Ένα εκατομμύριο απάτριδες μουσουλμάνοι υπό διωγμόν, ένας αιματοβαμμένος στρατός με χουντική παράδοση από το 1962, μία σιωπηλή ηγέτιδα με δεμένα τα χέρια
«Τυπικό παράδειγμα εθνοκάθαρσης» χαρακτήρισε ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ζέιντ Ράαντ Αλ Χουσεΐν, τη «βάναυση επιχείρηση» κατά της μουσουλμανικής μειονότητας των Ροχίνγκια από τον στρατό της Μιανμάρ.
Αφορμή στάθηκε επίθεση ανταρτών του Απελευθερωτικού Στρατού των Ροχίνγκια σε στρατιωτικά φυλάκια στις 25 Αυγούστου.
Η απάντηση του στρατού, ο οποίος κυβερνούσε επί δεκαετίες την πρώην Βιρμανία με χούντες που διαδέχονταν η μία την άλλη, ήταν άμεση και ανηλεής. Τουλάχιστον 370 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και περισσότεροι από 380.000 εγκατέλειψαν τη βουδιστική πολιτεία Ραχίν, όπου εντοπίζονται οι περισσότερες κοινότητες των μουσουλμάνων Ροχίνγκια, με κατεύθυνση το γειτονικό Μπανγκλαντές. Εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι είναι παγιδευμένοι στα σύνορα των δύο χωρών.
Παρακράτος και προβοκάτορες
Ποιος καίει τα χωριά των Ροχίνγκια; Δορυφορικές εικόνες που έχει στα χέρια του το Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, αλλά και μαρτυρίες δημοσιογράφων επιβεβαιώνουν την επιχείρηση εθνοκάθαρσης και πυρπόλησης που εξαπέλυσαν παρακρατικές πολιτοφυλακές, οι ένοπλες δυνάμεις και η αστυνομία.
Η κυβέρνηση απαντά ότι πρόκειται για οργανωμένη παραπληροφόρηση από τους αντάρτες. Και «ξενάγησε» ξένους δημοσιογράφους στην περιοχή, Η αλήθεια όμως κρύβεται στις λεπτομέρειες. Ο ρεπόρτερ του BBC Τζόναθαν Χεντ αναγνώρισε ορισμένους από τους υποτιθέμενους «μουσουλμάνους εμπρηστές» στα πρόσωπα μη μουσουλμάνων κατοίκων. «Είχαν πειράξει τις φωτογραφίες» εξηγεί σε άρθρο του.
Η φωτιά έχει και πολιτικό καύσιμο. Οργή έχει προκαλέσει η στάση της ντε φάκτο ηγέτιδας της Μιανμάρ, Αούνγκ Σαν Σου Κι, πρώην πολιτικής κρατούμενης η οποία τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 1991. Απηύθυνε μεν έκκληση για «εθνική συμφιλίωση», αλλά δεν τόλμησε να καταδικάσει τις σφαγές, να καταγγείλει την ευθύνη του στρατού και της κυβέρνησης, να προσπαθήσει να διακόψει την αιματοχυσία και να δρομολογήσει την τιμωρία των υπευθύνων.
Πολλοί θεωρούν ότι η 72άχρονη πολιτική ηγέτιδα σιωπά για να παραμείνει εντός των μηχανισμών της εξουσίας, υπό τους πανίσχυρους στρατιωτικούς της ασιατικής χώρας των 50 εκατομμυρίων κατοίκων. «Η Αούνγκ Σαν Σου Κι είναι το δυνατότερο [πολιτικό] χαρτί της Μιανμάρ και πρέπει να ισορροπήσει σε ένα πολύ λεπτό τεντωμένο σκοινί δεδομένου ότι ο στρατός συνεχίζει να ασκεί μεγάλη επιρροή» εξηγεί ο Σιάμ Σάραν, πρώην πρέσβης της Ινδίας στη Βιρμανία κατά τη δεκαετία του ’90.
Απάτριδες, φτωχοί και κυνηγημένοι
Το υπουργείο Εξωτερικών της Μιανμάρ, του οποίου προΐσταται η Αούνγκ Σαν Σου Κι, κατηγορεί τους αντάρτες ότι θέλουν να υπονομεύσουν την έκθεση του πρώην γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν η οποία θα διατυπώνει ειρηνευτικές προτάσεις.
Βάσει νόμου του 1982, της χουντικής τότε κυβέρνησης, απαγορεύεται στους Ροχίνγκια να αποκτήσουν ιθαγένεια, ταξιδιωτικά έγγραφα και περιουσία, ούτε μπορούν να στέλνουν τα παιδιά τους σε σχολεία, να έχουν εργασιακά δικαιώματα, να ταξιδεύουν ελεύθερα.
Κι αυτό διότι (αν και η παρουσία τους στην περιοχή ανάγεται στον όγδοο αιώνα μ.Χ) οι περισσότεροι πρόγονοί τους μετακινήθηκαν από τις αρχές του 19ου έως τα μέσα του 20ού αιώνα εντός της Βρετανικής Αυτοκρατορίας ως πάμφτωχοι και πάμφθηνοι εργάτες κυρίως από το υπό βρετανική κατοχή Μπανγκλαντές. Οι απόγονοί τους είναι «ξένοι».