O πρώην υπουργός προσπάθησε να κηλιδώσει ως συκοφάντη τον Βαξεβάνη, αλλά εισέπραξε απόφαση -κόλαφο από τη δικαιοσύνη και μάλιστα ερευνάται για τα παρανόμως κτηθέντα έγγραφα που προσκόμισε στο δικαστήριο
Μπορεί κάποιες παροιμίες να ακούγονται σήμερα κάπως παρωχημένες, όμως είναι αδύνατον να μην αναλογιστεί κανείς ότι ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Χαράλαμπος Αθανασίου «πήγε για μαλλί και βγήκε κουρεμένος», αφού έκανε μήνυση κατά του εκδότη του Documento Κώστα Βαξεβάνη για δήθεν «συκοφαντική δυσφήμηση» και όχι μόνο δεν κατάφερε να τον καταδικάσει και να τον φιμώσει, αλλά πλέον βρίσκεται ο ίδιος αντιμέτωπος με τον νόμο ερευνώμενος από την εισαγγελία για παρανόμως κτηθέντα έγγραφα που προσκόμισε στο δικαστήριο.
Βέβαια, ο πρώην υπουργός απέδειξε ότι δυστυχώς… δεν ξέρει να χάνει. Μια ημέρα μετά την ξεκάθαρη δικαστική απόφαση, σε ανακοίνωσή του, παραβλέποντας τους θεσμικούς ρόλους που έχει υπηρετήσει ως δικαστής, πρόεδρος της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, υπουργός Δικαιοσύνης, αντιπρόεδρος της Βουλής και πλέον βουλευτής της ΝΔ, με μια προκλητική παραδοχή ωμής παρέμβασης στην ελληνική Δικαιοσύνη προανήγγειλε έφεση του εισαγγελέα κατά της απόφασης, γεγονός το οποίο είναι αδύνατον να γνωρίζει εκ των προτέρων.
Ηταν αλήθεια όσα έγραψε το Documento
Ο Χαρ. Αθανασίου είχε υποκριθεί τον θιγμένο όταν η εφημερίδα Documento σε δύο συνεχόμενα φύλλα της το 2017 αναφέρθηκε στο πρόσωπό του με αφορμή σειρά δημοσιευμάτων που αφορούσαν το… έργο του στο υπουργείο Δικαιοσύνης, αλλά και επίσημη κατάθεση με βαρύτατη καταγγελία σε βάρος στενότατων συνεργατών του.
Ωστόσο, ύστερα από εξονυχιστική ακροαματική διαδικασία 15 ημερών και από μια θαρραλέα και εμβληματική για την ελευθερία του Τύπου αγόρευση της εισαγγελέα Μαρίας Πετρουλάκη, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, αποτελούμενο από τους δικαστές Ιωάννη Κανάκη, Αθανασία Ρυσσάκη και Βασίλειο Μαντά, έλαβε μια λυτρωτική απόφαση που διέλυσε ακόμη μία φορά την προσπάθεια ενός πολιτικού με τεράστια εξουσία να σπιλώσει τη δημοσιογραφική εγκυρότητα τόσο του ίδιου του Κ. Βαξεβάνη όσο και της εφημερίδας Documento συνολικά. Απάλλαξε ομόφωνα τον δημοσιογράφο από την κατηγορία της συκοφαντικής δυσφήμησης, γεγονός που σημαίνει ότι δέχτηκε πως όσα είχε γράψει το Documento –και είχαν ενοχλήσει τον υπουργό– ήταν απολύτως αληθή.
