Έτοιμοι για «όχι» στα πρωτόκολλα συνεργασίας με τη Βόρεια Μακεδονία ο Σαμαράς και διψήφιος αριθμός βουλευτών, ενώ αποφασισμένος να μην υπερψηφίσει φέρεται και ο Κώστας Καραμανλής.
Η εικόνα επίπλαστης κυβερνητικής ενότητας και παντοδυναμίας του πρωθυπουργού που φιλοτεχνούν εργολαβικά τα συστημικά μέσα ενημέρωσης δύσκολα κρύβει αφενός τα προβλήματα στην άσκηση της εξωτερικής μας πολιτικής, αφετέρου τα ενδοκυβερνητικά μέτωπα ανάμεσα στους υπουργούς ή μεταξύ των υπουργών και του Μεγάρου Μαξίμου.
Το πλέον χαρακτηριστικό είναι στο πεδίο των οικονομικών όπου ο αρμόδιος υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας έχει εν πολλοίς παραγκωνιστεί από το δίδυμο Αλέξη Πατέλη και Θεόδωρου Σκυλακάκη, οι οποίοι έχουν την εμπιστοσύνη του πρωθυπουργού. Ο κ. Σταϊκούρας σε μια σαφή ένδειξη υποβάθμισης απουσίαζε από την παρουσίαση του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης όπου τα εύσημα πήραν οι Σκυλακάκης και Πατέλης.
Μια σειρά από αποφάσεις όμως απαιτούν υπογραφή Σταϊκούρα, όπως π.χ. οι εκταμιεύσεις κονδυλίων ή η πώληση των ΕΛΠΕ. Επιπλέον ο κ. Σταϊκούρας έχει και τις σχέσεις με τους ομολόγους του στο Eurogroup. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται η βελτίωση των σχέσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον κεντρικό τραπεζίτη Γιάννη Στουρνάρα και οι πληροφορίες ότι ο Σκυλακάκης προορίζεται για υπουργός με μετακίνηση του Σταϊκούρα. Ο υπουργός Οικονομικών όμως είναι από τα στελέχη της καραμανλικής πτέρυγας.
Ανοιχτή πληγή πάντως στην κυβέρνηση παραμένει το θέμα του Αλέξη Πατέλη μετά τη δήλωσή του ότι «όποιος δεν έχει όρεξη να εργαστεί κάνει διδακτορικά». O Νικήτας Κακλαμάνης τον αποδοκίμασε δημόσια και απερίφραστα εκφράζοντας τη στάση της πλειονότητας των συναδέλφων του έναντί του, παρότι η κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη απέφυγε να τον αδειάσει. Οι βουλευτές όμως της ΝΔ γενικότερα αντιδρούν αφενός για την περίοπτη θέση που έχει ένας ακόμη μη εκλεγμένος τεχνοκράτης και αφετέρου για την «υπερπροβολή –όπως λένε– στοιχείων της προσωπικής του ζωής που δεν συγκινούν το παραδοσιακό κοινό της ΝΔ».
Άδωνης εναντίον όλων
Ανοιχτό είναι πάντα το θέμα των σχέσεων του επιτελικού κέντρου με τον Άδωνη Γεωργιάδη. Μόλις την εβδομάδα που πέρασε ο πολυπράγμων υπουργός δέχτηκε άδειασμα από την Πελώνη για τις δηλώσεις του ότι οι εμβολιασμένοι θα έχουν κάποια προνόμια, όπως στα γυμναστήρια. Τις ίδιες ημέρες ο κ. Γεωργιάδης ήρθε σε διάσταση με δύο συναδέλφους του, με τον Βασίλη Κικίλια για τον εμβολιασμό των υγειονομικών και στη συνέχεια με τον «ομόσταβλό» του από τον ΛΑΟΣ και νυν υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη για τη «συγγνώμη» στον ΣΥΡΙΖΑ και τον Νίκο Καρανίκα σχετικά με τη φαρμακευτική κάνναβη.
