Το ότι έχει θεσπιστεί η 21η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης το οφείλουμε σε Ελληνες δημιουργούς. Το 1997 ο αείμνηστος αβανγκαρντίστας Μιχαήλ Μήτρας (1944-2019) εμπνεύστηκε και πρότεινε την ιδέα στην Εταιρεία Συγγραφέων ενώ ο κορυφαίος Βασίλης Βασιλικός, τότε πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO, εισηγήθηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο την πρόταση, η οποία υπερψηφίστηκε το 1999 κι έτσι κάθε χρόνο εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα, όλο τον Μάρτιο πλέον, οι ποιητικές εκδηλώσεις πάλλονται και θάλλουν.
Αφού θυμηθώ και θυμίσω τρεις λατρεμένους μου ορισμούς για την ποίηση, θα προσφέρω μιαν ανθοδέσμη από δεκαοχτώ ποιητικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και κατακλύζουν τα αναγνωστικά μου μερόνυχτα αυτό τον καιρό.
Ο Ανδρέας Εμπειρίκος θεωρούσε την ποίηση ανάπτυξη στίλβοντος ποδηλάτου, ο Ανδρέας Μπρετόν επέμενε ότι πρόκειται για το τραγούδι που ξεγελάει τον χρόνο και ο Νίκος Καρούζος την ονομάτισε οξυγόνο αντιδιαστολής.
Ο λόγος τώρα στις ποιήτριες και στους ποιητές!
• Δημήτρης Αγγελής: «Αυτό το ποίημα είναι ο αέρας που σε τυλίγει, Μαρία,/ όταν βγαίνεις το πρωί βιαστική, προσπαθώντας να συμμαζέψεις την τσάντα/ το αλουμινόχαρτο με τα βατόμουρα και να καλέσεις ταξί» («Η πόλη Μαρία», εκδ. Πόλις).
• Καλλιόπη Αλεξιάδου: «Χτίζουμε τον Νέο κόσμο/ Μέσα του η Ποίηση μας τρώει τον αέρα./ Γίναμε κυνηγοί –άξιοι, επιτέλους γιοι–/ και με λύσσα χτυπήσαμε στα τσιμέντα τη σακατεμένη της μούρη» («Τέχνη προς αποφυγή», εκδ. Ιωλκός).
• Γιάννης Αντιόχου: «Στο μεταξύ, παραμονεύοντας στο σκοτάδι επινόησα τ’ άστρα μου» («Σώμα», εκδ. Ικαρος).
• Γιώργος Βέης: «Η χλόη εδώ είναι από το δάνειο του ουρανού/ τα έλατα αψίδες/ ξέρουν πώς να ενώνουν τις κορυφές τους/ ψηλά στα σύννεφα/ στους πίνακες της αλήθειας» («Καταυλισμός», εκδ. ύψιλον).
• Χάρης Βλαβιανός: «Συμβαίνει και στην ποίηση:/ Κοιτάζεσαι στο speculum των λέξεων./ Ποιον και τι ακριβώς αντικρίζεις;» («Αναγέννηση», εκδ. Πατάκη).
•Οσιαν Βουόνγκ: «Επάνω στο γραφείο μου χωράφι χιονισμένο/ όπου κείσαι σκέτη πέτρα/ χρειάζεται μονάχα να γράψω/ τις σωστές λέξεις κι είμαι/ (πάλι) πλάι σου» («Ο χρόνος είναι μάνα», μτφρ. Δημήτρης Μαύρος, εκδ. Gutenberg).
• Τάσος Γερμενής: «Ζωή που βράζει σαν μούστος/ στης φαντασίας το κέλυφος/ σεντόνι δανεικό/ για το φαλακρό φάντασμα/ κάποιου απάτριδα έρωτα/ Φυσαλίδες του χρόνου/ την ώρα που ψάχνεις/ ένα λάθος στη θάλασσα» («Ἐμὸς εἶ σύ», εκδ. Περισπωμένη).
• Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος: «Το φεγγάρι να είναι μια παρένθεση στον ουρανό/ και το τηλέφωνο να μη χτυπάει ποτέ,/ ν’ ακούω Πάολο Κόντε στο YouTube/ και να ξαπλώνεις πάνω μου» («Ο θάνατος πλένει το πρόσωπό του στα νερά που κυλάνε απ’ το σώμα σου», εκδ. Πόλις).
• Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη: «Γυρνάει κατόπιν στο βιβλίο του ήσυχα/ και συλλογιέται τα λόγια του Ποιητή/ πως δεν μπορούσε ήλιο ν’ αντικρύσει/ πως δεν μπορούσε ν’ αντικρύσει θάνατο» («Ημέρες καλοσύνης», εκδ. Πόλις).