Το δικαστήριο, όμως, εκτός από την αθώωση του Κ. Βαξεβάνη αποφάσισε να παραπέμψει προς έρευνα τον Χαρ. Αθανασίου από τον εισαγγελέα για τα παρανόμως κτηθέντα έγγραφα του υπουργείου Δικαιοσύνης που ο ίδιος κατέθεσε στο δικαστήριο και τα οποία είχε λάβει μέσα από άγνωστη διαδρομή μετά την αποχώρησή του από τη θέση του υπουργού. Στα έγγραφα αυτά μάλιστα περιλαμβάνεται και επίσημη αλληλογραφία του δικηγόρου του Κ. Βαξεβάνη Γιάννη Απατσίδη με υπηρεσίες του υπουργείου. Πλέον, ο Χαρ. Αθανασίου θα πρέπει να δώσει εξηγήσεις στη Δικαιοσύνη για τις κινήσεις του. Φυσικά, στην… οργισμένη ανακοίνωσή του ο πρώην υπουργός δεν λέει κουβέντα για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Η απόφαση του δικαστηρίου αποτελεί σταθμό όχι μόνο γιατί για ακόμη μία φορά ρίχνει στο κενό τις οργανωμένες προσπάθειες ενός ολόκληρου συστήματος να παρουσιάσουν το Documento ως σκανδαλοθηρικό έντυπο που αναπαράγει ψεύδη, αλλά επειδή θέτει στο επίκεντρό της το δικαίωμα του δημοσιογράφου να ασκεί σκληρή κριτική στην εξουσία, την οποία άλλωστε έχει ως ρόλο να ελέγχει.
Υποδειγματική η εισαγγελική πρόταση
Η υψηλού νομικού επιπέδου αθωωτική πρόταση της εισαγγελέα Μαρίας Πετρουλάκη αποτελεί από μόνη της ξεχωριστό κεφάλαιο στην πολυήμερη δίκη, καθώς είναι μια ωδή στην ελευθερία του Τύπου.
Η εισαγγελέας υπενθύμισε την αναγκαιότητα τα δημόσια πρόσωπα να δέχονται ακόμη και την άδικη ή επιθετική κριτική, ακόμη και με ακραίο λόγο, ενώ αναφερόμενη στη δημοσιογραφία εν γένει τόνισε ότι θα πρέπει να αναπαράγει διασταυρωμένα στοιχεία.
Οπως είπε, «η τιμή δεν τελεί υπό απόλυτη προστασία όταν η αμφισβήτησή της γίνεται στο πλαίσιο συγκεκριμένων δραστηριοτήτων απαραίτητων σε μια δημοκρατία», ενώ τόνισε ότι η ελευθερία του Τύπου είναι απαραίτητη για τη δημοκρατία, εξηγώντας ότι τα δημόσια πρόσωπα, όπως ο Χαρ. Αθανασίου, οφείλουν να είναι ανοιχτά σε δημοσιογραφική κριτική, ιδιαίτερα, όπως είπε, όταν η κριτική δεν αφορά την προσωπική ζωή κάποιου δημόσιου προσώπου αλλά τον δημόσιο βίο του.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η θέση της και για τον δημοσιογραφικό λόγο, καθώς τόνισε ότι «η δημοσιογραφική κριτική είναι θεμιτή και ο δημοσιογραφικός λόγος δεν μπορεί να αντικατασταθεί από έναν απονευρωμένο πολιτικό λόγο».
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο διά ταύτα της εισήγησής της η κ. Πετρουλάκη τόνισε πως ο Κ. Βαξεβάνης θα πρέπει να κηρυχθεί από το δικαστήριο αθώος ως προς την κατηγορία της συκοφαντικής δυσφήμησης, ξεκαθαρίζοντας ότι θα είχε την ίδια άποψη ακόμη κι αν η κατηγορία αφορούσε «απλή δυσφήμηση» ή εξύβριση.
