Κρίση ξέσπασε ανάμεσα στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τους στρατηγούς του καθώς οι Ρώσοι εξασφάλισαν τον έλεγχο του Λουχάνσκ και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια επίθεση προς το γειτονικό Ντονέτσκ.
Η «πρωτοβουλία» του επιτελείου
Αφορμή για τη διένεξη ήταν η απόφαση του ουκρανικού επιτελείου στρατού να απαγορεύσει τη μετακίνηση των υπό επιστράτευση πολιτών από τις οικίες τους για όσο διάστημα διαρκεί ο στρατιωτικός νόμος. Το πρόβλημα για τους επιτελείς είναι πως δεν είναι όλοι οι πολίτες διατεθειμένοι να πολεμήσουν και ως εκ τούτου μένουν κενές θέσεις στην πρώτη γραμμή.
Παρά ταύτα, το Κίεβο στα διεθνή fora αναφέρει πως πάσα κατεύθυνση πως το μέγεθος του ουκρανικού στρατού έχει φτάσει στο 1 εκατομμύριο στρατιώτες, κάνοντας και τις ημερήσιες απώλειες των 1.000 στρατιωτών να μοιάζουν ήσσονος σημασίας.
Η θέση και οι υπολογισμοί του Ζελένσκι
Ο Ζελένσκι, όμως, έχει επιλέξει να έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο όσον αφορά τη πολεμική κινητοποίηση των πολιτών. Επ’ αυτού, ο ίδιος δήλωσε: «Έδωσα εντολή στον Υπουργό Άμυνας, στον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου και στον Διοικητή των Ενόπλων Δυνάμεων να μου αναφέρουν αύριο όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με την απόφαση για τη διαδικασία. Ζητώ από το Γενικό Επιτελείο να μην παίρνει τέτοιες αποφάσεις χωρίς εμένα στο μέλλον».
Είναι φανερό πως ο Ουκρανός πρόεδρος δεν θέλει να ρισκάρει μια πολιτική κατάρρευση εξαιτίας των μεγάλων απωλειών που δέχεται ο στρατός στο μέτωπο, ούτε όμως και μια στρατιωτική κατάρρευση εξαιτίας της αδράνειας.
Για αυτό τον λόγο στις 5/7 κατατέθηκε στην ουκρανική Bουλή ένα νομοσχέδιο που ρύθμιζε ακριβώς το ζήτημα που προσπάθησαν να λύσουν οι στρατηγοί. Συνεπώς, ο Ζελένσκι επιχειρεί να εξασφαλίσει ότι θα έχει τη πρωτοβουλία των κινήσεων εντός της χώρας του, χωρίς να αφήνει τρίτους να επηρεάζουν τη πολιτική του.
Οι προηγούμενες αντιπαραθέσεις
Αξίζει να σημειωθεί πως δεν είναι η πρώτη φορά που η ουκρανική προεδρία έρχεται σε δημόσια αντιπαράθεση με τον ουκρανικό στρατό. Υπάρχουν δύο ακόμη συμβάντα. Το ένα εξελίχθηκε ως αποτέλεσμα των σκληρών ρωσικών επιθέσεων στο Ντονμπάς. Τότε οι Ουκρανοί στρατηγοί ζήτησαν την αναδίπλωση των μονάδων στα μετόπισθεν, εξαιτίας των μεγάλων απωλειών σε ζωές και υλικό. Όμως η επιμονή του Ζελένσκι για το αντίθετο άλλαξε τους σχεδιασμούς του επιτελείου, έχοντας ως αποτέλεσμα μεγάλες απώλειες.
Τέλος, το δεύτερο συμβάν διαδραματίστηκε στα μέσα Μαΐου όταν ο Ουκρανικός στρατός αναζητούσε εναγωνίως ενισχύσεις από τα μετόπισθεν και στρεφόταν στη λύση των πολιτοφυλακών. Οι τελευταίες είχαν οργανωθεί τις πρώτες μέρες της εισβολής, αν και είχαν τοπικό χαρακτήρα. Για τους Ουκρανούς εθνικιστές οι μονάδες αυτές που ήταν αμιγώς ουκρανόφωνες δεν έπρεπε να σταλθούν στο μέτωπο, διότι οι απώλειες για τους Ουκρανούς θα ήταν μεγάλες ενώ θα πολεμούσαν για την υπεράσπιση των ρωσόφωνων της Ανατολής. Ο Ζελένσκι για να ελέγξει αυτό το πολυάριθμο στρατιωτικό σώμα απέλυσε τον επικεφαλής Yuriy Halushkin με τον πρώην επικεφαλής του γενικού επιτελείου Ihor Tantsyura.