Πόλεμος ΕΕ – Κίνας με θύματα άμαχους καταναλωτές

Η Κομισιόν επέβαλε αρχικά προσωρινούς δασμούς σε κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα και το Πεκίνο ετοιμάζει απάντηση

Τα κινεζικά προϊόντα, από αυτοκίνητα και ηλεκτρονικές συσκευές μέχρι ρούχα και όλων των ειδών τα αξεσουάρ, έχουν κατακτήσει τον κόσμο. Εδώ και 22 χρόνια, από τα τέλη του 2001, η Κίνα έχει φέρει τα πάνω κάτω στην παγκόσμια οικονομία. Εντάχθηκε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) ως αναπτυσσόμενη οικονομία και σύντομα εξελίχθηκε στη δεύτερη μεγαλύτερη του κόσμου (με πρώτη τις ΗΠΑ). Εχοντας μετατραπεί σε εμπορικό κολοσσό, η Κίνα συνεχίζει να επεκτείνει περαιτέρω την επιρροή και τη διείσδυσή της στην παγκόσμια σκηνή.

Η Κίνα έχει πλημμυρίσει με φτηνά προϊόντα τις ευρωπαϊκές αγορές τόσο μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου, που κατέγραψε τεράστια άνοδο την περίοδο της πανδημίας Covid-19, όσο και μέσω των φυσικών καταστημάτων. Η ΕΕ έβαλε στο στόχαστρο την κινεζική βιομηχανία επιβάλλοντας για αρχή δασμούς σε κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, ενώ σκέφτεται να λάβει μέτρα και εναντίον των γιγαντιαίων πλατφορμών-φαινόμενο με τη διακίνηση προϊόντων.

Με τα δεδομένα αυτά, αναμένονται σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις και αύξηση των τιμών των εισαγόμενων προϊόντων στην ΕΕ.

Ξεπέρασαν τον Ιλον Μασκ

Οι κινεζικές βιομηχανίες ήταν ήδη κυρίαρχες με τις εξοντωτικά φτηνές εξαγωγές τους προτού καν αρχίσει η παγκόσμια προσπάθεια για στροφή στην πράσινη οικονομία. Στις ΗΠΑ ο κώδωνας του κινδύνου ήχησε έντονα στις αρχές του έτους, όταν έγινε γνωστό ότι το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία BYD πούλησε περισσότερα ηλεκτροκίνητα οχήματα από την αμερικανική Tesla του Ιλον Μασκ.

Κλιμάκωση της σύγκρουσης

Το τελευταίο διάστημα έχει ξεσπάσει εμπορική διαμάχη ανάμεσα στην ΕΕ και την Κίνα, η οποία μπορεί να κλιμακωθεί ακόμη περισσότερο. Από τις 5 Ιουλίου τέθηκαν κι επίσημα σε ισχύ οι προσωρινοί δασμοί της ΕΕ προς τα ηλεκτρικά οχήματα (EV) που κατασκευάζονται στην Κίνα και εισάγονται στην Ευρώπη. Η Κομισιόν «πάτησε το κουμπί» παρά τις εκκλήσεις όλο και περισσότερων δυτικών αυτοκινητοβιομηχανιών και θα εφαρμόσει προσωρινούς δασμούς σε τρεις μεγάλους κατασκευαστές EV, τις MG, BYD και Geely, προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχουν πράγματι αθέμιτες επιδοτήσεις από το Πεκίνο οι οποίες προκαλούν πρόβλημα στους δυτικούς κατασκευαστές.

Τώρα η Ευρωπαϊκή Ενωση φέρεται ότι καταρτίζει σχέδια για επιβολή δασμών στα φτηνά αγαθά που αγοράζονται από τους κινεζικούς διαδικτυακούς λιανοπωλητές, συμπεριλαμβανομένων των Shein, Temu και AliExpress.

Σύμφωνα με τους «Financial Times», η Κομισιόν σκέφτεται να προτείνει την κατάργηση του τρέχοντος ορίου των 150 ευρώ κάτω από το οποίο μπορούν να αγοραστούν προϊόντα χωρίς δασμούς. Δύο δισ. δέματα με δηλωμένη αξία μικρότερη των 150 ευρώ έφτασαν στην ΕΕ από εξωτερικές χώρες το 2023, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία λέει ότι «ο τεράστιος όγκος του ηλεκτρονικού εμπορίου δοκιμάζει τα τελωνειακά όρια».

