Οι τέσσερις αποτρόπαιες δολοφονίες στη γαλλική πρωτεύουσα και η άνευ ορίων κόντρα Μακρόν – Ερντογάν αλλάζουν τα δεδομένα για τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου
Οι τελευταίες εξελίξεις με τη δολοφονία του καθηγητή Σαμιέλ Πατί διά αποκεφαλισμού στο Παρίσι και τριών άλλων ανθρώπων –δύο αντρών και μίας γυναίκας– την περασμένη Πέμπτη μέσα στην εκκλησία Νοτρ Νταμ της Νίκαιας (και οι δύο επιθέσεις με ακραία ισλαμιστικά κίνητρα) και φυσικά η εκτός ορίων κόντρα ανάμεσα σε Εμανουέλ Μακρόν και Ταγίπ Ερντογάν αλλάζουν τα δεδομένα για τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τον προσεχή Δεκέμβριο, όταν θα τεθεί επί τάπητος το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία.
Το Βερολίνο και δευτερευόντως η Ισπανία και η Ιταλία έρχονται πλέον σε πολύ δύσκολη θέση καθώς μέχρι τώρα ήταν από επιφυλακτικές έως και αρνητικές στην επιβολή κυρώσεων, ακόμη και στη δημοσιοποίηση μιας σχετικής λίστας σε περίπτωση που η Τουρκία συνέχιζε τις προκλήσεις.
Άδραξε την ευκαιρία
Τώρα ο Τούρκος πρόεδρος άδραξε την ευκαιρία που του έδωσε το γαλλικό σατιρικό περιοδικό «Charlie Hebdo», εμφανιζόμενος ως υπερασπιστής του ισλάμ όπου γης και ειδικά των μουσουλμάνων που ζουν στην Ευρώπη. Το πρόβλημα είναι ότι η Τουρκία του Ερντογάν, εκτός του ότι έχει στείλει στρατεύματα και ισλαμιστές μισθοφόρους μαχητές σε Συρία, Ναγκόρνο Καραμπάχ και Λιβύη, έχει ανοιχτούς λογαριασμούς και με δύο κράτη-μέλη της ΕΕ, την Κύπρο και την Ελλάδα, παραβιάζοντας συστηματικά τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες και των δύο.
Πηγές στις Βρυξέλλες ομολογούν τώρα ότι σε περίπτωση που το Παρίσι του Μακρόν επιμείνει τον Δεκέμβριο στην επιβολή κυρώσεων στην Αγκυρα, θα είναι πολύ δύσκολο για τη Γερμανία να «παίξει άμυνα» κατά τον συνήθη γι’ αυτήν τρόπο, κυλώντας το τενεκεδάκι των αποφάσεων χρονικά εντός του 2021. Οι συσχετισμοί, όσο κι αν αυτό ακούγεται παράξενο, αυτήν τη φορά δεν την ευνοούν. Παραδοσιακοί της σύμμαχοι, όπως η Αυστρία και η Ολλανδία, είναι εξοργισμένοι από τη συμπεριφορά του Ερντογάν και την ανάμειξή του σε εσωτερικές υποθέσεις χρησιμοποιώντας ακόμη και την τουρκική – μουσουλμανική μειονότητα που διαμένει στις χώρες αυτές.
Η δήλωση του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι στο Twitter την περασμένη Πέμπτη, στην οποία σημείωνε ότι η ΕΕ έχει καθήκον να σταθεί ενάντια στη βία και σε αυτούς «που επιδιώκουν να υποκινήσουν και να διαδώσουν μίσος» είναι ενδεικτική του κλίματος εντός της ΕΕ.
Σε ανταπόκρισή της από το Παρίσι η «Süddeutsche Zeitung» σημειώνει ότι «ο πόλεμος των σκίτσων δεν είναι παρά ένα ακόμη επεισόδιο της γαλλοτουρκικής διαμάχης». Η «Tageszeitung» από την πλευρά της σχολιάζει ότι «ο Μακρόν γνωρίζει ότι η συντριπτική πλειονότητα των μουσουλμάνων στη Γαλλία καταδικάζει τη δολοφονία», αλλά «ο Γάλλος πρόεδρος δεν δίστασε
να αναγάγει το θέμα σε κρατική υπόθεση υψίστης σημασίας, προσφέροντας με τη σειρά του στους λαϊκιστές του ισλαμικού κόσμου τη δυνατότητα να αυτοπροβάλλονται ως υπερασπιστές ενός ισλάμ που υποτίθεται ότι δέχεται επίθεση. Με ευγνωμοσύνη ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν αξιοποίησε αυτή την ευκαιρία».
