Τα τελευταία χρόνια του εγκλεισμού του στις φυλακές ο Σάββας Ξηρός ζει μόνος – στην απομόνωση. Το ζήτησε ο ίδιος επειδή ακόμη και η βαβούρα της ανθρώπινης συναναστροφής τού είναι πλέον ανυπόφορη. Τα βράδια δεν κοιμάται… Δεν ξαπλώνει καν σε κρεβάτι. Όπως λέει η συνήγορός του Αννυ Παπαρούσσου, τη βγάζει όλη τη νύχτα σε μια καρέκλα.
Πιστοποιημένα ήδη από το 2014, με γνήσια και όχι με πλαστά έγγραφα, έχει μόνιμη αναπηρία. Είναι ένας πρακτικά τυφλός άνθρωπος, ένας ανήμπορος, με το επίπεδο της αναπηρίας του να ακουμπάει… ταβάνι, υπερβαίνοντας κατά πολύ και τις ελάχιστες απαιτήσεις του ισχύοντος νόμου για υφ’ όρο απόλυση.
Όταν μάλιστα το 2015 δόθηκε η δυνατότητα έκτισης του υπόλοιπου της ποινής στο σπίτι τους και σε ισοβίτες που έχουν ήδη εκτίσει δέκα χρόνια (σε περίπτωση ανθρωποκτονιών) και έχουν διαγνωστεί με αναπηρία άνω του 80%, ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος κατηγορήθηκε για φωτογραφική διάταξη.
Από τότε βέβαια έχουν περάσει άλλα τρία χρόνια και ο Σ. Ξηρός παραμένει έγκλειστος. Ο ίδιος είχε αντιδράσει στην προϋπόθεση της ηλεκτρονικής επιτήρησης (βραχιολάκι) επικαλούμενος, μεταξύ άλλων, και τα θρησκευτικά του φρονήματα.
Πριν από λίγες ημέρες, με αφορμή την αίτηση που υπέβαλε για υφ’ όρους απόλυση επικαλούμενος πλέον τον αποκαλούμενο νόμο Παρασκευόπουλου, ξεσηκώθηκε για άλλη μια φορά θόρυβος από μερίδα της κοινωνίας και του πολιτικού κόσμου για «τον τρομοκράτη που θέλει να βγει από τη φυλακή». Ομως σε μια ευνομούμενη πολιτεία στις ευεργετικές διατάξεις των νόμων που είναι συνυφασμένες με τη Δικαιοσύνη, το πρώτο προαπαιτούμενο δηλαδή του πολιτισμού, δεν νοείται να επιτρέπονται διακρίσεις μπροστά στην απόλυτη αναπηρία.
Διακρίσεις
Από το βράδυ της έκρηξης στον Πειραιά, από τον μήνα της «νοσηλείας» στον Ευαγγελισμό που στιγματίστηκε από τις πολύωρες μεταμεσονύκτιες ανακρίσεις του πολυτραυματία ασθενούς, ο οποίος είχε ήδη αρχίσει ποινή ισόβιας απώλειας της υγείας του, έχουν περάσει 16 χρόνια.
Σήμερα ο ισοβίτης με τη σκλήρυνση κατά πλάκας, του οποίου «η ορατότητα εκτείνεται στα 20 εκατοστά, πέρα από τα οποία υπάρχει ένα συνονθύλευμα σκιών», δεν μπορεί να βλάψει κανέναν. Και όπως δηλώνει σχετικά στο Documento ο ποινικολόγος Βασίλης Χειρδάρης, «και μόνη η συζήτηση για την εφαρμογή του νόμου στην περίπτωσή του δημιουργεί ρήγμα στο ίδιο το κράτος δικαίου και πλήττει τον ευρωπαϊκό μας νομικό πολιτισμό».
Επειδή λοιπόν οι ευνομούμενες πολιτείες δεν εκδικούνται, επειδή οι πολίτες κινδυνεύουν από τη νομιμοποίηση απάνθρωπων διακρίσεων και όχι από τον ανάπηρο πλέον Ξηρό, η ικανοποίηση της αίτησής του, όπως κατηγορηματικά λένε στο Documento προσωπικότητες από διάφορους κοινωνικούς και επαγγελματικούς χώρους, θα πρέπει να είναι μονόδρομος για το δικαστικό συμβούλιο.
Το ιστορικό και η αίτηση
Το 2012 δικαστήριο του Πειραιά αποφάσισε την πεντάμηνη διακοπή της ποινής του προκειμένου να νοσηλευθεί στο ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης… Λίγες ημέρες αργότερα επέστρεψε στον Κορυδαλλό κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας.
Το 2014 ένα άλλο δικαστήριο αποφάσισε τη διακοπή της ποινής του για 30 ημέρες και τη νοσηλεία του στο Νοσοκομείο Λάρισας. Υστερα από τέσσερις ημέρες επέστρεψε ξανά στον Κορυδαλλό, πάλι με εισαγγελική παραγγελία.
