνας και όχι μόνο μία. Και πόσες τέτοιες γραμμές άμυνας υπάρχουν στο Αρτεμόφσκ; Οι πεντακόσιες πιθανόν να μην είναι υπερβολή». Η μάχη που έχει ξεκινήσει από τον περασμένο Μάιο έχει εξελιχθεί σε μεγάλη κρεατομηχανή θυμίζοντας… Στάλινγκραντ. Ετσι έχουν παρατηρηθεί στιγμές με τους αντιπάλους να έχουν εμπλακεί σε μάχη σώμα με σώμα.

Οι βαριές απώλειες είναι απαγορευτικές για τον ρωσικό στρατό λόγω των πολιτικών συνεπειών, άρα τη βρόμικη δουλειά αναλαμβάνουν οι μισθοφόροι. Εχουν «προσληφθεί» με κριτήριο ότι είναι αναλώσιμοι. Στις τάξεις της Βάγκνερ βρίσκονται φυλακισμένοι, πρώην κατάδικοι, φτωχοδιάβολοι και βετεράνοι του ρωσικού στρατού. Κανείς δεν τους θρηνεί στο τέλος της ημέρας, διότι το κίνητρό τους είναι το κέρδος ή η αποφυλάκισή τους. Αρα και το πολιτικό κόστος είναι μηδαμινό.

Παρόμοια εμπειρία είχαν και οι Αμερικανοί στους πολέμους του Αφγανιστάν και του Ιράκ. Μάλιστα, ένας από τους λόγους που έμειναν τόσα χρόνια σε τόσο απόμακρους τόπους ήταν η ύπαρξη και η ανάπτυξη μισθοφορικών στρατευμάτων στις επιχειρήσεις. Το Μπαχμούτ λοιπόν αποτελεί τρόπαιο για τη Βάγκνερ σε περίπτωση που νικήσει. Η νίκη της όμως θα αποτελέσει την αφετηρία για την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του πολέμου στην Ουκρανία από τη ρωσική πλευρά.

Documento Newsletter