Αγκάθι τα πρότζεκτ
Για να μείνουμε στο εσωτερικό του «επιτελικού κράτους», οι πληροφορίες επιμένουν για τις όχι καλές σχέσεις μεταξύ Γιώργου Γεραπετρίτη και Άκη Σκέρτσου. Οι δύο φέρονται να διαφωνούν σε επιχειρηματικά πρότζεκτ που προωθεί η κυβέρνηση. Ο Γ. Γεραπετρίτης που θεωρείται πάντα «ξένο σώμα» από τους «γαλάζιους» βουλευτές συνεχίζει να συγκεντρώνει τις παρασκηνιακές επικρίσεις για τις «ατυχείς του δηλώσεις, όπως η τελευταία για τους περιορισμούς για εκπαιδευτικούς λόγους». Με τον Σκέρτσο όμως, όπως άλλωστε και με τον Κυριάκο Πιερρακάκη, έχουν τριβές για το ποιος θα εκφράσει την εκσυγχρονιστική τάση που έχει προσχωρήσει στη μητσοτακική ΝΔ εάν δεν τους αποβάλει όλους μαζί η κεντροδεξιά βάση του κόμματος.
Ο κ. Πιερρακάκης πάλι, ο οποίος λόγω της αθόρυβης δουλειάς του στο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής θεωρείται από τους επιτυχημένους υπουργούς της κυβέρνησης, έχει και εκείνος τελευταία τα θέματά του με το επιτελικό κέντρο του Μεγάρου Μαξίμου.
Αντικείμενο, λένε οι πληροφορίες, είναι το μεγάλο πρότζεκτ για το 5G. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτό αφορούσε και η συνάντηση με τον Γρηγόρη Δημητριάδη σε ανοικτό χώρο, γιατί προφανώς ούτε εκείνοι θεωρούν ότι δεν παρακολουθούνται. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, του δόθηκε η δυνατότητα να προσαρμόσει το πρότζεκτ, ενώ με κομψό τρόπο του διαμηνύθηκε ότι μπορεί να υπάρξει κενό με την αναβάθμιση του τομέα των δημόσιων επενδύσεων που έχει τώρα ο υφυπουργός Γιάννης Τσακίρης.
«Εφιάλτης» το μακεδονικό
Ενώ όμως αυτά προκύπτουν από πλευρές της κυβερνητικής πολιτικής, το τελευταίο διάστημα είναι έντονη η κινητικότητα στα κομματικά υποσυστήματα των καραμανλικών και των σαμαρικών με το κοινό ερώτημα «πού οδηγεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης την κεντροδεξιά παράταξη;». Σταθερό πεδίο προστριβών αποτελεί η εξωτερική πολιτική. Για τα μεν ελληνοτουρκικά καραμανλικοί και σαμαρικοί θεωρούν ότι η κυβέρνηση συνεχίζει την κατευναστική πολιτική και εκφράζουν επιφυλάξεις για την επικείμενη συνάντηση με τον Ερντογάν.
Οι σχέσεις με τη Βόρεια Μακεδονία είναι ακόμη πιο δύσκολο πεδίο καθώς μπορεί να οδηγήσει σε ανοικτό ρήγμα το κόμμα εάν ο Κυρ. Μητσοτάκης αποφασίσει τελικά να φέρει τα πρωτόκολλα συνεργασίας τα οποία καθυστερεί από τον περασμένο Νοέμβριο.
Ο Αντώνης Σαμαράς έχει ξεκαθαρίσει ότι θα τα καταψηφίσει. Την ίδια στάση, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, προειδοποιεί ότι θα κρατήσει διψήφιος αριθμός βουλευτών. Εννέα εξ αυτών θυμίζουν ότι είχαν σηκώσει το βάρος της κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης κατά της συμφωνίας των Πρεσπών και δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν «τις κωλοτούμπες του Αδωνη», όπως χαρακτηριστικά λένε. Το εάν ο αριθμός των βουλευτών που προειδοποιούν ότι δεν θα ψηφίσουν παραμείνει διψήφιος ή μειωθεί μετά τις σχετικές παρεμβάσεις της ηγεσίας του κόμματος μένει να φανεί.
