Το μυθιστόρημα του Πέτρου Κυρίμη «Κάποτε στον Πειραιά» (εκδόσεις Κλειδάριθμος) είναι μια μοναδικής αισθητικής ηθογραφία, με έντονες σκηνές δράσεις, και βασικό πρωταγωνιστή μια πόλη που πασχίζει να ζήσει τα όνειρα των κατοίκων της.
Η αφήγηση του Κυρίμη είναι αριστοτεχνικά δομημένη και καταφέρνει να αναπαραστήσει ένα σκηνικό μέσα στο οποίο κινούνται οι ήρωές του σαν να βλέπεις σινεμά.
4 πιτσιρικάδες είναι οι βασικοί ήρωες. Ο Λουκάς, ο Νάσος, ο Αντώνης ο Τσίχλας, ο Νικόλας και ο Βασιλάκης ο Μυταράς. Τους αναγνωρίζεις και ως παιδιά και ως ενήλικες – όσο εξελίσσεται η ιστορία. Θα μπορούσαν να είναι υπαρκτά πρόσωπα, ή μήπως είναι όπως και κάποιοι άλλο ήρωες που εμφανίζονται στις σελίδες του βιβλίου.Στο βιβλίο πρωταγωνιστεί όμως η πόλη, η μοίρα και ένα μεταφυσικό πέπλο που συμβάλει στην δημιουργία μιας ζοφερής ατμόσφαιρας.
Τα πιτσιρίκια, σε μια εποχή που όλα τα παιδιά μεγάλωναν γρήγορα, γίνονται άντρες. Υποφέρουν. Η μοίρα τούς είχε αποκαλυφθεί και προσπαθούν να ξεφύγουν. Αν προλάβουν. Αν μπορέσουν. Η παρέα σπάει, χάνεται. Τα μέλη της όμως προσπαθούν πάντα να ξεφύγουν από το ριζικό τους. Νέα πρόσωπα που εμφανίζονται θα γίνουν οι ψηφίδες μιας πονεμένης εικόνας. Ένα μωσαϊκό, συναισθημάτων κυρίως, και καταστάσεων που όσο η ιστορία εξελίσσεται γίνονται και πιο έντονα. Ποιος θα γλυτώσει και τελικά με πόσες πληγές;
Ο Πέτρος Κυρίμης, εκ πρώτης όψεως, είναι πολύ σκληρός με τους ήρωές του. Τους αγαπά μεν, τους θυσιάζει με την σκληρότητα που επιβάλει η ίδια ζωή ή η μοίρα. Από την άλλη τούς συμπεριφέρεται με όλη τη φροντίδα συντρόφου προς σύντροφο, φίλου προς φίλο. Όλα τα πρόσωπα που παρελαύνουν στο βιβλίο είναι καλοδουλεμένα και αληθινά.
Ο Πειραιάς, ο μετά τον πόλεμο και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60, είναι επίσης ένας βασικός πρωταγωνιστής του έργου και ο Πέτρος Κυρίμης πραγματικά καταθέτει μια ζωντανή νωπογραφία αυτού του διαφορετικού σύμπαντος που είναι ακόμη και σήμερα ο Πειραιάς.
Γεννήθηκα και για ένα διάστημα δούλεψα στον Πειραιά, οπότε ναι έχω έναν ακόμη λόγο για να ευχαριστηθώ το βιβλίο. Πέραν όμως αυτής της «συγγένειας» πιστεύω ότι ο Πέτρος Κυρίμης με το «Κάποτε στον Πειραιά» μας παρέδωσε μια εξαιρετική ιστορία – από αυτές που γράφει η ίδια η ζωή – με ξεχωριστή γραφή και γεμάτη ένταση.Περιμένοντας να έρθει στην Ελλάδα για μια εκ του σύνεγγυς γνωριμία, επικοινώνησα μαζί του μέσω μέιλ και κάναμε την παρακάτω κουβέντα – την οποία θα ολοκληρώσουμε, ελπίζω, πίνοντας έναν καφέ στον «τόπο του εγκλήματος», τον Πειραιά.
– Η μοίρα, είναι από τους πρωταγωνιστές του βιβλίου σας. Πιστεύετε στη μοίρα, δεν είναι λίγο …ντεμοντέ;
Η λέξη «ντεμοντέ» είναι… ντεμοντέ. Δεν πρόκειται για μόδα. Η μοίρα μας εξουσιάζει από τη στιγμή που γεννιόμαστε. Όταν ο Σεφέρης λέει «είμαστε άνθρωποι που ξαστοχήσαμε. Αλλού στοχεύαμε κι αλλού βρεθήκαμε» σίγουρα δεν αφήνει απέξω τη μοίρα. Στις φτωχογειτονιές που μεγάλωσα σαν κραυγή απόγνωσης πολύ συχνά άκουγες «Γαμώ την πουτάνα τη μοίρα μου» Πιστεύω ότι ο άνθρωπος είναι δέσμιος της μοίρας του που πολλές φορές είναι αδυσώπητη. Ο Οιδίποδας λέει κάποια στιγμή «Εγώ τα πάθη μου δεν τα θέλησα. Οι θεοί μου τα δώσανε.» Κι εκείνη ακριβώς τη στιγμή γίνεται τραγικός
– Ο σημερινός Πειραιάς έχει κάτι από την ανθρωπιά που βλέπουμε στις σελίδες του βιβλίου σας;
Όχι, όλα έχουν αλλάξει σπίτια και άνθρωποι. Και περιοχές. Όταν βρεθώ στον Πειραιά τίποτα δεν με αναγνωρίζει και τίποτα δεν αναγνωρίζω. Οι αντιπαροχές και η Χούντα με τον δήμαρχο Σκυλίτση κατέστρεψαν όλη την γραφικότητα του. Παλιό ρολόι, Τρούμπα, ψαραγορά, παραλίες. Και ανθρώπους καινούργιους που δεν τον γνώρισαν.
– Μου έκανε εντύπωση μια σκηνή: (χωρίς να κάνω σπόιλερ) Όταν το ζευγάρι καταδιώκεται δεν φεύγει από τον Πειραιά, παραμένει εκεί για να κρυφτεί. Τι είναι αυτό που κρατάει «ομήρους» τους ανθρώπους στον τόπο τους;
Όπως θα είδες στην περιγραφή εκεί στα βράχια της Πειραϊκής κρυβόντουσαν από μικροί όλη η παρέα. Ήταν το πρώτο που σκέφτηκε ο Λουκάς. Αργότερα δραπετεύουν στην Αμερική. Όχι για καλύτερη ζωή αλλά για να αποφύγουν τη μοίρα τους.
-Εσείς, που ζείτε μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας έχετε αισθανθεί αυτόν τον δεσμό με έναν τόπο;
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο Viewtag.gr