Ως απάντηση στα σχέδια της ΕΕ η Κίνα έχει ξεκινήσει έρευνες αντιντάμπινγκ για το ευρωπαϊκό χοιρινό κρέας και το κονιάκ, ενώ δημοσιεύματα των κινεζικών κρατικών μέσων ενημέρωσης υπαινίχθηκαν ότι ακόμη και τα γαλακτοκομικά προϊόντα και άλλα είδη μπορεί επίσης να βρίσκονται… στο τραπέζι. Το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου δεν έχει κάνει σαφή σύνδεση μεταξύ των ερευνών και των περιορισμών των ηλεκτρικών οχημάτων της Ευρώπης, αλλά οι ειδικοί στον τομέα του εμπορίου υποστηρίζουν ότι τα παραπάνω βρίσκονται μεταξύ των προϊόντων που μπορεί να στοχεύσει η Κίνα εάν επιλέξει να αντεπιτεθεί με δικούς της δασμούς τους επόμενους μήνες.

Το πώς θα ανταποκριθεί η Κίνα στους δασμούς της ΕΕ τους επόμενους μήνες θα είναι σημαντικός παράγοντας στις προσπάθειές της να αντιμετωπίσει αυτό το ευρύτερο μπαράζ εμπορικών προκλήσεων. Η Κίνα προσπάθησε να εμποδίσει την ΕΕ –τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο– και άλλες χώρες να ακολουθήσουν τον δρόμο που χάραξαν οι Ηνωμένες Πολιτείες απέναντί της και τώρα φαίνεται να ετοιμάζεται για αντίποινα. Κινέζοι αξιωματούχοι έχουν κατηγορήσει μάλιστα την ΕΕ ότι με τα εν λόγω μέτρα παραβιάζει τους κανόνες του ΠΟΕ. Παρόλο που ο άξονας Ρωσίας – Κίνας με φόντο τη συνεργασία τους σε οικονομικό, γεωπολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο ανησυχεί τη Δύση, οι πολιτικές του Πεκίνου διαφοροποιούνται σημαντικά από εκείνες της Μόσχας. Η Κίνα δεν επιθυμεί την κατάρρευση της παγκοσμιοποίησης, καθώς θέλει να συνεχίσει να κυριαρχεί στο διεθνές εμπόριο.

Αντίποινα του Πεκίνου με στόχο τις αγορές χοιρινού

Μέχρι στιγμής η Κίνα έχει ανακοινώσει ότι θα απαντούσε στην απόφαση της επιτροπής για τους δασμούς για τα EV ξεκινώντας τη δική της έρευνα αντιντάμπινγκ στις ευρωπαϊκές εξαγωγές χοιρινού κρέατος. Η κίνηση θα έπληττε κυρίως την Ισπανία ως κορυφαίο εξαγωγέα χοιρινού κρέατος της ΕΕ στην Κίνα, ακολουθούμενη από την Ολλανδία, τη Γαλλία και τη Δανία. Ευρωπαίοι και Κινέζοι εμπορικοί εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι αν η Κίνα προχωρήσει σε αντίποινα, πιθανότατα θα στοχεύσει προϊόντα που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις: τα προϊόνταστόχοι θα πρέπει να είναι πολύτιμα για την ΕΕ ως εξαγωγή, αλλά οποιαδήποτε κίνηση δεν θα πρέπει να είναι ενάντια στα βασικά συμφέροντα της Κίνας. Θα πρέπει επίσης να προέρχονται από χώρα με σημαντική επιρροή στην ΕΕ. Μολονότι καμία από τις δύο πλευρές δεν φαίνεται να επιθυμεί έναν εμπορικό πόλεμο, ο κίνδυνος κλιμάκωσης, σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Διαβάστε επίσης: Ο νέος «Άξονας» Ρωσίας-Κίνας-Ιράν πιο επικίνδυνος από τους Ναζί, λέει Βρετανός στρατηγός