Το ρεπορτάζ του Documento για την επιχείρηση κατάργησης των εισαγγελέων σε ό,τι αφορά τις τυχόν ποινικές ευθύνες τραπεζιτών προκάλεσε σάλο και αντιδράσεις και εντός της κυβέρνησης.
Οι νέες πληροφορίες όμως καταδεικνύουν μια επιμονή με πρόσχημα τους θεσμούς, με αποτέλεσμα να βρίσκεται σε εξέλιξη Plan B που προβλέπει την αναγόρευση σε αρχιδικαστή του υπουργού Οικονομικών και όχι του κεντρικού τραπεζίτη. Το μόνο σίγουρο είναι ότι εάν προχωρήσει αυτή η ρύθμιση, υπουργοί της κυβέρνησης θα θέσουν την ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ μπροστά σε ένα νομοθέτημα που οδηγεί σε συνταγματική εκτροπή.
Μπροστά σε νομοθέτημα που οδηγεί σε συνταγματική εκτροπή θέτουν υπουργοί της κυβέρνησης την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ στο όνομα της «απαίτησης των θεσμών». Πρόκειται για διάταξη που επιμένουν ότι πρέπει να εισαχθεί για τη ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων και πρακτικά παραχωρεί το δικαίωμα έρευνας και δίωξης τραπεζιτών από τις εισαγγελίες στην Τράπεζα της Ελλάδος και εσχάτως στον υπουργό Οικονομικών. Καταργεί δηλαδή έτσι τη δικαστική εξουσία και στη θέση της βάζει πολιτικά ή άλλα πρόσωπα να αποφαίνονται για το αν πρέπει να γίνει έρευνα ή δίωξη.
Οπως αποκάλυψε το Documento στις 29 Απριλίου, από την Ενωση Ελληνικών Τραπεζών (ΕΕΤ) διακινήθηκε κείμενο τροπολογίας μέσω του οποίου διευκρινιζόταν πως ακόμη και οποιαδήποτε μήνυση εναντίον τράπεζας έπρεπε να έχει την άδεια της Τράπεζας της Ελλάδος προκειμένου να ξεκινήσει εισαγγελική έρευνα, ανατρέποντας έτσι μια αυτονόητη και συνταγματικά κατοχυρωμένη διαδικασία, για την οποία μοναδική υπεύθυνη είναι η Δικαιοσύνη.
Το περιεχόμενο της τροπολογίας αυτής φαίνεται τελικώς ότι εμφάνισε ως ρύθμιση που σκοπεύει να προωθήσει ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής σε συνάντηση που είχε με την ΕΕΤ, παρουσία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη και του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου.
Αντί εισαγγελέα ο… υπουργός
Μετά το δημοσίευμα του Documento o κ. Κοντονής προώθησε κείμενο στο οποίο στον ρόλο του μεσολαβητή και αυτού που αποφασίζει για την προώθηση της έρευνας για τα «τραπεζικά εγκλήματα» τοποθετούσε τον υπουργό Οικονομικών αντί του Γιάννη Στουρνάρα που αρχικώς προέβλεπε. Τη θέση αυτή διατύπωσε και στο υπουργικό συμβούλιο την Πέμπτη 4 Μαΐου, όπου εκφράστηκαν απόψεις ότι αυτή η νομική ρύθμιση είναι αντισυνταγματική καθώς υποκαθιστά τον εισαγγελέα με πολιτικά πρόσωπα που δεν πρέπει να έχουν τέτοιον ρόλο.
Το Documento ζήτησε από τον κ. Δραγασάκη να απαντήσει γιατί ως αντιπρόεδρος δέχθηκε να προχωρήσει μια ρύθμιση έκδηλου αντισυνταγματικού χαρακτήρα. Ο Γ. Δραγασάκης διά του γραφείου Τύπου μας απάντησε ότι στη σύσκεψη «οι υπουργοί και τα κυβερνητικά στελέχη ενημέρωσαν τους παρισταμένους για θέματα που άπτονται του πεδίου ευθύνης τους. Στο πλαίσιο αυτό και ο υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Σταύρος Κοντονής ενημέρωσε για την προωθούμενη νομοθετική ρύθμιση η οποία θα αφορά στελέχη της δημόσιας διοίκησης και των τραπεζικών ιδρυμάτων που θα έχουν την ευθύνη ρύθμισης των “κόκκινων” δανείων. Το συγκεκριμένο θέμα που αναφέρεται στο ερώτημα ούτε ετέθη ούτε συζητήθηκε στη συγκεκριμένη σύσκεψη και μας προκαλούνται ερωτήματα και απορίες για τις σκοπιμότητες που κρύβονται πίσω από τέτοιες διαρροές».
