Από την παρέλαση της 25ης Μαρτίου δεν έμεινε η πειθαρχία, η υπερηφάνεια ή η τιμή στους αγώνες του λαού. Έμειναν τα συνθήματα. Τα συνθήματα που φώναξε το άγημα της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών Ναυτικού (ΣΜΥΝ). Και κυρίως έμεινε η τεχνητή οργή των ακραίων εθνικοφρόνων, που επιχειρούν να παρουσιάσουν τη διοικητική διερεύνηση ως… προδοσία.
Για να είμαστε ξεκάθαροι: η ΕΔΕ στο Πολεμικό Ναυτικό δεν γίνεται επειδή κάποιος είπε ότι «η Κύπρος είναι ελληνική». Διατάχθηκε επειδή, σε μια επίσημη στρατιωτική τελετή, ακούστηκε υβριστικό και ακραία προσβλητικό σύνθημα. Και ακούστηκε από ένστολους, μπροστά σε πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, μπροστά σε παιδιά και οικογένειες. Αυτό είναι το πρόβλημα. Όχι η Κύπρος. Ούτε η ιστορική αλήθεια.
Οι υπερπατριώτες που σπεύδουν να υπερασπιστούν τα συνθήματα, επιλέγουν συνειδητά να αγνοήσουν δύο πράγματα:
- Πρώτον, ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν είναι πλατφόρμα για πολιτικά ή ιδεολογικά ξεσπάσματα. Δεν είναι πεζοδρόμιο, ούτε κερκίδα γηπέδου. Είναι θεσμός πειθαρχημένος, σοβαρός, θεμελιωμένος στον επαγγελματισμό και τη νηφαλιότητα. Δεν «φωνάζει» ο στρατός – υπερασπίζεται. Και η αξιοπιστία του δεν χτίζεται με συνθήματα αλλά με αποτρεπτική ικανότητα.
- Δεύτερον, ότι το σύνθημα που ακούστηκε δεν ήταν απλώς «πατριωτικό». Ήταν ύβρις, δημόσια και επιθετική, που εκθέτει τη χώρα και τη φέρνει πιο κοντά όχι στην υπεράσπιση της Κύπρου, αλλά στον διπλωματικό αυτοτραυματισμό.
Αν κάποιοι θυμήθηκαν τη «χρυσή φράση» για την Κύπρο, ας θυμηθούν επίσης ποιοι την ξεστόμιζαν το 1974: οι πραξικοπηματίες που οδήγησαν στην τουρκική εισβολή και στη διχοτόμηση του νησιού. Δεν την είπε ο Γρίβας; Δεν την φώναζαν οι οπαδοί του Ιωαννίδη; Με ποιο δικαίωμα λοιπόν κάποιος σήμερα, χωρίς καμία επίγνωση ιστορικής ευθύνης, επιμένει να επαναφέρει συνθήματα που δεν ενώνουν τον Ελληνισμό, αλλά τον έχουν ήδη πληγώσει βαθιά;
Η ακραία αντίδραση κάποιων κύκλων που φωνάζουν «εθνική ντροπή» επειδή ξεκίνησε μια ΕΔΕ, θυμίζει κάτι από παρακμή. Η ίδια η αξιοπρέπεια των Ενόπλων Δυνάμεων επέβαλε τη διερεύνηση. Για να φανεί αν υπάρχει Διοίκηση. Αν λειτουργεί το σύστημα. Αν υπάρχει πειθαρχία ή αν έχουμε μείνει στα… εύκολα συνθήματα και στις τρύπιες στολές.
Το πιο επικίνδυνο σε αυτή την υπόθεση δεν είναι ότι κάποιοι σπουδαστές παραφέρθηκαν. Είναι ότι κάποιοι ενήλικες –με δημόσιο λόγο, με πολιτική ευθύνη, με μικρόφωνα μπροστά τους– τους χειροκροτούν. Αντί να τους προστατεύσουν. Αντί να διακρίνουν την αυθορμησία της ηλικίας από την ανευθυνότητα του θεσμικού εκτροχιασμού.
Παρόμοια περιστατικά έχουν σημειωθεί στο παρελθόν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση των Ικάρων που αποκάλυψε το Documento, οι οποίοι έφυγαν κρυφά από τη Σχολή τους και μετέβησαν στην Αγία Σοφία για να υψώσουν την ελληνική σημαία. (Διαβάστε σχετικά: Αποκλειστικό: Πέντε Ίκαροι παραλίγο να πυροδοτήσουν κρίση Ελλάδας – Τουρκίας). Τέτοιες ενέργειες, αν και μπορεί να προέρχονται από παρορμητισμό, υπονομεύουν την πειθαρχία και την εικόνα των Ενόπλων Δυνάμεων.
Και μέσα σε όλα αυτά, ας μην ξεχνάμε και τις αντιφάσεις της πολιτικής ηγεσίας. Όταν ο ίδιος ο Υπουργός Εξωτερικών υποκλίνεται μπροστά στον Τούρκο πρόεδρο, ποιο μήνυμα στέλνει προς τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων; Πώς να περιμένουμε συνέπεια και σοβαρότητα, όταν η διπλωματία μας παρουσιάζει εικόνες που προκαλούν ερωτήματα και αμφιβολίες;
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται «πατριώτες» που φωνάζουν πιο δυνατά από τη λογική. Χρειάζεται Ένοπλες Δυνάμεις σοβαρές, διοίκηση που να λειτουργεί, και δημόσια συζήτηση με ιστορική επίγνωση – όχι με παρορμητικά συνθήματα και επιδερμικές αναλύσεις.
Αυτό που ακούστηκε στην παρέλαση ήταν λάθος. Όχι γιατί το είπε κάποιος για την Κύπρο. Αλλά γιατί αποδεικνύει πόσο έχει διαβρωθεί ο πυρήνας της πειθαρχίας και του επαγγελματισμού στις Ένοπλες Δυνάμεις. Και αυτό, σε μια περίοδο γεωπολιτικών εντάσεων και στρατηγικών προκλήσεων, είναι ό,τι πιο επικίνδυνο για την ίδια την εθνική άμυνα.
ΥΓ. Για όσους επιμένουν να θεωρούν τα υβριστικά συνθήματα «πατριωτική έξαρση», ας ρίξουν μια ματιά και στον Ποινικό Κώδικα. Στο άρθρο 141 προβλέπεται ξεκάθαρα:
«Όποιος με πρόθεσή του και με οποιεσδήποτε ενέργειες εκθέτει το ελληνικό κράτος ή σύμμαχό του ή κατοίκους τους σε κίνδυνο αντιποίνων ή εκθέτει σε κίνδυνο διατάραξης τις φιλικές σχέσεις του ελληνικού κράτους ή συμμάχου του με ξένο κράτος, τιμωρείται με φυλάκιση τριών μηνών μέχρι τριών ετών.»
Επομένως, δεν πρόκειται για «λογοκρισία της εθνικής υπερηφάνειας», αλλά για ζήτημα νομικής, πολιτικής και θεσμικής τάξης.