Μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες σημείωσαν ηχηρές ήττες την περασμένη εβδομάδα από οικολόγους ακτιβιστές. Επιδίωξη των ακτιβιστών είναι η υποχρέωση των εταιρειών να καθορίσουν μια πιο σαφή και στέρεα περιβαλλοντική πολιτική, τομέας στον οποίον σέρνουν τα πόδια τους.
Πιο συγκεκριμένα, η 26η Μαΐου ήταν μεγάλη μέρα για τους περιβαλλοντικούς ακτιβιστές εναντίον πετρελαϊκών εταιρειών. Σημαντικές αποφάσεις πάρθηκαν εναντίον της ExxonMobil και της Royal Dutch Shell, δύο εκ των μεγαλύτερων ρυπαντών με εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Μικρό fund, μεγάλη νίκη
Το Engine No. 1 είναι ένα μικρό hedge fund με περιβαλλοντικές ανησυχίες. Κατέχει ένα πολύ μικρό ποσοστό των μετοχών της ExxonMobil και ενεπλάκη σε μια μετοχική μάχη με την εταιρεία έτσι ώστε εκλέξει μέλη της στο διοικητικό συμβούλιο. Σκοπός του ήταν να πείσει την εταιρεία «από τα μέσα» να δημιουργήσει ένα αξιόπιστο σχέδιο πράσινης μετάβασης, να ανακοινώσει τις χορηγίες σε πολιτικούς φορείς και να διαχειριστεί καλύτερα τη μισθοδοσία των εκτελεστικών στελεχών.
Την 26η Μαΐου κατάφεραν να εκλέξουν δύο από τα τέσσερα προτεινόμενα μέλη τους. Αυτό επετεύχθη καθώς το fund έπεισε μια σειρά από μετόχους, με σημαντικότερο τη Blackrock, ότι η κακή επίδοση που επιδεικνύει η εταιρεία στην πράσινη μετάβαση στην πραγματικότητα δεν εξασφαλίζει τα κέρδη της αλλά την ζημιώνει. Σημείωσε έτσι την πρώτη νίκη ενός hedge fund απέναντι σε μια εταιρεία στη βάση του ότι η αποτυχία της να ανταποκριθεί στην κλιματική αλλαγή ζημίωνε τους μετόχους της! Δείχνει έτσι τον δρόμο σε άλλα μικρά, ακτιβιστικά, fund που αρκούνται στην αποκόμιση ενός πρόσκαιρου κέρδους, όπως φάνηκε στην υπόθεση της μετοχής της GameStop.
Δικαστήριο-Shell, σημειώσατε 1
Την ίδια μέρα μια άλλη εταιρεία έχανε σε μια δίκη που μπορεί να φανεί σημαντική. Δύο οικολογικές οργανώσεις, Milieudefensie και το ολλανδικό σκέλος των Friends of the Earth μήνυσαν την Shell με σκοπό να την αναγκάσουν να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Η Shell έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 20% έως το 2030 και στο μηδέν έως το 2050. Αυτό δεν αρκεί, σύμφωνα με δικαστήριο στη Χάγη που αποφάσισε την Τετάρτη 26 Μαΐου ότι η εταιρεία πρέπει να μειώσει τις εκπομπές κατά 45% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019.
Μολονότι η απόφαση είναι νομικά δεσμευτική μόνο στην Ολλανδία, η απόφαση μπορεί να εξεταστεί και από άλλες χώρες, καθώς υπάρχει ένα κύμα νέων νομικών ενεργειών σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Αν η απόφαση επιβιώσει της έφεσης της εταιρείας, θα αποτελέσει σημαντικό νομικό προηγούμενο.
Κάτι αλλάζει
Δεν είναι πλέον τόσο σπάνιο ένα δικαστήριο να αποφασίζει κατά κατεστημένων συμφερόντων. Στην Ολλανδία και τη Γερμανία, δικαστήρια ανέτρεψαν τις περιβαλλοντικές πολιτικές των κυβερνήσεων, ανατρέποντας τις προσεκτικά διατυπωμένες προβλέψεις που απέφευγαν την διατάραξη των συμφερόντων των βιομηχανιών που εκπέμπουν αέρια του θερμοκηπίου.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις πετρελαϊκές εταιρείες. Οι δικαστές, που δεν λειτουργούν υπό το φόβητρο του πολιτικού κόστους, βγάζουν πρωτοποριακές αποφάσεις. Οι πετρελαϊκές εταιρείες έχουν ξοδέψει αρκετά εκατομμύρια για να μην κάνουν τίποτα σοβαρό για την κλιματική αλλαγή. Επειδή, όμως, οι καιροί έχουν αλλάξει και οι πολιτικές για το κλίμα έχουν πάρει κεντρικότερη θέση στην δημόσια ζωή, οι εταιρείες αναγκάζονται να υιοθετήσουν περιβαλλοντικά μέτρα, στο μέτρο που δεν επηρεάζεται η λειτουργία τους. Αυτό τους επιτρέπει να συνεχίζουν να ρυπαίνουν, γεγονός που με την απόφαση εναντίον της Shell ανατρέπεται. Έτσι, ανοίγει ο δρόμος και γι άλλους ακτιβιστές να διεκδικήσουν πραγματικές αλλαγές. Να σημειωθεί ότι υπολογίζεται πως αυτή την στιγμή υπάρχουν περίπου 1800 μηνύσεις ανά τα δικαστήρια ολόκληρου του κόσμου.