Τέλος, στην ηλεκτρονική της έκδοση η «Handelsblatt» σημειώνει για την τουρκική οικονομία ότι «σε ετήσια βάση οι απώλειές της ξεπερνούν το 44% απέναντι στο ευρώ και το 37% απέναντι στο (αμερικανικό) δολάριο. Η λίρα έχει εγκλωβιστεί σε ένα σπιράλ υποτιμήσεων από το οποίο οι οικονομολόγοι δεν βλέπουν εύκολη διέξοδο». «Δεν υπάρχει ορθολογική απάντηση στο ερώτημα πόσο ακόμη μπορεί να πέσει η λίρα» λέει o Τάτα Γκοζ, αναλυτής της Commerzbank.
H αντίδραση της Αθήνας
Η εξέλιξη κατά πολλούς είναι βούτυρο στο ψωμί της Αθήνας, η οποία εμπιστεύτηκε το Βερολίνο, δέχτηκε να πάει σε διάλογο με την Αγκυρα παρά τις τουρκικές προκλήσεις και κράτησε χαμηλούς τόνους στις Συνόδους Κορυφής αποφεύγοντας να θέσει de facto θέμα κυρώσεων χρησιμοποιώντας όλα τα όπλα που της προσφέρει η ευρωπαϊκή συνθήκη, ενώ βρέθηκε να παρατηρεί ανήμπορη την κλιμάκωση των τουρκικών ενεργειών στη ΝΑ Μεσόγειο και στο Αιγαίο.
Μάλιστα η ελληνική κυβέρνηση, συντασσόμενη με το Βερολίνο, απομακρύνθηκε από τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν σώζοντας την τελευταία στιγμή τα προσχήματα με την αγορά των Rafale. Ακόμη όμως και τώρα η κυβέρνηση Μητσοτάκη απέφυγε να συνδέσει, δημοσίως τουλάχιστον, την ισλαμιστική τρομοκρατία στη Γαλλία με τις ακραίες δηλώσεις Ερντογάν για στοχοποίηση του ισλάμ στην ΕΕ, για ναζιστές και πογκρόμ κατά των μουσουλμάνων όπως κατά των Εβραίων στο παρελθόν.
«Αυτό δεν μπορεί να γίνει ανεκτό και είναι κομβικής σημασίας να σταλεί πλέον ένα ηχηρό μήνυμα στον Τούρκο πρόεδρο» λένε ευρωπαϊκές πηγές, ωστόσο αποφεύγουν να κάνουν οποιαδήποτε αναφορά στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής τον Δεκέμβριο, συνδέοντας το θέμα και με την όξυνση στα ελληνοτουρκικά.
Επί του παρόντος η Αθήνα αποφεύγει να σχολιάσει το θέμα, ενώ σε ερώτηση για τις κυρώσεις δεν ανοίγει τα χαρτιά της για τη στάση που θα τηρήσει τον Δεκέμβριο και αποφεύγει να τοποθετηθεί ειδικά στο ερώτημα αν οι εξελίξεις στη Γαλλία αλλάζουν και τη δική της στάση ενόψει της συνόδου.
Η Αθήνα τώρα στρέφει το ενδιαφέρον της στη ΝΑ Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Κορυφαία στελέχη της αλλά και διπλωμάτες εκτιμούν ότι ο Ερντογάν θα αναδιπλωθεί, θα χαμηλώσει τους τόνους με την Ελλάδα αλλά και το επίπεδο των προκλήσεων στην περιοχή μέχρι το τέλος του χρόνου προκειμένου να αποφύγει την επιβολή κυρώσεων τον Δεκέμβριο. «Αλλά αυτό μένει να το δούμε» λέει Ελληνας διπλωμάτης «αφού ο Τούρκος πρόεδρος είναι απρόβλεπτος».