Συνολικά η εισαγγελέας χαρακτήρισε «εύλογη κριτική» τα δημοσιεύματα του Documento που προκάλεσαν την αντίδραση του Χαρ. Αθανασίου, ακόμη κι αν υποτεθεί ότι δεν ήταν ορθή, ενώ ανέλυσε εξαντλητικά με νομικά επιχειρήματα τη θέση της απαντώντας σε όλα τα επιχειρήματα που είχε χρησιμοποιήσει κατά τη διάρκεια της δίκης ο πρώην υπουργός.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Χαρ. Αθανασίου, ο οποίος ήταν παρών σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της δίκης, προσήλθε στο δικαστήριο και την ημέρα της εισαγγελικής αγόρευσης. Αντιδρώντας με μορφασμούς, υπέμεινε το «μαρτύριό» του να την ακούσει ολόκληρη και τελικά αποχώρησε βιαστικά προτού καν ξεκινήσει να αγορεύει κατά της εισαγγελικής πρότασης ο δικηγόρος του Γιώργος Καραβοκύρης. Ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης δεν προσήλθε στο δικαστήριο ούτε την επόμενη μέρα για να ακούσει την απόφαση, προφανώς, καθώς είναι εμπειρότατος νομικός, αντιλήφθηκε ότι μια τέτοια εισαγγελική πρόταση είναι ουσιαστικά αδύνατο να μην οδηγήσει και στη λήψη αντίστοιχης απόφασης.
Η Δικαιοσύνη μπορεί αν αφεθεί ελεύθερη
Το δικαστήριο, μετά την εξονυχιστική διερεύνηση της υπόθεσης και βεβαίως τη θεμελιώδη αγόρευση της εισαγγελέα Πετρουλάκη, αποφάσισε ομόφωνα την αθώωση του δημοσιογράφου από την κατηγορία της συκοφαντικής δυσφήμησης. Μάλιστα, ακόμη και σε ό,τι αφορά τη μετατροπή της κατηγορίας σε απλή δυσφήμηση, κάτι στο οποίο μειοψήφησε ο πρόεδρος κ. Κανάκης, το αδίκημα είχε παύσει παραγραφόμενο υφ’ όρων.
Αλλωστε στην εισαγγελική πρόταση η κ. Πετρουλάκη είχε ξεκαθαρίσει εκ των προτέρων ότι δεν τίθεται ούτε ζήτημα απλής δυσφήμησης του πρώην υπουργού.
Η απόφαση υπέρ της ερευνητικής δημοσιογραφίας έδειξε πάντως ότι η Δικαιοσύνη, εάν αφεθεί ελεύθερη, είναι πραγματικά ανεξάρτητη και, βεβαίως, με δικαστές πρόθυμους να αντισταθούν σε κάθε ενδεχόμενη εξωγενή πίεση. Είναι απολύτως ικανή να αντιληφθεί τα βαθύτερα διακυβεύματα τέτοιων υποθέσεων, καθώς σε αυτή την περίπτωση δεν δικαζόταν απλώς ένας δημοσιογράφος που έγραψε κάτι εναντίον κάποιου πολιτικού. Αντιθέτως τέθηκε σε αμφισβήτηση το ίδιο το δικαίωμα στην ελευθεροτυπία και τη δημοσιογραφική κριτική προς ένα πρόσωπο που ως πρώην αρεοπαγίτης δικαστής, πρώην υπουργός Δικαιοσύνης και νυν βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος κατείχε πολλαπλάσια ισχύ από τον μέχρι την περασμένη Τρίτη κατηγορούμενο δημοσιογράφο.
Ο ίδιος ο Κ. Βαξεβάνης σε ανάρτησή του στο Twitter λίγο μετά την ολοκλήρωση της δίκης ανέφερε: «Αθώος στη δίκη με Αθανασίου. Το δημοσίευμα αφορούσε απονομή χάριτος σε εμπόρους ναρκωτικών, τους προκλητικούς νόμους Αθανασίου που χρησιμοποίησαν οι εγκληματίες του λευκού κολάρου και κατάθεση που υποστήριζε ότι συνεργάτες του ζήτησαν χρήματα για απελευθέρωση κρατούμενου. Νίκη». Σε επόμενη ανάρτηση σχολίασε καυστικά: «Το δημοσιογραφικό και τίμιο θα ήταν όλα τα ΜΜΕ που είχαν δημοσιεύσει ότι ο πρώην υπουργός Χαρ. Αθανασίου με έχει μηνύσει ως συκοφάντη να γράψουν σήμερα ότι το δικαστήριο αποφάσισε ότι έγραψα την αλήθεια. Ετσι δεν είναι;».