Από το 2014 ήδη είχε διαγνωστεί το ποσοστό αναπηρίας του. Με βάση πιστοποιητικό Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ), έπειτα από αξιολόγηση από τη δευτεροβάθμια επιτροπή του ΚΕΠΑ, προέκυψε ότι το συνολικό ποσοστό αναπηρίας του ανέρχεται σε 98% και εφ’ όρου ζωής. Θεωρείται πρακτικά τυφλός και η πάθηση είναι μη ιατή.
Καταδίκη της Ελλάδας
Το 2010 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) στο οποίο είχε προσφύγει δέχτηκε ότι υπήρξε παραβίαση άρθρου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) που απαγορεύει την απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση και καταδίκασε την Ελλάδα να του καταβάλει το ποσό των 1.000 ευρώ ως αποζημίωση για ηθική βλάβη.
Το ΕΔΔΑ έκρινε ένοχη την Ελλάδα για ανεπαρκή φροντίδα και επέκρινε τις ελληνικές δικαστικές αρχές οι οποίες είχαν απορρίψει αιτήσεις αναστολής της ποινής του προκειμένου να νοσηλευθεί σε νοσοκομείο, αποφαινόμενες, όπως σημειωνόταν, ως εξειδικευμένοι ιατροί και όχι ως δικαστές.
Το βραχιολάκι
Όσο για την άρνησή του να φορέσει το περιβόητο βραχιολάκι, στην αίτησή του διευκρινίζεται: «Δεν δύναμαι να φέρω συσκευή ηλεκτρονικής επιτήρησης αφού στα μεν κάτω άκρα μου διαπιστώνονται “βαριές τροφοαγγειακές λοιμώξεις με πολλαπλά έλκη κυρίως δεξιά συνεπεία υποτροπιάζουσας βαρείας λοίμωξης των κάτω άκρων (λοίμωξη από ερυσίπελα)”.
Η διαπίστωση αυτή συνηγορείται και από Ιατρική Γνωμάτευση Νευρολόγου της Νευρολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Κρατουμένων Κορυδαλλού σύμφωνα με την οποία δεν έλαβε την αγωγή που επιβαλλόταν για τη σκλήρυνση κατά πλάκας, λόγω “συνεχούς εμφάνισης ερυσιπέλατος στα κάτω άκρα (κίνδυνος υποτροπής και επέκτασης της λοίμωξης)”».
Το ίδιο ισχύει και για τα άνω άκρα αφού στο δεξί χέρι κατόπιν ακρωτηριασμού έχει μόνο αντίχειρα και δείκτη, ενώ «το αριστερό πάσχει από νευρομυϊκή αδυναμία λόγω της σκλήρυνσης κατά πλάκας, για την οποία δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ θεραπεία».
«Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία του συστήματος ηλεκτρονικής επιτήρησης» υποστηρίζει, «είναι πολύ πιθανό να επιδεινώσει την ήδη υπάρχουσα νευρομυϊκή αδυναμία και να αχρηστέψει το μοναδικό μέλος που του έχει μείνει για αυτοεξυπηρέτηση».
Καλλιτέχνες, πολιτικοί και νομικοί ζητούν αποφυλάκιση λόγω μόνιμης αναπηρίας
Υπέρ της αποφυλάκισης του Σ. Ξηρού τίθενται με δηλώσεις τους στο Documento πρόσωπα από τον χώρο της τέχνης, της πολιτικής αλλά και δικηγόροι. Όπως επισημαίνουν, η αποφυλάκισή του «επιβάλλεται για λόγους ανθρωπισμού ώστε να μη συνεχίσει να βρίσκεται σε συνθήκες οι οποίες επιβαρύνουν την υγεία του». Επιπλέον υπογραμμίζουν ότι στην περίπτωση του Σ. Ξηρού δεν γίνεται «καμία χάρη σε κάποιον», «ούτε πρόκειται για περίπτωση εξαίρεσης», καθώς «για ασθενείς με υψηλά ποσοστά αναπηρίας, όπως ο Σ.ς Ξηρός, υπάρχουν εδώ και χρόνια ειδικές διατάξεις που επιτρέπουν την πρόωρη αποφυλάκιση».
