Δεν υπάρχει άνθρωπος ο οποίος να έχει επισκεφτεί το Αουσβιτς, την Τρεμπλίνκα, οποιοδήποτε ναζιστικό στρατόπεδο εξόντωσης και να μην έχει αναρωτηθεί πώς έφτασε έως εκεί η ανθρωπότητα. Η Ιστορία απαντά σε αυτό το ερώτημα, αλλά οι άνθρωποι στην καθημερινότητά τους όχι. Υπάρχει η εσφαλμένη αντίληψη πως ο φασισμός, οι ναζί, τα κρεματόρια, ο Χίτλερ ο ίδιος ήταν προϊόντα παραλογισμού. Κάποιοι λοιπόν έχασαν το μυαλό τους και οδήγησαν την ανθρωπότητα στον απανθρωπισμό της; Τη βούτηξαν στο αίμα, δολοφόνησαν ανθρώπους, ήθη, αναστολές εξαιτίας μιας διαταραχής;
Το απολίτικο αφήγημα περί τρελών και διαταραγμένων που εγκλημάτησαν είναι το ίδιο επικίνδυνο με τον ναζισμό. Οι Γερμανοί δεν έγιναν δολοφόνοι ναζί σε μία νύχτα επειδή κάποιος τρελός τούς έδειξε τα φουγάρα από τα κρεματόρια. Ο ναζισμός πάτησε πάνω στη θεωρία της ανωτερότητας της γερμανικής φυλής με την οποία ανατράφηκαν γενιές Γερμανών, εμφανίστηκε ως περήφανη θεωρία απέναντι στην ήττα του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου και ενισχύθηκε οικονομικά από το κεφάλαιο που έβλεπε στο πρόσωπο του Χίτλερ την ισοπεδωτική μηχανή που θα του προσφέρει χρήμα.
Αυτό που περιγράφεται ως παραλογισμός της ανθρωπότητας ήταν η μεθοδική εργαλειοποίηση του μίσους και των κατώτερων συναισθημάτων ανθρώπων που γονάτιζαν κάτω από το βάρος των προβλημάτων που δεν έλυνε το πολιτικό σύστημα.
Ο φασισμός δεν χρειάζεται να αποδείξει τίποτε. Μόνο να επιβεβαιώσει την καταστροφική μανία παράγοντας αντιεπιστημονικές παραδοχές και ψέματα με τα οποία θα μπορεί να ζήσει ο καθένας. Δεν έχει ανάγκη την αλήθεια. Αρκούν θεωρίες συνωμοσίας και μίσους, αυθαίρετες παραδοχές για κάποια ανωτερότητα με την οποία να μπορούν να βολευτούν και να παρηγορηθούν οι φτωχοδιάβολοι.
Οπως οι θρησκείες δίνουν υποσχέσεις για μια άλλη ζωή που θα αποκαθιστά διά παντός την αδικία, ο φασισμός υπόσχεται την ανωτερότητα που παρέχεται σε τιμή ευκαιρίας κυρίως στους φτωχοδιάβολους, στους οποίους θυμίζουν συνεχώς πως είναι κατώτεροι. Μπορείς λοιπόν να είσαι κατώτερος, καταπιεσμένος, φτωχός, αλλά η μέλλουσα σωτηρία καιροφυλαχτεί στα γονίδια και στη φυλή σου, την Ιστορία και την πατρίδα σου.
Οσοι σήμερα εμφανίζουν όσα γίνονται στη Μόρια ως το χαλί για τον φασισμό και τον ρατσισμό έχουν δίκιο, αλλά όσοι εμφανίζουν τους κατοίκους που συμμετέχουν ως φασίστες έχουν άδικο. Βέβαια, λίγη σημασία έχουν οι χαρακτηρισμοί όταν το μαχαίρι έχει ένα και μόνο αποτέλεσμα.