Αλλωστε, αυτό ακριβώς είναι και το πνεύμα της ανάρτησης που έκανε για την αθώωση Βαξεβάνη το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελευθερίας του Τύπου (ECPMF) που ανέφερε: «Υπέροχα νέα από την Ελλάδα: Μία ακόμη καταχρηστική μήνυση (SLAPP) εναντίον του δημοσιογράφου του Documento Κώστα Βαξεβάνη εξεδόθη υπέρ του. Η μήνυση είχε κατατεθεί από τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης Χαράλαμπο Αθανασίου και απορρίφθηκε ύστερα από 15 συνεδριάσεις. Η δικαιοσύνη κυριαρχεί».
Από την πλευρά του το Διεθνές Ινστιτούτο Δημοσιογραφίας (IPI) σε ανακοίνωσή του αναφέρει: «Το IPI καλωσορίζει την πρόσφατη δικαστική απόφαση που απέρριψε στο σύνολό της τη μήνυση που κατέθεσε εναντίον του Κώστα Βαξεβάνη, δημοσιογράφου και εκδότη της εφημερίδας Documento, από τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης και νυν βουλευτή Χαράλαμπο Αθανασίου. Είναι μια θετική απόφαση για την ελευθερία του Τύπου».
Κατηγορία για παραβίαση υπηρεσιακού απορρήτου
Το δικαστήριο όμως δεν περιορίστηκε στο να δώσει την αυτονόητη απάντηση ότι ο Κ. Βαξεβάνης και το Documento δεν συκοφαντούν αλλά ερευνούν, κρίνουν και δημοσιεύουν τιμώντας τη δημοσιογραφική δεοντολογία.
Κρίνοντας ότι ορισμένα έγγραφα που κατέθεσε η πλευρά του Χαρ. Αθανασίου είχαν περιέλθει στην κατοχή του παρανόμως, το δικαστήριο αποφάσισε ότι θα πρέπει να παραπεμφθούν στον εισαγγελέα με την κατηγορία της παραβίασης του υπηρεσιακού απορρήτου. Τα έγγραφα περιλάμβαναν μηνύματα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας του Γ. Απατσίδη, δικηγόρου του Κ. Βαξεβάνη, με υπηρεσίες του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Πρόκειται δηλαδή για μια ήττα του Χαρ. Αθανασίου, ο οποίος πλέον θα κληθεί να δώσει εξηγήσεις για το πώς απέκτησε πρόσβαση σε απόρρητα έγγραφα του υπουργείου Δικαιοσύνης σε περίοδο που ο ίδιος δεν ήταν υπουργός, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να εκθέσει τον δημοσιογράφο, γεγονός που φυσικά δεν κατόρθωσε.
Παράλληλα, το δικαστήριο έκρινε ότι στον εισαγγελέα θα παραπεμφθεί και το ζήτημα της ένορκης κατάθεσης του Αλέξανδρου Αβατάγγελου, αποσπάσματα της οποίας δημοσίευσε το Documento, στα οποία υποστήριζε ότι δικηγόρος τον προσέγγισε και ζήτησε χρήματα για τον χρηματισμό στενών συνεργατών του τότε υπουργού Δικαιοσύνης Χαρ. Αθανασίου προκειμένου να παρέμβουν σε δικαστικές διαδικασίες που τον αφορούσαν. Σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο, η παραπομπή αφορά μόνο το πρόσωπο που διέρρευσε την κατάθεση και όχι τον δημοσιογράφο Κ. Βαξεβάνη, για τον οποίο άλλωστε η Δικαιοσύνη έχει αποφανθεί για την αθωότητά του αμετάκλητα ήδη από το 2022.