Κλειώ Παπαπαντολέων, δικηγόρος, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου: «Σεβασμός στο κράτος δικαίου»
Είναι απολύτως κατανοητό ότι η υφ’ όρον απόλυση ενός καταδίκου μπορεί να προκαλεί θλίψη ή ακόμη και οργή στις οικογένειες των θυμάτων. Αυτό, όπως είναι αυτονόητο, δεν αφορά μόνο την περίπτωση του Σ. Ξηρού, αλλά και περιπτώσεις άλλων καταδίκων για βαριά κακουργήματα. Η ελληνική πολιτεία όμως, όπως και το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών κρατών, έχει κάνει εδώ και χρόνια μια βασική επιλογή: αυτή είναι η αποφυλάκιση κάθε καταδίκου μετά την πάροδο κάποιων ετών, ανεξάρτητα από το έγκλημα που έχει διαπράξει. Η μόνη εξαίρεση αφορούσε τους καταδικασθέντες για εσχάτη προδοσία πραξικοπηματίες. Αυτή την επιλογή δεν την έχει πειράξει μέχρι σήμερα καμία κυβέρνηση και παραμένει μια σταθερά του ποινικού και σωφρονιστικού μας συστήματος. Ως εκ τούτου, δεν γίνεται καμία χάρη σε κάποιον, ούτε επιχειρείται η παράκαμψη κάποιου κανόνα δικαίου ούτε έχουμε κάποια ιδιαίτερη περίπτωση εξαίρεσης. Ο νόμος ο ίδιος δεν κάνει εξαίρεση. Ειδικά δε για τους ασθενείς, και ιδίως για ανθρώπους με υψηλά ποσοστά αναπηρίας, όπως ο Σ. Ξηρός, υπάρχουν εδώ και χρόνια ειδικές διατάξεις που επιτρέπουν την πρόωρη αποφυλάκιση. Δεν πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε ότι η χώρα μας έχει καταδικαστεί πολλάκις για τις συνθήκες κράτησης στις φυλακές, οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί απάνθρωπες και εξευτελιστικές. Ως εκ τούτου, χρειάζεται ψυχραιμία και σεβασμός στο κράτος δικαίου, ακόμη και όταν οι αποφάσεις του είναι για κάποιους δυσβάσταχτες.
Βαγγέλης Ραπτόπουλος, συγγραφέας: «Επιβάλλεται να βγει από τη φυλακή»
Καταρχάς οφείλουμε να πούμε ότι δεν τίθεται θέμα πως από την έκρηξη της βόμβας και μετά ο άνθρωπος είναι ανάπηρος. Οπότε, σύμφωνα με τον νόμο αλλά και για λόγους ανθρωπισμού, επιβάλλεται να μη συνεχίσει να βρίσκεται σε συνθήκες οι οποίες επιβαρύνουν την υγεία του, αλλά να βγει από τη φυλακή. Ως προς την «καραμέλα» των αντιδράσεων για τον νόμο του Παρασκευόπουλου, με αφορμή την αποφυλάκιση του Φλώρου, πιστεύω ότι καλό θα ήταν να εγκαλούμε όχι τον νόμο για την τυχόν ελαστικότητά του απέναντι στους κρατούμενους που είναι ανάπηροι, αλλά αυτούς που κάνουν τον έλεγχο και δίνουν τα πιστοποιητικά αναπηρίας.
Τασία Χριστοδουλοπούλου, Γ΄ αντιπρόεδρος Βουλής::«Όλοι χρειάζονται μια δεύτερη ευκαιρία»
Πιστεύω στο σωφρονιστικό σύστημα που δεν εκδικείται, αλλά έχει στόχο την επανένταξη και την κοινωνικοποίηση των κρατουμένων. Όλοι οι άνθρωποι χρειάζονται μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή τους. Ενα τέτοιο ποινικό σύστημα μπορεί να εμπνεύσει σεβασμό και σε αυτούς που το παραβαίνουν. Διαφορετικά τρέφει το μίσος και την οργή.
Διαφωνώ με την αντιπολίτευση γιατί το επόμενο βήμα μιας τέτοιας οπτικής φοβάμαι ότι μπορεί να αναθερμάνει τη συζήτηση για τη θανατική ποινή. Με αυτή την αφετηρία, προσεγγίζω το αίτημα του Σάββα Ξηρού.
Αραβαντινός Αντώνης, σωφρονιστικός υπάλληλος, πρώην αρχιφύλακας των φυλακών Κορυδαλλού: «Αίτημα πάρα πολύ καθυστερημένο»
Δεν υπάρχει λόγος να υπάρχει αυτός ο νόμος αν δεν αποφυλακιστεί ο Σάββας Ξηρός. Είναι ένα αίτημα αποφυλάκισης πάρα πολύ καθυστερημένο. Κατά τη γνώμη μου ο νομοθέτης όταν έφτιαχνε το άρθρο 110 κάτι τέτοιο θα είχε υπόψιη του για να το νομοθετήσει.
Αν δεν δικαιούται αποφυλάκιση ένας άνθρωπος με διαπιστωμένη αναπηρία 98% τότε ποιος τη δικαιούται. Η εικόνα αυτού ανθρώπου είναι πάρα πολύ κακή και από την όρασή του και τα ακρωτηριασμένα χέρια του. Θεωρώ ότι ο νομοθέτης κάτι τέτοιες περιπτώσεις είχε κατά νου όταν έκανε αυτές τις προβλέψεις που έκανε για την απόλυση για λόγους υγείας. Και μάλιστα με τις προϋποθέσεις που προβλέπει ο νόμος θα μπορούσε να είχε υποβάλει αίτηση εδώ και πάρα πολύ καιρό με την ψήφιση του νομοσχεδίου είχε το δικαίωμα να υποβάλει και υπέβαλε τώρα.
Ομηρος Πουλάκης, ηθοποιός: «Νόμιμο δικαίωμα»
«Είναι νόμιμο δικαίωμά του».