Ογδόντα χιλιάδες κάτοικοι της Λέσβου και δεκατρείς χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες είναι εγκλωβισμένοι στην ίδια κατάσταση που γεννά μόνο προβλήματα. Μέσα από μεθοδεύσεις κοινωνικού αυτοματισμού τα προβλήματα αυτά εμφανίζεται να παράγονται από την άλλη πλευρά. Οι κάτοικοι ενοχοποιούν τους πρόσφυγες και οι πρόσφυγες τους κατοίκους.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε τις δικές της ευθύνες για το κολαστήριο της Μόριας, αλλά είναι ευθύνες πολιτικής διαχείρισης. Η ευθύνη της ΝΔ είναι διαφορετική. Καλλιεργεί το μίσος και τον ρατσισμό, επενδύει στον κοινωνικό αυτοματισμό και στην ενοχοποίηση ανθρώπων για να κάνει πολιτική διαχείριση του προβλήματος. Επιπλέον, λέει ψέματα για το κατά πόσο υπάρχει λύση στο πρόβλημα, αφού δεν μπορεί να απελάσει λόγω διεθνών συμφωνιών και δεν θέλει να μετεγκαταστήσει τους πρόσφυγες στην ενδοχώρα για να αποφύγει τις αντιδράσεις (κυρίως της ακροδεξιάς εκλογικής πελατείας της) στην υπόλοιπη Ελλάδα. Ετσι κρατάει ομήρους πρόσφυγες και κατοίκους, επενδύει στο μίσος και, το χειρότερο, το ταυτίζει με την πατριωτική στάση.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αδύναμη να διαχειριστεί την τουρκική προκλητικότητα, έχοντας καταφύγει σε μυστικές υποχωρητικές συμφωνίες, ανεβάζει τον πήχη στον πατριωτισμό του μίσους. Θα επιχειρήσει και πάλι να επιβάλει την τάξη με τα ΜΑΤ και την κάλυψη των ευθυνών της μέσα σε φωτιά και καπνό. Πολύ φοβάμαι και μέσω των καιόμενων ανθρώπων. Οπως έλεγε ο Ελύτης, που ζούσε θαυμάζοντας την ομορφιά της Λέσβου και όχι τους (ελάχιστους) φασίστες της, «όταν ακούς τάξη, ανθρωπινό κρέας μυρίζει».
Οσο το «Ορούτς Ρέις» γυροφέρνει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και κομματιάζει με την προπέλα του την εθνική υπερηφάνεια τόσο θα εφευρίσκεται η επιθετικότητα στους αδύναμους μετανάστες ως όπλο πατριωτισμού. Το ίδιο σκηνικό είδαμε στον Εβρο όταν χαρακτηρίστηκε ως πόλεμος η συγκέντρωση προσφύγων στα σύνορα, αλλά τουριστικό κάμπινγκ η εμφάνιση Τούρκων στρατιωτών σε ελληνικό τμήμα της κοίτης του ποταμού.
Η ξενοφοβική και ακροδεξιά ρητορική της ΝΔ, η οποία έγινε θέση του κόμματος επί Σαμαρά (έλεγε να απελευθερώσουμε τις πόλεις από τους λαθρομετανάστες, όπως ακριβώς έλεγε ο Χίτλερ να απελευθερώσουμε τις πόλεις από τους Εβραίους), χρησιμοποιείται ως εργαλείο πολιτικής συστηματικά.
Τα μέσα ενημέρωσης, που σπάνια τους φταίει Ελληνας κλέφτης από αυτούς που άδειασαν τα ταμεία των τραπεζών με θαλασσοδάνεια, ανακαλύπτουν ή κατασκευάζουν ειδήσεις για τα αίσχη των προσφύγων. Δίπλα σε όλα αυτά, προβοκάτορες και προβοκάτσιες, θερμοκέφαλοι ανεγκέφαλοι και ακέφαλοι, συμπλεγματικοί που αναζητούν νόημα ζωής ή απλώς φοβισμένοι και ανενημέρωτοι συνθέτουν το εκρηκτικό μείγμα. Πρώτα για να ανάψει η φωτιά στη Μόρια και στη συνέχεια για να καεί κάθε αίσθημα ανθρωπιάς και απαίτηση σεβασμού και δημοκρατίας. Οι δειλοί της ζωής μετατρέπονται σε γενναίους απέναντι στους αδύναμους.
Η Λέσβος δεν είναι αυτό που φαίνεται τις τελευταίες μέρες. Αλλά θέλουν να γίνει η εικόνα που παρουσιάζουν. Η συμφορά θα χρησιμοποιηθεί για να καλυφθεί η ανικανότητα και στη συνέχεια να χειραγωγηθούν τα πλήθη. Η συμφορά συμφέρει. Και όπως έγραφε πάλι ο Λέσβιος νομπελίστας: «Οταν η συμφορά συμφέρει, λογάριαζέ την για πόρνη».
