Πριν από ακριβώς 50 χρόνια οι Αμερικανοί Νιλ Άρμστρονγκ και Μπαζ Όλντριν πάτησαν στη Σελήνη, ένα επίτευγμα που παρακολούθησαν από τις τηλεοράσεις τους σχεδόν μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι. Το ιστορικό γεγονός γιορτάζεται σήμερα στις ΗΠΑ και σε όλον τον κόσμο, σε μια περίοδο που η NASA προσπαθεί να εντείνει τις προετοιμασίες της για να επιστρέψει και πάλι στον δορυφόρο της Γης.
H ακριβής στιγμή της προσσελήνωσης της σεληνιακής ακάτου Eagle ήταν η 20.17 ή 20.18 ώρα Γκρίνουιτς –όπως αναφέρεται σε έγγραφα της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας– της 20ής Ιουλίου 1969.
Περίπου έξι ώρες αργότερα, στις 02.56 ώρα Γκρίνουιτς (ξημερώματα της Δευτέρας για την Ελλάδα), αφού φόρεσε τη διαστημική στολή του και έκανε αμέτρητες προετοιμασίες, ο κυβερνήτης της αποστολής, ο Νιλ Άρμστρονγκ, πάτησε με το αριστερό πόδι του στη Σελήνη λέγοντας την ιστορική πλέον φράση: “Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα”.
Εδώ και πολλές εβδομάδες η NASA προετοιμάζεται πυρετωδώς για την επέτειο, την οποία θα τιμήσει με εκατοντάδες εκθέσεις και εκδηλώσεις, ιδίως στα διαστημικά κέντρα της Φλόριντας (Κένεντι) και του Χιούστον (Τζόνσον).
Η επέτειος αυτή αναζωπύρωσε και τη συζήτηση για τα τρέχοντα σχέδια της υπηρεσίας να επιστρέψει στη Σελήνη, δηλαδή το πρόγραμμα “Άρτεμις”. Πολλοί ειδικοί, ακόμη και στελέχη της NASA, θεωρούν ότι είναι μη ρεαλιστικό να το υλοποιήσουν μέχρι την καταληκτική ημερομηνία που τους έχει θέσει η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, το 2024.
Στη συζήτηση αυτή δεν έμειναν αμέτοχοι τα δύο εν ζωή μέλη του πληρώματος του Apollo 11, ο Μπαζ Όλντρι και ο Μάικλ Κόλινς –ο οποίος δεν πάτησε στη Σελήνη, καθώς είχε παραμείνει σε τροχιά γύρω της. Σε πολλές πρόσφατες δημόσιες εμφανίσεις τους μάλιστα επέκριναν τη NASA, ρίχνοντας νερό στον μύλο του Τραμπ ο οποίος πνέει μένεα με τη διαστημική υπηρεσία.
Ο “Μπαζ” μίλησε την Παρασκευή στο κανάλι Fox News. “Δεν αναπτύξαμε πυραύλους και ακάτους υψηλής απόδοσης, τους οποίους χρειαζόμαστε”, τόνισε ο 89χρονος αστροναύτης, τον οποίο κανείς δεν τολμά να αντικρούσει.
Την προηγουμένη, στο Οβάλ Γραφείο, ο διευθυντής της NASA Τζιμ Μπριντενστάιν δέχτηκε ευθέως και δημοσίως επίθεση. Ο Μάικλ Κόλινς πρότεινε να ματαιωθεί το σεληνιακό πρόγραμμα για να προετοιμαστεί στη θέση του μια αποστολή για τον Άρη, ενώ ο Μπαζ Όλντριν συνέχισε να δίνει τεχνικές συμβουλές.
“Ακούτε τον Μπαζ και τους άλλους; Σύμφωνοι;” είπε ο Ντόναλντ Τραμπ, απευθυνόμενος στον Μπριντενστάιν. Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε άλλωστε πρόσφατα ότι ο πραγματικός στόχος είναι να υψωθεί η αμερικανική σημαία στον Άρη (η NASA σκοπεύει να πραγματοποιήσει μια αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη τη δεκαετία του 2030).
“Η κυβέρνησή μου έχει δεσμευτεί να αποκαταστήσει την κυριαρχία και την ηγεσία της χώρας μας στο διάστημα για τους επόμενους αιώνες”, ανέφερε σήμερα σε μια ανάρτησή του.
Αργότερα σήμερα, ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς θα εκφωνήσει ομιλία από το διαστημικό κέντρο Κένεντι, απ’ όπου είχε γίνει η εκτόξευση της αποστολής Apollo 11. Η τελευταία ομιλία του Πενς με θέμα το διάστημα –ο Λευκός Οίκος έχει αναθέσει στον αντιπρόεδρο αυτήν την αρμοδιότητα– προκάλεσε σοκ στη NASA: τον Μάρτιο, ανακοίνωσε αιφνιδίως ότι το πρόγραμμα επιστροφής των αστροναυτών στη Σελήνη επιταχύνεται και αντί για το 2028, όπως σχεδιαζόταν, θα πρέπει να γίνει μέχρι το 2024.
Τις τελευταίες δεκαετίες, πολλοί Αμερικανοί πρόεδροι έχουν ανακοινώσει παρόμοια σχέδια, που όμως δεν κατέληξαν πουθενά. Πριν από ακριβώς 30 χρόνια, στην επέτειο των 20 ετών από την προσσελήνωση, ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος δήλωνε ότι επρόκειτο να δημιουργηθεί μια σεληνιακή βάση και να εκτοξευτεί μια επανδρωμένη αποστολή για τον Άρη. Και τον Ιανουάριο του 2004 ο συνονόματος γιος του όριζε ως στόχο του “να επιστρέψουμε στη Σελήνη μέχρι το 2020”.
Όμως το χάσμα μεταξύ των προθέσεων και της οικονομικής πραγματικότητας καταδίκασε αυτά τα σχέδια. Το μέλλον του προγράμματος Άρτεμις θα εξαρτηθεί επομένως από τη βούληση του Κογκρέσου να αυξήσει σημαντικά τον προϋπολογισμό της NASA, πολύ πάνω από τα 21 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, κάτι που δεν φαίνεται πρόθυμο να κάνει μέχρι τώρα. Πολλά θα εξαρτηθούν επίσης από τις προεδρικές εκλογές του 2020. Στην περίπτωση που ηττηθεί ο Ντόναλντ Τραμπ, κάποιος άλλος πρόεδρος θα πρέπει να αποφασίσει προς τα πού θα στραφούν οι ΗΠΑ, στο ηλιακό μας σύστημα.