«Ξετίναξαν» το κατηγορητήριο οι δικηγόροι του Κώστα Βαξεβάνη
Από την πλευρά τους, οι δικηγόροι του Κ. Βαξεβάνη «ξετίναξαν» το κατηγορητήριο τόσο κατά τη μακρά και λεπτομερή αποδεικτική διαδικασία όσο και με τις στοχευμένες αγορεύσεις τους.
Οι Γιάννης Απατσίδης, Βαγγέλης Γεωργακόπουλος και ο πολύπειρος Γιάννης Μαντζουράνης μίλησαν στο Documento αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης εκφράζοντας την ικανοποίησή τους και κάνοντας λόγο για απόφαση-σταθμό για την ελευθερία του Τύπου:
Γ. Απατσίδης: «Ειλικρινά είμαι χαρούμενος και ευγνώμων που υπάρχουν δικαστές και εισαγγελείς με σθένος, παρρησία, γενναιότητα και ευθυκρισία. Μας δίνει μία ελπίδα στη ζοφερή ενίοτε δικαστική πραγματικότητα που βιώνουμε. Το ρεπορτάζ για τα πεπραγμένα του κ. Αθανασίου ήταν απόλυτα ορθό, θεμιτό και δικαιολογημένο. Σε ό,τι με αφορά, το δικαστήριο διαβίβασε τα πρακτικά στον εισαγγελέα για να διερευνηθούν τα εγκλήματα της παραβίασης υπηρεσιακού απορρήτου και της παραβίασης προσωπικών μου δεδομένων και συγκεκριμένα e-mail μου με στέλεχος του υπουργείου Δικαιοσύνης. Εάν η Βουλή δεν δώσει την άδεια για την ποινική δίωξη του κ. Αθανασίου, η υπόθεση θα αχθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Επικράτησαν η ελευθερία της έκφρασης και η Δικαιοσύνη. Θέλω να ευχαριστήσω τους συναδέλφους μου κ. Μαντζουράνη και κ. Γεωργακόπουλο για την ανθρώπινη και δημιουργική συνεργασία μας».
Βαγγέλης Γεωργακόπουλος: «Η έπειτα από πολύμηνη διαδικασία ομόφωνη απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών δεν αποτελεί απλώς και μόνον μία ακόμη δικαστική δικαίωση του ούτως ή άλλως “κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση αθώου” Κ. Βαξεβάνη. Αναδεικνύει τη δημοκρατική επιταγή για μία νομοθετική ρύθμιση ώστε οι συστηματικοί και κατά συρροή μηνυτές της ελεύθερης δημοσιογραφίας να αντιμετωπίζουν αυτομάτως τις συνέπειες των στοχευμένων και ψευδών κατά περιεχόμενο μηνύσεών τους».
Γιάννης Μανζουράνης: «Με ομόφωνη απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών αθωώθηκε πανηγυρικά ο δημοσιογράφος Κώστας Βαξεβάνης, που κατηγορείτο για συκοφαντική δυσφήμηση του τέως υπουργού Δικαιοσύνης Χ. Αθανασίου. Επειτα από εξαντλητική ακροαματική διαδικασία μακράς διάρκειας το δικαστήριο αποφάσισε ότι ο δημοσιογράφος Κ. Βαξεβάνης ευθύνεται για γεγονότα που δημοσίευσε όσο ένας γιατρός για ασθένειες που ανακαλύπτει στις διαγνώσεις του. Η σημερινή αθωωτική απόφαση δεν συνιστά μόνον προσωπική νίκη του Κ. Βαξεβάνη αλλά συνάμα και νομικό ανάχωμα με ηχηρό μήνυμα προστασίας της ελευθεροτυπίας ενάντια στις εκβιαστικές και εκδικητικές διώξεις δημοσιογράφων από τους ισχυρούς της οικονομίας και της πολιτικής».