Σε εμάς προκαλεί εντύπωση η προσπάθεια του αντιπροέδρου της κυβέρνησης να αποκρύψει το γεγονός, αφήνοντας μάλιστα υπονοούμενα για «σκοπιμότητες». Για την ιστορία λοιπόν (αλλά και την πολιτική) να σημειώσουμε ότι ο κ. Κοντονής έκανε αυτή την πρόταση όταν ρωτήθηκε από τους τραπεζίτες για τα «κόκκινα» δάνεια, πράγμα το οποίο επιβεβαιώνουν πολλοί παριστάμενοι. Το περιεχόμενο της πρότασης Κοντονή προσομοίαζε μάλιστα με το περιεχόμενο της τροπολογίας που διακινούσαν οι τραπεζίτες.
«Για τα “κόκκινα” δάνεια, η αίτηση προς τον εισαγγελέα θα γίνεται από τον υπουργό Οικονομικών μετά από μη δεσμευτική γνώμη της αρμόδιας διεύθυνσης της Τράπεζας της Ελλάδος»
Σταύρος Κοντονής, Υπουργός Δικαιοσύνης
Αλλωστε ο ίδιος ο υπουργός Δικαιοσύνης δεν αρνήθηκε τη θέση που διατύπωσε. Μιλώντας στο Documento εξήγησε τη στάση του λέγοντας: «Το υπουργείο Δικαιοσύνης φτιάχνει τη διάταξη με βάση τις οδηγίες του υπουργείου Οικονομικών. Είναι θέμα που είχε τεθεί στη διαπραγμάτευση από τους θεσμούς, το βρήκα όταν ήρθα στο υπουργείο. Για την αναδιάρθρωση του χρέους προς το δημόσιο, αν υπάρξει παράβαση των κανόνων που θέτει η διάταξη, η αίτηση προς τον εισαγγελέα για άσκηση της ποινικής δίωξης θα υποβάλλεται από τον γενικό επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης. Για περιπτώσεις αναδιάρθρωσης ιδιωτικού χρέους από υπαλλήλους τραπεζών, για τα “κόκκινα” δάνεια, η αίτηση προς τον εισαγγελέα θα γίνεται από τον υπουργό Οικονομικών μετά από μη δεσμευτική γνώμη της αρμόδιας διεύθυνσης της Τράπεζας της Ελλάδος».
Τη θέση αυτή δεν διέψευσε ούτε το υπουργείο Οικονομικών, που απάντησε λακωνικά μέσω κύκλων πως «το θέμα δεν έχει κλείσει ακόμη, είναι σε διαπραγμάτευση με τους θεσμούς».
Τι πραγματικά ζητούν οι θεσμοί
Το επιχείρημα ότι η συγκεκριμένη διάταξη προωθείται επειδή είναι απαίτηση των θεσμών είναι επίσης έωλο. Οι θεσμοί μέσω του κειμένου τους ζητούν να εξασφαλιστεί «ότι θεσπίζονται επαρκείς δικονομικές εγγυήσεις για την πρόληψη αδικαιολόγητων διώξεων» (η ακριβής διατύπωση στα αγγλικά είναι: that sufficient procedural safeguards are enacted to prevent the unwarranted pressing of charges in that context). Αυτό είναι ένα αυτονόητο αίτημα, το οποίο πρέπει να στηρίζει τη συνταγματική τάξη και όχι να την αναιρεί. Πουθενά δεν υπάρχει δηλαδή αίτημα για υποκατάσταση του θεσμού που ασκεί τη δίωξη.
Ακόμη όμως και αν υπήρχε τέτοιο αίτημα, χρέος των υπουργών είναι να προασπίσουν το σύνταγμα και όχι να το καταπατήσουν. Οπως σωστά σχολίαζαν υπουργοί: «Οι θεσμοί απαιτούσαν και από την Αχτσιόγλου μαζικές απολύσεις, αλλά, όπως βλέπετε, η κυβέρνηση όχι μόνο δεν το δέχθηκε αλλά επανέφερε και τις συλλογικές συμβάσεις. Δεν αποτελεί επιχείρημα ότι το θέλουν οι θεσμοί. Για να μη θυμίσουμε πόσα και πόσα εκτρωματικά μέτρα και εξυπηρετήσεις πέρασαν με το επιχείρημα των θεσμών ενώ ήταν των στενών δεσμών».
Ήδη ανάμεσα σε βουλευτές, που σχολίαζαν την αποκάλυψη του Documento, λέγεται ότι ακόμη και από άποψη ηθικής και μόνο δεν μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος πήρε σαφή και μαχητική θέση απέναντι στο ακαταδίωκτο των μελών του ΤΑΙΠΕΔ και άλλων εμπλεκομένων στη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας, να προχωρήσει στην αποδοχή τέτοιων μέτρων με οποιαδήποτε δικαιολογία.
