Γράφει η
Γεωργία Παπαϊωάννου
Παιδοακτινολόγος,
Διευθύντρια Παιδιατρικής Ακτινολογίας, ΜΗΤΕΡΑ
Η ουρολοίμωξη παρατηρείται συχνά στα παιδιά, ακόμη και σε πολύ μικρή ηλικία. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν πρέπει να γίνει κάποια απεικονιστική εξέταση σε μωρό ή παιδί με ουρολοίμωξη. Σε συνεννόηση με τον παιδίατρο ή τον ειδικό παιδονεφρολόγο / παιδοουρολόγο, ανάλογα με τη βαρύτητα της ουρολοίμωξης και την ηλικία του παιδιού, υπάρχουν συγκεκριμένες απεικονιστικές εξετάσεις που μπορούν να υποβληθούν μωρά και παιδιά με ουρολοίμωξη.
Η πρώτη και βασική εξέταση είναι το υπερηχογράφημα νεφρών – ουρητήρων – κύστης (ΝΟΚ). Το υπερηχογράφημα αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί από την πρώτη μέρα ζωής του παιδιού, δεν το επιβαρύνει καθόλου και είναι μια γρήγορη εξέταση που δίνει πολύ σημαντικές πληροφορίες για τη θέση, την υφή και τη μορφολογία των νεφρών καθώς και για πιθανές ανωμαλίες στο σχηματισμό τους ή για ευρήματα απόφραξης στη δίοδο των ούρων. Πραγματοποιείται πολύ εύκολα και γρήγορα.
Εφόσον ωστόσο υπάρχουν ειδικά ευρήματα που δίνουν την υποψία κυστεο-ουρητηρικής παλινδρόμησης, δηλαδή παράδοξης κίνησης των ούρων από την ουροδόχο κύστη προς τα επάνω στους νεφρούς, που μπορεί να βάλει σε κίνδυνο την φυσιολογική μορφολογία και λειτουργία των νεφρών, ζητείται η ειδική μελέτη με ανιούσα κυστεοουρηθρογραφία.
Η εξέταση αυτή αποτελεί την ιδανική μέθοδο για τον έλεγχο παλινδρόμησης, πραγματοποιείται με ακτινοσκόπηση και πρέπει να διενεργείται σε ειδικά παιδοακτινολογικά κέντρα, που έχουν ειδικά μηχανήματα παλμικής ακτινοβολίας και εφαρμόζουν ειδικά παιδιατρικά πρωτόκολλα χαμηλής επιβάρυνσης με ακτινοβολία. Πρέπει επίσης να πραγματοποιείται από ειδικούς παιδοακτινολόγους, οι οποίοι είναι εξοικειωμένοι με τη διενέργεια της εξέτασης: υπό άσηπτες συνθήκες, τοποθετείται ένας πολύ λεπτός καθετήρας στην ουρήθρα του παιδιού, γίνεται έγχυση σκιαγραφικής ουσίας, η πορεία της οποίας αποτυπώνεται ακτινοσκοπικά και αξιολογείται αν είναι η αναμενόμενη ή αν υπάρχει παλινδρόμηση.
Επίσης, η συγκεκριμένη εξέταση σκιαγραφεί με λεπτομέρεια την ουρήθρα, που είναι πολύ σημαντικό να γίνει ειδικά στα αγοράκια αφού κάποιες φορές υπάρχουν στενώσεις που εμποδίζουν την φυσιολογική ροή των ούρων και προδιαθέτουν σε ουρολοιμώξεις ή και επιβάρυνσης της νεφρικής λειτουργίας. Η κυστεογραφία μπορεί να πραγματοποιηθεί και υπερηχογραφικά, ωστόσο αυτό γίνεται συνήθως σε περιπτώσεις επανελέγχου, όπου η ανατομία έχει διερευνηθεί αρχικά με ψηφιακή εξέταση ή σε κοριτσάκια, όπου η μελέτη της ουρήθρας δεν είναι απαραίτητη.
Τέλος, εάν η ουρολοίμωξη έχει προκληθεί επειδή υπάρχει υποκείμενη ανωμαλία στους νεφρούς με πολύπλοκη μορφολογία, την τελευταία δεκαετία εφαρμόζεται μία καινούργια, ειδική μαγνητική τομογραφία, η μαγνητική ουρογραφία. Αυτή η εξέταση πρέπει επίσης να πραγματοποιείται σε ειδικά παιδοακτινολογικά τμήματα όπου υπάρχει ειδικό πρωτόκολλο και λογισμικό μελέτης της νεφρικής λειτουργίας. Εξασφαλίζει τη λεπτομερή μελέτη της ανατομίας και μορφολογίας των νεφρών, που είναι απαραίτητη εάν η διόρθωση της ανωμαλίας απαιτεί χειρουργική παρέμβαση. Δίνει τρισδιάστατες εικόνες που χρειάζονται οι χειρουργοί προκειμένου να σχεδιάσουν το πλάνο του χειρουργείου καθώς και λειτουργικές πληροφορίες που υποκαθιστούν τη λειτουργική μελέτη με σπινθηρογράφημα.
Έτσι με αυτή την εξέταση, που δεν έχει καθόλου ακτινοβολία, εξασφαλίζεται ταυτόχρονα η λεπτομερής μελέτη της ανατομίας και της λειτουργίας των περίπλοκων νεφρικών ανωμαλιών και προγραμματίζεται σωστά το χειρουργείο στις περιπτώσεις που χρειάζεται. Η εξέτασης αυτή, λόγω της διάρκειας και της λεπτομέρειας που απαιτείται, πραγματοποιείται στα μωρά και μικρά παιδιά υπό καταστολή (ήπια αναισθησία) με τη βοήθεια παιδοαναισθησιολόγων.
