Επίτιμος διδάκτορας του πανεπιστημίου της Κοΐμπρα, ενός από τα αρχαιότερα πανεπιστήμια της Ευρώπης, ανακηρύχθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψής του στην Πορτογαλία.
Στην ομιλία του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε στο θέμα του Eurogroup τονίζοντας ότι, με βάση τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρώπης, δεν περιλαμβάνεται στους θεσμούς της ΕΕ. Όπως επισήμανε ο κ. Παυλόπουλος «Η Ευρωοομάδα είναι άτυπο, δηλαδή άνευ κρίσιμης θεσμικής σημασίας Forum των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης», την ίδια στιγμή που «όλες οι αποφάσεις ως προς την εφαρμογή των μνημονιακών προγραμμάτων και τις αντίστοιχες «δρακόντειες» κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασής της, λαμβάνονται ύστερα από απόφαση της Ευρωομάδας».
Νωρίτερα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, είχε αναφερθεί στις δύο πρόσφατες αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) σχετικά με τις αιτήσεις ακύρωσης και τις αγωγές αποζημίωσης των Κυπρίων πολιτών που αφορούν την αναδιάρθρωση του κυπριακού τραπεζικού τομέα, (οι οποίες) συνιστούν σημαντική «προστιθέμενη αξία» στις προεκτεθείσες διαπιστώσεις του ΔΕΕ. «Προστιθέμενη αξία» αναφορικά με τη φύση του Μνημονίου κατανόησης, το οποίο έχει συναφθεί από τον ΕΜΣ και την Κυπριακή Δημοκρατία και τη δήλωση της Ευρωομάδας, σε συνάρτηση με την ενδεχόμενη ευθύνη των δύο οργάνων -Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ΕΚΤ- που ενήργησαν εξ’ ονόματος του ΕΜΣ, είπε ο κ. Παυλόπουλος και εξήγησε:
Α. Έτσι, όσον αφορά το Μνημόνιο κατανόησης, που έχει υπογραφεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξ’ ονόματος του ΕΜΣ, το ΔΕΕ έκρινε ότι δεν αποτελεί πράξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή/και της ΕΚΤ. Ενώ για τη Δήλωση της Ευρωομάδας, βεβαιώνοντας τον πληροφοριακό χαρακτήρα της, επισημαίνει ότι:
1. Δεν παράγει έννομα αποτελέσματα έναντι τρίτων.
2. Δεν προσβάλλεται ενώπιον των δικαιοδοτικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
3. Δεν αποδίδεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή/και στην ΕΚΤ, δοθέντος ότι ενεργούν εν προκειμένω ως απλοί εντολοδόχοι του ΕΜΣ. Και τούτο διότι από κανένα στοιχείο δεν θα μπορούσε να συναχθεί ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Ευρωομάδα ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή την ΕΚΤ, ούτε ότι ενεργεί ως εντολοδόχος των θεσμικών αυτών οργάνων. Συνεπώς, δεν χωρεί παραδεκτώς σχετική αίτηση ακύρωσης ενώπιον του ΔΕΕ.
4. Παράλληλα, το ΔΕΕ αναφερόμενο στη φύση και τις αρμοδιότητες της Ευρωομάδας, διευκρινίζει, προς άρση κάθε αμφιβολίας, ότι αυτή συνιστά άτυπη σύνοδο των υπουργών των οικείων κρατών-μελών. Δηλαδή ένα forum συζητήσεων, σε υπουργικό επίπεδο, των αντιπροσώπων των κρατών-μελών με νόμισμα το ευρώ και όχι όργανο που λαμβάνει αποφάσεις!
Β. Είναι ακριβώς αυτά τα σκεπτικά τα οποία αναδεικνύουν τις «λεπτές ισορροπίες», εντός των οποίων κινείται το ΔΕΕ κατά την άσκηση της δικαιοδοσίας του, η οποία οφείλει, δυστυχώς, να κινείται μεταξύ της αδήριτης πραγματικότητας -η οποία δημιουργείται από τη «δυναμική» του παγκοσμιοποιημένου και άνευ δημοκρατικού νομιμοποιητικού ερείσματος και ελέγχου χρηματοπιστωτικού συστήματος – και της έλλειψης κανόνων που θωρακίζουν την Ευρωζώνη κατά την άσκηση των, σύμφυτων με τον προορισμό της, αρμοδιοτήτων της οι οποίες αφορούν ευθέως την συνοχή της.
1. Με απλές λέξεις -οι οποίες φέρνουν στο φως έναν πρωτόγνωρο θεσμικό και, επέκεινα, δικαιοδοτικό «στρουθοκαμηλισμό»- η Ευρωοομάδα είναι άτυπο, δηλαδή άνευ κρίσιμης θεσμικής σημασίας Forum των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, την ίδια στιγμή που, για να πάρουμε ως παράδειγμα την τύχη της Ελλάδας στο πλαίσιο της μνημονιακής διαδικασίας, στην πραγματικότητα όλες οι αποφάσεις ως προς την εφαρμογή των μνημονιακών προγραμμάτων και τις αντίστοιχες «δρακόντειες» κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασής της, λαμβάνονται ύστερα από απόφαση της Ευρωομάδας!
2. Υπό τις ως άνω προϋποθέσεις η νομολογία του ΔΕΕ -και δίχως αυτό να σημαίνει την επίρριψη της αποκλειστικής ευθύνης σ’ αυτό, αλλά στην έλλειψη αποτελεσματικών κανόνων οικονομικής διακυβέρνησης εντός Ευρωζώνης, η οποία επιτείνει το «δημοκρατικό κενό» εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό της-οδηγείται, μοιραίως, στο συμπέρασμα ότι η Ευρωομάδα διαδραματίζει τον ρόλο ενός είδους «Εminence grise»! (σ.σ. = φαιά εξοχότης) επισήμανε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