• Ελισάβετ Ιγγλίζ: «Μόνο τη λάμψη αυτή θέλω να τριγυρνάει μέσα μου/ να θυμίζει το γέλιο σου/ που αντηχούσε με διαύγεια σαν κωδωνοκρουσία» («Θρυαλλίς», εκδ. Κέδρος).
• Σωτήρης Κακίσης: «ένα πλοίο μεγάλο με όλους τους γονείς μας, δηλαδή ο Θεός σαν υπερωκεάνιο, προς εποχές προηγούμενες σαλπάροντας στην καρδιά μου μέσα συνέχεια, αδιάκοπα, πάλι και πάλι» («Μια Δάφνη», εκδ. βακχικόν).
• Αν Κάρσον: «Ο Θεός δεν έχει θέση στον πόλεμο και στην τρέλα του λοιπόν κάποιος/ δεν έχει παρά να επιμείνει στην τρέλα και/ ο κόσμος αρκετά σύντομα θα τη βαφτίσει ευτυχία» («Η ομορφιά του συζύγου», μτφρ. Ευτυχία Παναγιώτου & Δημήτρης Αθηνάκης, εκδ. Πατάκη).
• Τζάκι Κέι: «Το ένα όνειρο ανοίγει με την αιχμή του το επόμενο σαν ξεκοιλιασμένο ψάρι/ τίποτα δεν είναι όπως ήταν·/ εκείνη είναι τόσες φαντασιώσεις που δεν μπορεί να ‘ναι σάρκα και οστά» («Χαρτιά υιοθεσίας», εκδ. Loggia).
• Στάθης Κουτσούνης: «Περνάς κι η ομορφιά σου κυματίζει/ ρόδο σε καθρέφτη/ το ντεκολτέ σου επηρμένο/ ανοιγοκλείνει και τα δάχτυλά μου/ τρυγούν το έρεβος που ανθίζει στη σχισμή» («Ρόδο σε καθρέφτη», εκδ. Μεταίχμιο).
• Αντρέας Μαντάς: «Είσαι το πανάρχαιο σύμβολο της Σελήνης./ Και γω ο ταπεινός ζογκλέρ που παίζω μ’ αυτόν τον/ ωκεανό των γοητευτικών συμβολισμών» («Αλγερίες», εκδ. Ιωλκός).
• Αργύρης Παλούκας: «Κάποιες μέρες ανοίγουν σαν ροδάκινο/ στη μέση του χειμώνα./ Χρειάζομαι τα ρηχά νερά,/ έχω ανάγκη τα μικρά συναισθήματα, εσύ;/ Το μυαλό μου μέχρι εκεί να φτάνει» («Τελευταίο σκοτάδι», εκδ. Κριτική). Νίκος Παπάνας: «Θυμάμαι τον δικό σου θάνατο – χαστούκι δόξας,/ άλλος ένας ρόλος, άλλη μια θριαμβευτική κραυγή,/ αθώο σπάσιμο δεσμών, ιλιγγιώδης κούρσα:/ Τελικά, η ομορφιά είναι κι αυτή χωρίς αιτία» («Σας αρέσουν τα σονέτα;», εκδ. Ιωλκός).
• Κωνσταντίνα Σιαχάμη: «Ετσι σε ήθελα, μνήμη. Αμίλητη, με παφλασμό υπάκουο στη μυρωδιά των μήλων» («Αδης απαλώς», εκδ. Κίχλη).
Face Control
Λαβύρινθος και σκακιέρα και η διαλεκτική δοκίμιο/ ποίημα και η περιπλάνηση στις πόλεις όπως του Βάλτερ Μπένγιαμιν η flânerie, το φλανάρισμα στον χρόνο και στις εποχές της ανθρώπινης ταραχής, στα σκαμπανεβάσματα της Ιστορίας και τώρα ο Χάρης Βλαβιανός (Ρώμη, 1957) καταβυθίζεται στους βίους φυσιογνωμιών όπως ο Μακιαβέλι και ο Ντίρερ και ο Αρετίνος και ο Τζορντάνο Μπρούνο και ο Ραφαήλ, με το ποιητικό πολύπτυχο «Αναγέννηση» (εκδ. Πατάκη), γυρεύοντας και βρίσκοντας κι επισημαίνοντας και τονίζοντας αντιστοιχίες με το περίπλοκο και μπερδεμένο και συγκεχυμένο και σπασμωδικά ιλιγγιώδες σήμερα, θέλγοντάς μας και θυμίζοντάς μας πώς μέσα από ποιητικούς παραλληλισμούς την εποχή μας τη γνωρίζουμε διαυγέστερα.
