Πλησιάζοντας στον Ρουβίκωνα

Πλησιάζοντας στον Ρουβίκωνα

Το θερµόµετρο ανεβαίνει στη Μέση Ανατολή. Η χαµηλής έντασης σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν από έµµεση/αφανής γίνεται επίσηµη/εκτεταµένη. Το ισραηλινό χτύπηµα στην ιρανική πρεσβεία στη Συρία και η πρώτη απευθείας ιρανική επίθεση στο Ισραήλ εγκαινιάζουν µια εποχή εκατέρωθεν συχνών/εντυπωσιακών πληγµάτων µε στόχο την ψυχολογία και τη διερεύνηση της ισχύος κάθε µέρους. Ο Ρουβίκωνας του πολέµου είναι κοντά.

Ο κίνδυνος στρατηγικής ήττας του Ισραήλ φέρνει εξελίξεις. Η γενοκτονική δράση του απέτυχε να συντρίψει την αντίσταση και να ελευθερώσει τους οµήρους στη Γάζα, ενώ η κόπωση του λαού του µεγαλώνει. Η ανάδειξή του σε µεγάλη περιφερειακή υπερδύναµη µε διαιώνιση της κατοχής των Παλαιστινίων, προσάρτηση κατεχόµενων εδαφών και αποσυσχέτιση του παλαιστινιακού από τις διεθνές σχέσεις του Ισραήλ κινδυνεύει να θαφτεί στα ερείπια της Γάζας. Το Ισραήλ κρίνει υπαίτια του αδιεξόδου του τη στήριξη του Ιράν στους Παλαιστίνιους. Η λύση που προκρίνει είναι µια από κοινού µε τις ΗΠΑ αναµέτρηση µαζί του: τον πόλεµο.

Ωστόσο το σενάριο συναντά τις αµερικανικές επιφυλάξεις, καθώς προτεραιότητα για τις ΗΠΑ είναι η ανάσχεση της Κίνας στον Ινδοειρηνικό και η ήττα της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ενας πόλεµος στη Μέση Ανατολή θεωρείται βαρίδι. Παρ’ όλα αυτά, η υποχώρηση της πλανητικής κυριαρχίας τους ενισχύει φωνές που ζητούν την άµεση επιβεβαίωσή της µέσω ενός µεγάλου πολέµου. Τα διλήµµατα ενισχύονται.

Οι ΗΠΑ θέλουν τη Μέση Ανατολή µέρος ενός δακτυλίου επιρροής που θα κλείνει Κίνα και Ρωσία στην Ευρασία και θα τις αποσπά από το Ιράν. Αξονες του σχεδίου είναι η ενεργειακή και εµπορική ένωση της περιοχής µε Ινδία και ΕΕ, η συσπείρωση των συµµάχων και µια συµφωνία µε το Ιράν που θα χαλιναγωγεί την επιρροή του. Το εργαλείο τους είναι η πολιτική «διαίρει και βασίλευε», η αξιοποίηση των αντιθέσεων Σαουδικής Αραβίας – Ιράν – Τουρκίας – Ισραήλ.

Οµως ο ρόλος όλων στον σχεδιασµό τους αλλάζει βάσει των εξελίξεων. Σήµερα τα… χαρτιά επανεξετάζονται.

Το Ισραήλ είναι ο κεντρικός πυλώνας της αµερικανικής στρατηγικής, γι’ αυτό οι ΗΠΑ παρέχουν κρίσιµα ποσά και τεχνολογία για την περιφερειακή στρατιωτική υπεροχή του. Τυχόν αποδυνάµωσή του θα ευνοήσει το Ιράν και λιγότερο αξιόπιστους εταίρους. Η εγκατάλειψη του «µεγάλου Ισραήλ» ενέχει ρίσκο. Ωστόσο το ενδεχόµενο δηµιουργεί δυνατότητες. Τουρκία, Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία µπορούν να επιδράσουν θετικά στο Ιράν ή στην ανανέωση της Παλαιστινιακής Αρχής. Μια συµφωνία µε το Ιράν και µια «λύση» στο παλαιστινιακό είναι ευκολότερες αν οι ΗΠΑ τούς αποδώσουν µεγαλύτερο ρόλο. Οµως κι αυτή η κίνηση δύναται να αποτύχει – άρνηση συµµόρφωσης Ιράν, Ισραήλ, Παλαιστινίων, καπρίτσια συµµάχων, µοχλεύσεις τρίτων.

Αντίστοιχα, ο πόλεµος είναι ανεπιθύµητος στο Ιράν. Το χτύπηµα στο Ισραήλ ήταν επίδειξη θέλησης/ισχύος και διερεύνηση της ισχύος του εχθρού. Οι εξελίξεις στη Γάζα διευρύνουν την επιρροή του. Ο πόλεµος στην Ουκρανία ενισχύει τη θέση του ως εταίρου Κίνας και Ρωσίας και συνοµιλητή της ∆ύσης. Ο πόλεµος θα έθετε τα κέρδη του σε κίνδυνο.

Συνοψίζοντας, η διαµάχη Ιράν – Ισραήλ οξύνεται. Το αδιέξοδο στη Γάζα ωθεί το Ισραήλ στον πόλεµο. Το Ιράν είναι απρόθυµο διότι κερδίζει από τις εξελίξεις. Οι ΗΠΑ καλούνται να διαλέξουν µια νέα εµπλοκή στη Μέση Ανατολή ή την αποδυνάµωση του Ισραήλ. Η πρώτη επιλογή σηµαίνει πόλεµο. Η δεύτερη δεν σηµαίνει ειρήνη. Το τοπίο γίνεται οµιχλώδες.

Documento Newsletter