Εάν παραμείνει διψήφιος, τότε η κυβέρνηση θα χρειαστεί τις ψήφους του ΣΥΡΙΖΑ (που επιμένει ότι θέλει 158 συγγνώμες για τη συμφωνία των Πρεσπών) και του ΜέΡΑ25 για να περάσει τα πρωτόκολλα. Το θέμα όμως περιπλέκεται γιατί αποφασισμένος να μην ψηφίσει φέρεται και ο Κώστας Καραμανλής. Σε τέτοια περίπτωση το πόσοι βουλευτές θα καταψηφίσουν έρχεται σε δεύτερη μοίρα, ο Κυρ. Μητσοτάκης θα έχει υποστεί συντριπτική πολιτική ήττα και εσωκομματική αποδοκιμασία από τους δύο πρώην πρωθυπουργούς και προέδρους του κόμματος.
Όσοι σκέφτονται τις πιθανές εναλλακτικές αποκλείουν το ενδεχόμενο να το φέρει στα θερινά τμήματα της Βουλής για να αποφύγει την εσωτερική ρήξη. Μάλιστα από το περιβάλλον του προέδρου της Βουλής Κώστα Τασούλα διαρρέει ότι και αυτό το καλοκαίρι, όπως και πέρυσι, δεν θα λειτουργήσουν τα θερινά τμήματα. Ετσι κι αλλιώς η Βουλή λειτουργεί με ελάχιστη συμμετοχή λόγω Covid-19.
Για πολλούς αυτό συνδέεται με το ενδεχόμενο εκλογών το ερχόμενο φθινόπωρο. Μόνο μια κυβέρνηση που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών θα συνέχιζε όλο το καλοκαίρι για παράδειγμα την προανακριτική για τον Καλογρίτσα και θα έβαζε στον πάγο τα τρία μνημόνια συνεργασίας που προέβλεπε η συμφωνία των Πρεσπών.
Το διπλωματικό θρίλερ με τα δυτικά Βαλκάνια
Το πρόβλημα για τον Κυριάκο Μητσοτάκη είναι οι Βρυξέλλες και ειδικά η Γερμανία, η εμπλοκή της οποίας στα δυτικά Βαλκάνια είναι δεδομένη όπως και η επιθυμία της για τη λεγόμενη διεύρυνση. Μέχρι τώρα το θέμα έμενε χαμηλά αφενός λόγω των εσωτερικών πολιτικών αναταράξεων που προκάλεσε η πανδημία σε όλη την Ευρώπη, αφετέρου λόγω του βουλγαρικού βέτο στην είσοδο της Βόρειας Μακεδονίας.
Ομως η πανδημία λόγω των εμβολιασμών υποχωρεί και τα προβλήματα θα βγουν στην επιφάνεια θέλοντας και μη. Ενδεικτικό είναι το non paper-φάντασμα που πρότεινε αλλαγές των συνόρων στα δυτικά Βαλκάνια, το οποίο κυκλοφόρησε στα μέσα του προηγούμενου μήνα στις εφημερίδες και προκάλεσε πολιτική καταιγίδα στην περιοχή και στις Βρυξέλλες. Το έγγραφο το οποίο δημοσίευσε ο ερευνητικός ιστότοπος με έδρα τη Λιουμπλιάνα necenzurirano.si φέρεται να έχει συντάκτη τον πρωθυπουργό της Σλοβενίας Γιάνεζ Γιάνσα, ενώ το γραφείο του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δεν αρνήθηκε την ύπαρξή του, όπως έγραψε το euroactiv.com.
Τα πράγματα έκανε χειρότερα ο επίτροπος Διεύρυνσης Ολιβερ Βάρχελι με τη δήλωσή του ότι οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε συνομιλίες με την Αλβανία για ένταξη στην ΕΕ, παρά το γεγονός ότι καθυστερούν οι διαπραγματεύσεις με τη Βόρεια Μακεδονία.
Κάτι τέτοιο προκάλεσε εύλογες αντιδράσεις, αφού η διεύρυνση των δυτικών Βαλκανίων «πάει πακέτο», τουλάχιστον αυτό ίσχυε μέχρι σήμερα – αλλά και με βάση το ρεπορτάζ πριν από τις ενστάσεις της Βουλγαρίας το πρόβλημα ήταν οι γαλλικές ενστάσεις για την Αλβανία, ειδικά η έκταση και η ένταση της διαφθοράς στη χώρα αυτή ακόμη και στα υψηλά κλιμάκια της πολιτικής και της Δικαιοσύνης.
Απογοητευμένοι πολίτες
Όσο όμως η πληγή του Κοσόβου παραμένει ανοιχτή το πρόβλημα θα επανέρχεται με επιτακτικό τρόπο. Επιπροσθέτως η καθυστέρηση ή ακόμη περισσότερο η προοπτική ένταξης απογοητεύει τους πολίτες των δυτικών Βαλκανίων, ενισχύει τους εθνικισμούς και βάζει για τα καλά στο παιχνίδι τρίτες χώρες οι οποίες δεν έκρυψαν ποτέ τις φιλοδοξίες τους, όπως η Ρωσία και η Τουρκία. Με αυτό τον τρόπο η ΕΕ κινδυνεύει να χάσει τα δυτικά Βαλκάνια, σε μια εποχή μάλιστα που αναζητά τρόπους και δρόμους ενεργειακής απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο της Gazprom.
Το πρόβλημα το γνωρίζουν καλά στις Βρυξέλλες. Ενδεικτικό είναι το εσωτερικό έγγραφο που έλαβαν οι υπουργοί Εξωτερικών των 27 στις 5 Μαΐου το οποίο αποκάλυψε το Reuters. Ο συντάκτης του σημειώνει πως «είναι αναγκαίο να αναγνωρίσουμε ότι, παρά τη συνεχιζόμενη προσήλωσή τους στην προοπτική της ενσωμάτωσης στην ΕΕ, οι λαοί της περιοχής βιώνουν ένα είδος βαθιάς απογοήτευσης αναφορικά με τη διαδικασία διεύρυνσης».
Οι ελληνικές κινήσεις
Η Αθήνα είναι ενήμερη για όλα τα παραπάνω. Την Πέμπτη μάλιστα στο περιθώριο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας συναντήθηκε με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας Νίκολα Ντιμιτρόφ και με τον πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου της Βοσνίας/Ερζεγοβίνης Μίλοραντ Ντόντικ.
Την Παρασκευή δε πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ με θέμα την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας, την οποία συνδιοργάνωσε ο Ελληνας ΥΠΕΞ με τον Ρουμάνο ομόλογό του Μπόγκνταν Αουρέσκου, με τη συμμετοχή των ομολόγων τους της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας, του αρμόδιου για τη διεύρυνση επιτρόπου Ολιβερ Βάρχελι, καθώς και του ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ για τον διάλογο Βελιγραδίου – Πρίστινας και για άλλα περιφερειακά ζητήματα των δυτικών Βαλκανίων Μίροσλαβ Λάιτσακ.
Το σίγουρο είναι ότι η Ελλάδα, η χώρα που έλυσε τον γρίφο του λεγόμενου «μακεδονικού», θα μπορούσε να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην περιοχή. Μόνο που διάφοροι εθνικισμοί και κυρίως κομματικοί τακτικισμοί (όπως οι τρεις ενδιάμεσες συμφωνίες) φρενάρουν τις όποιες φιλοδοξίες.
